Οι Οικολόγοι Πράσινοι για την αυριανή Παγκόσμια Ημέρα
Το 1994 στο Παρίσι τα Ηνωμένα Έθνη υιοθέτησαν τη Διεθνή Σύμβαση για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης και καθιέρωσαν την 17η Ιουνίου ως Παγκόσμια Ημέρα για την Ερημοποίηση. Από τότε πολλές δράσεις έχουν αναληφθεί διεθνώς, αλλά τα αποτελέσματα είναι φτωχά, κυρίως γιατί εξαρτώνται από τις συνθήκες που επικρατούν σε εθνικό και τοπικό επίπεδο.
Για τη χώρα μας, σύμφωνα με τους επιστήμονες το 35% της ανατολικής Ελλάδας εμφανίζει αυξημένο κίνδυνο ερημοποίησης, “νέκρωση” δηλαδή των εδαφών, ενώ για το 49% ο κίνδυνος είναι ορατός. Το πρόβλημα είναι πιο έντονο κυρίως σε αρκετά νησιά του Αιγαίου, μέρος της Κρήτης και την Ανατολική Στερεά. Με λίγα λόγια προβλέπεται ότι η ξηρασία θα πλήξει τη μεσογειακή λεκάνη τις επόμενες δεκαετίες. Η μείωση των βροχοπτώσεων είναι μια πραγματικότητα, ο αριθμός των πλημμυρών συνεχώς αυξάνεται και οι κλιματικές αλλαγές «είναι εδώ».
Δυστυχώς όμως ακόμα εξακολουθούμε να αντιμετωπίζουμε το νερό ως έναν ανεξάντλητο φυσικό πόρο, τον οποίο διαχειριζόμαστε σπάταλα, κυρίως στη γεωργία που απορροφά το 86% των διαθέσιμων πόρων. Η στάθμη του υδροφόρου ορίζοντα συνεχώς μειώνεται και οι γεωτρήσεις φθάνουν πλέον σε διπλάσιο βάθος από ό,τι πριν από μία 20ετία. Η άντληση του νερού είναι ανεξέλεγκτη, η οποία, εκτός από μείωση των αποθεμάτων, προκαλεί και το φαινόμενο της υφαλμύρωσης. Τη στιγμή μάλιστα που σε άλλες χώρες της Ευρώπης έχει επικρατήσει η στάγδην άρδευση στη γεωργία, εμείς ακόμη ποτίζουμε με τα “κανόνια”.
Η κατάσταση εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται ως μη ελεγχόμενη. Κοινή είναι η διαπίστωση έλλειψης στοιχείων σε ό,τι αφορά την ποσότητα του νερού που αντλείται, τις ποσότητες των υπόγειων νερών που έχουν καταστεί υφάλμυρα ή ρυπασμένα, ακόμα και του αριθμού των γεωτρήσεων. Συνεχίζεται η χορήγηση αδειών για γεωτρήσεις σε κορεσμένες περιοχές και η αύξηση των υδροβόρων καλλιεργειών στη γεωργία, ενώ δεν έχει ολοκληρωθεί η εφαρμογή της Οδηγίας Πλαίσιο 2000/60/ΕΚ για την ορθολογική διαχείριση και την ποιότητα των υδατικών πόρων.
Συνεχίζεται επίσης η μεθόδευση λήψης των λεγόμενων αναπτυξιακών αποφάσεων και δεσμεύσεων για υδροβόρες δραστηριότητες, όπως η Μεγάλη Τουριστική Επένδυση με τα τρία γήπεδα γκολφ στον Έξαρχο Αταλάντης. [Η συγκεκριμένη περιοχή, σύμφωνα με παλαιότερα στοιχεία του ΥΠΕΚΑ, θεωρείται ελλειμματική σε ό,τι αφορά το υδρολογικό ισοζύγιο. Στις παράλιες περιοχές της Λοκρίδας αντλείται υφάλμυρο νερό ακατάλληλο για πόση και σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο για την Καταπολέμηση της Απερήμωσης, ανήκει στις περιοχές της Ελλάδας αυξημένου κινδύνου (κίτρινη ζώνη) λόγω αλάτωσης των εδαφών].
Επειδή πιστεύουμε πως δεν υπάρχει περιθώριο για άλλες καθυστερήσεις, θεωρούμε επιτακτική την ανάγκη για:
– πιο αυστηρή προστασία των υδροφόρων, οι οποίοι τροφοδοτούν την ύδρευση
– Δρομολόγηση μικρών έργων ταμίευσης επιφανειακών νερών (υδατοδεξαμενές) σε τοπικό επίπεδο.
– Τιμολογιακή πολιτική με βάση το κριτήριο ότι το νερό δεν είναι εμπορικό προϊόν αλλά βασικό κοινωνικό αγαθό. Εφαρμογή πολιτικών μείωσης της κατανάλωσης.
– Έλεγχο στις αντλούμενες ποσότητες νερού με επιστημονικά και περιβαλλοντικά κριτήρια, έτσι ώστε να αποφεύγονται οι υπεραντλήσεις και τα φαινόμενα υφαλμύρωσης ή το στέγνωμα στις κοίτες των ποταμών.
– Μείωση των υδροβόρων καλλιεργειών και εκσυγχρονισμό της άρδευσης
– Προτεραιότητα στη διάσωση υγροτόπων που απειλούνται με αποξήρανση
Τέλος θεωρούμε ότι κάθε πρόγραμμα πρέπει να συνοδεύεται απαραίτητα με μέτρα ενημέρωσης των πολιτών σε κάθε περιοχή και με επιστημονικά κριτήρια
Η προστασία των υδατικών πόρων και ο κίνδυνος της ερημοποίησης είναι μια πολύ σοβαρή υπόθεση για όλους μας. Σήμερα δυστυχώς εφαρμόζονται κοντόφθαλμες πολιτικές «μιας χρήσης» και fast track. Μέσα σε συνθήκες καπιταλιστικής κρίσης, πολιτικών των μνημονίων και των επιταγών των ξένων συμφερόντων, ιδιωτικοποίησης του νερού και ξεπουλήματος παράλιων περιοχών, με ανθρώπους που έχουν συμφέρον να αγνοούν τους περιβαλλοντικούς κινδύνους, φαίνεται ξεκάθαρα πόσο απαισιόδοξη είναι η εφαρμογή της αειφορίας και της βιώσιμης ανάπτυξης.
