Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Αυτοκτονίας, το Τμήμα Πρόληψης και Προαγωγής της Υγείας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας ανακοινώνει τα εξής:
«Η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Αυτοκτονίας εορτάζεται κάθε χρόνο στις 10 Σεπτεμβρίου από το 2003. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) και η Διεθνής Συνεργασία για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας (International Association for Suicide Prevention IASP) συνεργάζονται στενά για την πρόληψη των αυτοκτονικών τάσεων.
Σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ. , η αυτοκτονία είναι μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας σε χώρες με υψηλό εισόδημα και μία αναδυόμενη απειλή για τις χώρες μεσαίου και χαμηλού εισοδήματος
Στόχος της επετείου είναι η παγκόσμια αφύπνιση και η ενημέρωση του κοινού για το σοβαρό αυτό κοινωνικό φαινόμενο, καθώς και η ανάπτυξη των στρατηγικών πρόληψης και προαγωγής που οδηγούν στην αντιμετώπιση του.
Το θέμα της φετινής επετείου είναι «Πρόληψη της Αυτοκτονίας: Ένας Κόσμος Ενωμένος». Σύμφωνα με τα στοιχεία του μείζονος κοινωνικού προβλήματος της αυτοκτονίας, όπως καταγράφονται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας:
• Τα τελευταία 45 χρόνια σημειώθηκε αύξηση του αριθμού των αυτοκτονιών κατά 60%.
•Η αναλογία των αυτοκτονιών είναι παραδοσιακά μεγαλύτερη στους ηλικιωμένους άνδρες, ενώ παρουσιάζεται αυξητική τάση στους νεότερους ανθρώπους, οι οποίοι αποτελούν σήμερα ομάδα υψηλού κινδύνου
• Σε μερικές χώρες η αυτοκτονία αποτελεί μία από τις κυριότερες αιτίες θανάτου και για τις ηλικίες 15-44 ετών. Τα στοιχεία αυτά δεν περιλαμβάνουν τις αποτυχημένες απόπειρες.
• Η αυτοκτονία είναι μία από τις κύριες αιτίες θανάτου παγκοσμίως μεταξύ των νέων.
• Ο δείκτης «παγκόσμιας» θνητότητας είναι 16 ανά 100.000 άτομα, αριθμός που αντιστοιχεί περίπου σε ένα θάνατο κάθε 40 δευτερόλεπτα.
• Οι ψυχικές διαταραχές, η κατάθλιψη και οι συνέπειες από τη χρήση αλκοόλ και ουσιών είναι ο υπ’ αριθμόν ένα παράγοντας κινδύνου για αυτοκτονία στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική.
Για την Ελλάδα ο αριθμός των θανάτων από αυτοκτονίες, όπως αυτές χαρακτηρίστηκαν από τις ιατροδικαστικές και ανακριτικές αρχές, ανήλθε σε 508 για το έτος 2012, έναντι των 477 το 2011 (αύξηση 7%). Δηλαδή, ο δείκτης θνητότητας από 4,77 ανά 100.000 κατοίκους που ήταν το 2011 αυξήθηκε σε 5,08 ανά 100.000 κατοίκους το 2012 (ΕΛΣΤΑΤ). Τα στοιχεία αυτά μιλούν για αύξηση των αυτοκτονιών σε ποσοστό 20-25% τα τρία τελευταία χρόνια.
Στην ηλικιακή ομάδα 50-64 ετών, η αύξηση των αυτοκτονιών ήταν της τάξης του 54% περίπου, καθώς οι άντρες που χρεοκοπούν ή μένουν άνεργοι σε αυτή την ηλικία είναι πιο ευάλωτοι
Σύμφωνα με έρευνα της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, η οποία ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2013, αποδείχθηκε μεταξύ άλλων ότι οι αυτοκτονίες των ανδρών αυξάνονται με την κρίση, ενώ των γυναικών μειώνονται. Το στοιχείο αυτό πιθανότατα οφείλεται στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ελληνικής οικογένειας. Ο πρώτος παράγοντας αύξησης του ποσοστού των αυτοκτονιών είναι η ανεργία και ακολουθεί η καθυστέρηση στην αποπληρωμή των δόσεων των δανείων.
Στην αυτοκτονία παίζουν ρόλο ένα σύνολο παραγόντων, όπως ψυχολογικοί, κοινωνικοί, βιολογικοί, πολιτισμικοί και περιβαλλοντικοί, οι οποίοι αλληλεπιδρούν.
Η φτώχεια, η ανεργία, η απώλεια αγαπημένων προσώπων, η κατάρρευση σχέσεων, νομικά προβλήματα, προβλήματα στην εργασία κ.τ.λ. αναγνωρίζονται διεθνώς ως προδιαθεσικοί παράγοντες κινδύνου για τα ευάλωτα άτομα. Τα ψυχικά προβλήματα, όπως η κατάθλιψη και άλλες διαταραχές της διάθεσης, η χρήση αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών, ένα ιστορικό σεξουαλικής κακοποίησης στην παιδική ηλικία, η κοινωνική απομόνωση, παίζουν επίσης κεντρικό ρόλο στην ανάπτυξη της αυτοκτονικής συμπεριφοράς.
Οι ισχυρές ανθρώπινες σχέσεις, η κοινωνική «συνεκτικότητα», ειδικά με την οικογένεια και τους φίλους που προσφέρουν κοινωνικό στήριγμα, η υψηλή αυτοεκτίμηση και η σταθερότητα αποτελούν προστατευτικούς μηχανισμούς
Η Παγκόσμια Ημέρα Πρόληψης της Αυτοκτονίας παρέχει την ευκαιρία σε όλους τους φορείς να ενώσουν τις δυνάμεις τους, ώστε να επανασχεδιάσουν και να στηρίξουν τα προγράμματα πρόληψης των αυτοκτονικών τάσεων τόσο με την ευχερή πρόσβαση των ατόμων στις θεραπείες των ψυχικών διαταραχών όσο και με την εφαρμογή των προγραμμάτων αγωγής υγείας».
