Το ζήτημα των μεγάλων κονδυλίων σε έργα αμφίβολης αποτελεσματικότητας, μόνο και μόνο για να γλυτώσουμε τα πρόστιμα θέτει η Αυτοδιοικητική Κίνηση «Οικολογία-Αλληλεγγύη» και ζητά την οργάνωση μιας επιστημονικής ημερίδας για το μέλλον της λίμνης Κορώνεια και της ευρύτερης περιοχής της.
Στα πλαίσια της εφαρμογής του Σχεδίου Αποκατάστασης της λίμνης Κορώνειας βρίσκονται σε εξέλιξη τα έργα που αφορούν τη «Δημιουργία και Διαμόρφωση Υγρότοπου και Βαθέων Ενδιαιτημάτων». Πρόσφατα ζητήθηκε από τον ανάδοχο του έργου, αλλά και τον κύριο και επιβλέποντα του έργου που είναι η Δ/νση Τεχνικών Έργων της Π.Ε. Θεσσαλονίκης, ο επαναπροσδιορισμός της θέσης του βαθέως ενδιαιτήματος, διότι η κατασκευή του στη εγκεκριμένη θέση ήταν αδύνατη για τεχνικούς λόγους (αδυναμία χρήσης βυθοκόρου λόγω της παντελούς έλλειψης νερού και αδυναμία προσέγγισης σκαπτικών μηχανημάτων λόγω του σαθρού υποστρώματος της λίμνης). Ανάλογη τροποποίηση, με παράλληλη τροποποίηση των περιβαλλοντικών όρων, είχε γίνει και το 2009 για τους ίδιους λόγους. Δηλαδή συζητιέται τρίτη διαφορετική θέση για να γίνει το έργο. Το βαθύ ενδιαίτημα θα έχει έκταση 400 στρεμμάτων και βάθος 4 m. Σκοπός της δημιουργίας του είναι ο επαναποικισμός με ψάρια των ειδών που φιλοξενούσε η λίμνη της Κορώνειας και η εκπλήρωση της φυσικής λειτουργίας της!
Η συνεχής μετατόπιση της θέσης κατασκευής του βαθέως ενδιαιτήματος γίνεται δυστυχώς με βάση όχι τη χρησιμότητά του, αλλά το που είναι τεχνικά εφικτό να γίνει. Η χρήση βυθοκόρου έχει προ πολλού εγκαταλειφθεί λόγω της έλλειψης νερού στην πρώην λίμνη και δεν προβλέπεται να μπορεί να χρησιμοποιηθεί τα επόμενα χρόνια, καθώς δεν αναμένονται θεαματικές αλλαγές στα υδρολογικά χαρακτηριστικά της λίμνης, δεδομένου ότι δεν έχουν ληφθεί και ουσιαστικά μέτρα για την ανάσχεση των αιτιών που οδήγησαν στο ελλειμματικό, σε βαθμό ανυπαρξίας νερού, υδατικό ισοζύγιό της. Μιλάμε πλέον για ένα χωματουργικό έργο, με δηλωμένο σκοπό να μη χαθούν τα χρήματα του ΕΠΠΕΡΑΑ και να μην επιβληθούν πρόστιμα από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι κατά την τοπογραφική αποτύπωση του πυθμένα της λίμνης παρατηρήθηκε απόκλιση υψομέτρων κατά συν ένα μέτρο και τριάντα εκατοστά κατά μέσο όρο (+1.3 m) σε σχέση με τα αντίστοιχα υψόμετρα που παρουσιάζονται στην εγκεκριμένη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, ενώ το σύνολο της επιφάνειας του πυθμένα δεν παρουσιάζει υψομετρικές διακυμάνσεις και εντοπίζεται κατά μέσο όρο στα 70.3 m. Αυτό σημαίνει ότι ο πυθμένας συνεχίζει να δέχεται προσχώσεις τα τελευταία χρόνια, που τον έχουν κάνει εντελώς επίπεδο και πιο δύσκολο να συγκρατήσει νερό. Ένα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι το θυρόφραγμα της λίμνης Κορώνειας με την ενωτική τάφρο εντοπίζεται σε υψόμετρο 72 m, που σημαίνει ότι η διαφορά στάθμης του πυθμένα της λίμνης από το θυρόφραγμα είναι τελικά πολύ μικρότερη και σε ένα ενδεχόμενο πλήρωσης της λίμνης με νερό θα είναι πιο πιθανό το ενδεχόμενο της ροής της Κορώνειας προς τη Βόλβη μέσω της ενωτικής τάφρου, με ό,τι μπορεί αυτό να συνεπάγεται για το οικοσύστημα της Βόλβης.
Όσον αφορά τα έργα του περιμετρικού αναχώματος (που είναι σε φάση κατασκευής) και διαμόρφωσης υγροτόπου και υδατοσυλλογών (που αναμένεται σύντομα να ξεκινήσει) τίθεται εν αμφιβόλω η χρησιμότητά τους, καθώς οι υδρολογικές, αλλά και φυσικοχημικές συνθήκες της λίμνης με βάση τις οποίες σχεδιάστηκαν έχουν μεταβληθεί κατά πολύ.
Οι Οικολόγοι έχουν ασκήσει έντονη κριτική στο παρελθόν, τόσο για τη χρησιμότητα των συγκεκριμένων τεχνικών έργων, όσο και για τη σειρά με την οποία εκτελούνται οι δράσεις του Σχεδίου Αποκατάστασης. Πρώτα γίνονται τα τεχνικά έργα, ενώ εδώ και χρόνια δεν έχει ληφθεί απολύτως κανένα μέτρο για την αναίρεση των αιτιών που οδήγησαν τη λίμνη στη σημερινή της κατάσταση. Και μπορεί οι περισσότερες από τις εργοστασιακές μονάδες που ρύπαιναν τη λίμνη να έχουν πλέον κλείσει, αλλά δεν έχει ληφθεί κανένα μέτρο για την ποσοτική υποβάθμιση του υδροφόρου ορίζοντα.
Το περίφημο συλλογικό αρδευτικό δίκτυο ποτέ δεν κατασκευάστηκε, ενώ οι «παράνομες» γεωτρήσεις αγνώστου αριθμού, όχι μόνο δεν έκλεισαν αλλά με υπουργική απόφαση του 2011 είναι όλες εν δυνάμει νόμιμες, εφόσον οι ιδιοκτήτες τους φροντίσουν για την αδειοδότησή τους. Το δε ΥΠΕΚΑ κωφεύει σε εκκλήσεις τόσο του Φορέα Διαχείρισης της περιοχής, όσο και άλλων φορέων για τη λήψη αυστηρότερων μέτρων στη διαχείριση των υδάτων και την αδειοδότηση των γεωτρήσεων στην πολύπαθη περιοχή.
Παρόλα αυτά το οικοσύστημα της Κορώνειας αντιστέκεται. Τα νέα δεδομένα ευνοούν την αύξηση της βιοποικιλότητας και νέα είδη εμφανίζονται στην περιοχή, πιο προσαρμοσμένα σε βαλτώδεις συνθήκες.
Το ερώτημα είναι αν θέλουμε να συνεχίσουμε να ξοδεύουμε χρήματα σε έργα αμφίβολης αποτελεσματικότητας, μόνο και μόνο για να παρακάμψουμε την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και να γλυτώσουμε τα πρόστιμα ή αν πρέπει με ορθολογική σκέψη να δούμε επιτέλους τι μέλλον θέλουμε για τη λίμνη και την ευρύτερη περιοχή της.
Ο Περιφερειακός Σύμβουλος Κ. Μακεδονίας της «Οικολογίας-Αλληλεγγύης» Μιχάλης Τρεμόπουλος δήλωσε σχετικά: «Η λίμνη συνεχίζει να μην έχει νερό, ενώ τα έργα που πραγματοποιούνται ή σχεδιάζονται δεν έχουν πλέον ιδιαίτερη σχέση με το αρχικό σχέδιο. Τα δύσκολα έργα έχουν μετατραπεί σε χωματουργικά, τη χαρά των εργολάβων. Φαίνεται πως θα πρέπει να επανεξεταστεί η σκοπιμότητά τους και το κατά πόσο θα συμβάλουν σε μια βελτίωση της κατάστασης, και επειδή διακυβεύονται μεγάλα ποσά ελληνικών και ευρωπαϊκών κονδυλίων, τα οποία πρέπει να γίνουν αντικείμενο πολύ προσεκτικής διαχείρισης λόγω των τραγικών οικονομικών συνθηκών της χώρας. Κρίνουμε, λοιπόν, ότι είναι απαραίτητη για την ενημέρωση του κοινού, για τη διαβούλευση σχετικών ειδικευμένων επιστημονικών φορέων, αλλά και για τη λήψη των ορθότερων δυνατών αποφάσεων, η πραγματοποίηση μιας ειδικής επιστημονικής ημερίδας, ανοικτής στο κοινό, με την οργανωτική υποστήριξη της Περιφέρειας. Καλούμε το Περιφερειακό Συμβούλιο να στηρίξει την πρόταση».
