Ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος και η σύρραξη στα Βαλκάνια οδήγησαν στην διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η Ελληνική κυβέρνηση θέλοντας να ενισχύσει το Ελληνικό στοιχείο στα απελευθερωμένα εδάφη της Μακεδονίας ενεθάρρυνε τους Έλληνες της Μικράς Ασίας και του Πόντου να έλθουν και να εγκατασταθούν στην Μακεδονία. Έτσι τον Αύγουστο του 1914 κατέφθασαν εδώ, στον προϋπάρχοντα οικισμό Βίγκενη (κοινότητα Βέρτικοπ), οι πρώτες οικογένειες από τον Νομό Σεβάστειας (περιοχή Απές)
Ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος και η Μικρασιατική καταστροφή είχαν συνέπεια εκατοντάδες χιλιάδες θύματα προσφύγων. Οι διασωθέντες κατέφθασαν με την συνθήκη της Λωζάνης (1924) στα ελληνικά εδάφη κυνηγημένοι και ρακένδυτοι. Μέχρι το 1924- 25 εγκαταστάθηκαν στην Βίγκενη πρόσφυγες από την περιοχή της Σεβάστειας και από τους Νομούς Σαμψούντας και Σμύρνης. Από την περιοχή του Απές ήλθαν από τα χωριά Αρμούτ-τσαϊρ, Ίνιονου, Κίρμπαγι, Κόβατζικ, Κούλαλι, Μαναστίρ, Παζάρ-πελεν, Ντερέ-κιοϊ και Τσαμλού-καλε. Ακόμα από την Μπάφρα και τα γύρω χωριά της Αλάτσαμ, Αντούζ Μεϊτανζούχ, Όρμενος, Παλχλάρ, Τιρκενλί, και Μπουγά-ματέν, ενώ από την περιοχή της Σμύρνης ήλθαν από την Μενεμένη και το Κερέν-κιοϊ.
Στόχος των προσφύγων προγόνων μας ήταν να επιβιώσουν για μία ακόμη φορά. Η εργατικότητά τους υπήρξε αξιοζήλευτη και η μεταξύ τους αλληλεγγύη υποδειγματική. Η θέληση και το πείσμα τους να ριζώσουν και να προκόψουν στην νέα τους πατρίδα ανέδειξαν της αξιοζήλευτες αρετές που είχαν και τις οποίες μεταλαμπάδευσαν εδώ. Η εκκλησία και το Δημοτικό σχολείο στο κέντρο του χωριού μας αποτελούν δύο μόνο (κτιριακά) μνημεία εκείνης της πρώτης περιόδου.
Σήμερα, εμείς οι απόγονοί τους νιώθουμε υπερήφανοι για όλες εκείνες της πρώτες γενιές των προσφύγων οι οποίες σήκωσαν το βαρύ φορτίο της επιβίωσης της φυλής μας. Νιώθουμε όμως και χρέος απέναντί τους, γι αυτό αφιερώνουμε στην μνήμη τους της εκδηλώσεις μνήμης με την επωνυμία «ΠΟΝΤΟΣ-ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ / ΣΕΒΑΣΤΕΙΑΝΑ = 100 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ (1914-2014). Οι εκδηλώσεις προγραμματίστηκαν για το τριήμερο Παρασκευή-Σάββατο-Κυριακή (22-23-24 Αυγούστου) και είστε προσκεκλημένοι όλοι!
Η ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ και ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΟΝΤΙΩΝ «ΠΥΡΡΙΧΕΙΟΣ»
