Η βοήθεια προς τις χώρες της ΕΕ – αλλά και τις υποψήφιες για ένταξη- που έχουν πληγεί από πλημμύρες ή άλλες καταστροφές θα πρέπει να παρέχεται πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά, χάρη σε νομοσχέδιο για το Ταμείο Αλληλεγγύης που ενέκριναν οι ευρωβουλευτές την Τετάρτη, 16 Απριλίου. Στις αλλαγές συγκαταλέγονται η παράταση της προθεσμίας για την υποβολή αίτησης από τις 10 στις 12 εβδομάδες, η προκαταβολή του 10% της βοήθειας, και η απλούστευση των κριτηρίων σε περίπτωση μικρότερων, «περιφερειακών» καταστροφών.
Το νομοσχέδιο, που εγκρίθηκε σήμερα με 525 ψήφους υπέρ, 12 κατά και 41 αποχές, αποτελεί προϊόν ήδη επιτευχθείσας – ανεπίσημης- συμφωνίας μεταξύ Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου. Η ρήτρα σχετικά με την προκαταβολή του 10% του αναμενόμενου ποσού της ενίσχυσης (με ανώτατο όριο τα 30 εκατομμύρια ευρώ) διατηρήθηκε χάρη στις προσπάθειες των ευρωβουλευτών, παρά τις αντιρρήσεις του Συμβουλίου των Υπουργών.
«Το Ταμείο Αλληλεγγύης της ΕΕ αποτελεί ένα από τα πιο ορατά και αποτελεσματικά παραδείγματα της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Χάρη στη μεταρρύθμισή του, θα καταστεί ακόμη πιο αποτελεσματικό. Το νομοσχέδιο καθορίζει με σαφήνεια, με ένα και μοναδικό κριτήριο, πότε μια περιφέρεια μπορεί να λάβει βοήθεια από το Ταμείο. Η προκαταβολή μέρους της ενίσχυσης αποτελεί μια πολύ σημαντική επιτυχία για τους διαπραγματευτές του Κοινοβουλίου, καθώς σε περίπτωση φυσικής καταστροφής η γρήγορη κινητοποίηση της βοήθειας είναι ζωτικής σημασίας. Μετά από σκληρές διαπραγματεύσεις καταφέραμε να πετύχουμε συμφωνία με το Συμβούλιο στο θέμα αυτό», δήλωσε η εισηγήτρια Rosa Estaràs Ferragut (ΕΛΚ, Ισπανία).
Σαφέστεροι και απλούστεροι κανόνες για τις περιφερειακές καταστροφές
Το Ταμείο Αλληλεγγύης της ΕΕ επικεντρώνεται συνήθως στις μεγάλες καταστροφές, που προκαλούν ζημιές που υπερβαίνουν είτε τα 3 δισεκατομμύρια ευρώ (σε τιμές του 2011) είτε το 0,6% του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος της πληγείσας χώρας.
Ωστόσο, βοήθεια παρέχεται και για τις πιο περιορισμένες, «περιφερειακές» καταστροφές. Για αυτές οι νέοι κανόνες προβλέπουν ένα και μόνο απλό κριτήριο επιλεξιμότητας – το ανώτατο όριο των ζημιών να ανέρχεται στο 1,5% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της περιοχής. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα μπορεί με τον τρόπο αυτό να αξιολογεί πιο εύκολα τις αιτήσεις και να επιταχύνει τις πληρωμές.
Οι ευρωβουλευτές έλαβαν, επίσης, υπόψη τους τις ζημίες των εξόχως απόκεντρων περιφερειών της ΕΕ, το ανώτατο όριο των οποίων θα πρέπει να ανέρχεται στο 1% του ΑΕΠ. Επιπλέον, διασφάλισαν την κινητοποίηση του Ταμείου σε περίπτωση ορισμένων ειδών φυσικών καταστροφών, όπως η ξηρασία, που εξελίσσονται επί μακρόν προτού γίνουν αισθητά τα καταστροφικά αποτελέσματά τους.
Παράταση των προθεσμιών και ταχύτερες διαδικασίες
Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατάφεραν να παραταθεί από τις 10 στις 12 εβδομάδες η προθεσμία για την υποβολή από τα κράτη αίτησης για βοήθεια σε περίπτωση φυσικής καταστροφής. Οι εν λόγω χώρες θα έχουν, επίσης, περισσότερο χρόνο στη διάθεσή τους – 18 αντί για 12 μήνες – για να χρησιμοποιήσουν τα κονδύλια που θα λάβουν από το Ταμείο.
Με το νομοσχέδιο μειώνονται και οι προθεσμίες για τις διοικητικές διαδικασίες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει τώρα να αποφασίζει εντός 6 εβδομάδων από την παραλαβή της αίτησης για το εάν πληρούνται οι προϋποθέσεις για την κινητοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης και να καθορίζει το ποσό της πιθανής οικονομικής βοήθειας.
Συμπληρωματικές πληροφορίες
Το Ταμείο Αλληλεγγύης της ΕΕ, με μέγιστο προϋπολογισμό 500 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως για την περίοδο 2014-2020, ιδρύθηκε το 2002 μετά από τις σοβαρές πλημμύρες που έπληξαν την Κεντρική Ευρώπη το καλοκαίρι του ίδιου έτους. Έκτοτε, έχει κινητοποιηθεί στην περίπτωση 56 καταστροφών, όπως πλημμύρες, καταιγίδες, δασικές πυρκαγιές, σεισμοί και ξηρασία. Μέχρι στιγμής 23 χώρες έχουν λάβει βοήθεια ύψους σχεδόν 3,6 δισεκατομμυρίων ευρώ από το Ταμείο.
Ωστόσο, το Ταμείο έπρεπε να μεταρρυθμιστεί, ώστε να καταστεί πιο αποτελεσματικό και πιο γρήγορο, και να γίνουν οι ωφέλειές του πιο αισθητές. Το 2005, μια πρώτη πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη μεταρρύθμιση του Ταμείου Αλληλεγγύης έγινε δεκτή από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αλλά απορρίφθηκε από το Συμβούλιο των Υπουργών.
