Με αφορμή την 10η Σεπτεμβρίου που έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Πρόληψης της αυτοκτονίας, το Τμήμα Πρόληψης και Προαγωγής Υγείας της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση:
“Ο Παγκόσμος Οργανισμός Υγείας και η Διεθνής Συνεργασία για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας (International Association for Suicide Prevention IASP ) συνεργάζονται στενά για την πρόληψη των αυτοκτονικών τάσεων. Από τους δύο αυτούς φορείς παγκόσμιας εμβέλειας , η 10η Σεπτεμβρίου κάθε έτους καθιερώθηκε ως η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Αυτοκτονίας .
Στόχος της επετείου αυτής είναι η παγκόσμια αφύπνιση και η ενημέρωση του κοινού για το σοβαρό αυτό κοινωνικό φαινόμενο, καθώς και η ανάπτυξη στρατηγικών πρόληψης και προαγωγής που οδηγούν στην αντιμετώπιση του.
Στην αυτοκτονία παίζουν ρόλο ένα σύνολο από παράγοντες όπως ψυχολογικοί, κοινωνικοί, βιολογικοί, πολιτιστικοί και περιβαλλοντικοί. Το φετινό θέμα της 11ης επετείου έχει κοινωνικοπολιτιστικό χαρακτήρα και εντοπίζεται στον στιγματισμό του ατόμου που εμφανίζει αυτοκτονική τάση.
Κατά τον Π.Ο.Υ., η αυτοκτονία είναι μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας σε χώρες με υψηλό εισόδημα και μία αναδυόμενη απειλή για τις χώρες μεσαίου και χαμηλού εισοδήματος.
Mερικά στοιχεία του μείζονος αυτού κοινωνικού προβλήματος είναι τα εξής:
1. Είναι μία από τις κύριες αιτίες θανάτου στον κόσμο μεταξύ των νέων.
2. Ένα εκατομμύριο άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από αυτοκτονία και αυτό αντιστοιχεί περίπου σε ένα θάνατο κάθε 40 δευτερόλεπτα. Ο δείκτης «παγκόσμιας» θνητότητας είναι 16 ανά 100.000 άτομα.
3. Κατά μέσον όρο περίπου 3000 άνθρωποι την ημέρα κάνουν απόπειρα αυτοκτονίας και σε αυτούς που τελικά πετυχαίνουν τον σκοπό τους έχουν προηγηθεί 20 ή και περισσότερες απόπειρες.
4. Οι ψυχικές διαταραχές , κατά κύριο λόγο η κατάθλιψη και οι συνέπειες από την χρήση αλκοόλ και ουσιών, είναι ο υπ’ αριθμόν ένα παράγοντας κινδύνου για αυτοκτονία στην Ευρώπη και την Βόρεια Αμερική.
5. Για την Ελλάδα τα στοιχεία για τον αριθμό των αυτοκτονιών δίνονται από την ΕΛΣΤΑΤ, το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και την Eurostat έτσι:
Για την τριετία 2009-2011 (ΕΛΣΤΑΤ) ο αριθμός των αυτοκτονιών ήταν 1245 Στον αριθμό αυτό δεν περιλαμβάνονται οι απόπειρες .Τα στοιχεία για το 2012 δεν είναι διαθέσιμα ακόμη.
6. Ο αριθμός των ατόμων που έβαλε τέλος στην ζωή του και αυτών που αποπειράθηκαν, σύμφωνα με το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη ανέρχεται από την 1.1.2009 έως 23.8.2012 σε 3.124 άτομα πανελλαδικά
7. Η Ελλάδα κατείχε μία από τις χαμηλότερες θέσεις στην παγκόσμια κατάταξη ως προς τις αυτοκτονίες, με δείκτη, 2,5/100.000 πληθυσμού. Σήμερα το ποσοστό αυτό είναι μεγαλύτερο από 5/100.000, με αναλογία 6:1 σε επιτυχημένες απόπειρες άνδρες/γυναίκες αντίστοιχα.
Ο στιγματισμός του ατόμου με ψυχική νόσο και του ατόμου που αποπειράται να βάλει τέλος στην ζωή του είναι ένα από τα κυριότερα εμπόδια στην πρόληψη της αυτοκτονίας. Οι άνθρωποι δεν μιλούν γι αυτό, για να αποφύγουν τον κίνδυνο στιγματισμού τους, αλλά και επί πλέον δεν κάνουν χρήση των κοινωνικών υπηρεσιών της δημόσιας υγείας για τον ίδιο λόγο.
Αυτό το είδος του στίγματος είναι βαθιά ριζωμένο σε κάποιες κοινωνίες, στις περισσότερες όμως, είναι δείγμα άγνοιας ή ελλιπούς ενημέρωσης. Ο στιγματισμός δημιουργεί στον κοινωνικό περίγυρο επιφύλαξη και διάκριση, με αποτέλεσμα την απομόνωση και τις ακατάλληλες συμπεριφορές προς τα άτομα με ψυχικό ή μη νόσημα που προσπάθησαν να βάλουν τέλος στην ζωή τους.
Το στίγμα μπορεί να έχει επιπτώσεις και στην κατανομή των πόρων για την πρόληψη της αυτοκτονικής συμπεριφοράς, εφόσον τα στοιχεία που εμφανίζονται δεν είναι πραγματικά, αλλά ο αντίκτυπος στην κοινωνική δομή είναι τεράστιος
Η Παγκόσμια Ημέρα Πρόληψης της αυτοκτονίας παρέχει μια ευκαιρία για αλλαγή των πολιτιστικών συμπεριφορών σχετικά με την ψυχική ασθένεια και την αυτοκτονική συμπεριφορά ,με στόχο την εξάλειψη του στίγματος μέσα από την εκπαίδευση και την ανάπτυξη νέων δημιουργικών μεθόδων αντιμετώπισης”.
