Σχετικά με το θέμα των μεταλλευτικών δραστηριοτήτων στη ΒΑ Χαλκιδική διαπιστώνεται ότι η τακτική των προσωρινών ανακλήσεων των αδειών υλοτομίας και πολεοδομίας δεν μπορεί να τελεσφορήσει στην κατεύθυνση της εγκατάλειψης του εντατικού, ρυπογόνου και αντιπεριβαλλοντικού εξορυκτικού μοντέλου ανάπτυξης για όλη την περιοχή.
Οι Οικολόγοι πράσινοι θεωρούν κεφαλαιώδους σημασίας την επανεξέταση της καταλληλότητας της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, η οποία εμφανίζει σε μεγάλο βαθμό “παραθέσεις” κειμένων του διαδικτύου και η οποία, παρά το μεγάλο όγκο της, δεν ανταποκρίνεται με ακρίβεια στις περιβαλλοντικές συνθήκες της περιοχής και υποβαθμίζει συστηματικά τις επιπτώσεις του έργου στη χλωρίδα, την πανίδα και τα υδατικά αποθέματα. Πρόσφατη έκθεση του Παρατηρητηρίου Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων (ΜΠΔ), με τίτλο «Μια τεκμηριωμένη πρόταση για αναστροφή της Σύμβασης της Ελληνικός Χρυσός» επικεντρώνει στο ζήτημα της καταλληλότητας της μεθόδου flash smelting, ιδιαίτερα στις τοπικές συνθήκες υψηλών συγκεντρώσεων αρσενικού, και θεωρεί τις σχετικές προβλέψεις της ΜΠΕ ως «απάτη». Και αυτό, γιατί η αδυναμία εφαρμογής της flash smelting θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια στην εφαρμογή της μεθόδου χρήσης κυανίου.
Όπως προκύπτει από τις επίσημες αναφορές της μητρικής εταιρείας (αλλά και της φινλανδικής εταιρείας που την έχει αναπτύξει), με τη μέθοδο αυτή, το τελικό προϊόν θα είναι ένα εμπορεύσιμο χρυσοφόρο συμπύκνωμα που θα εξάγεται προς περαιτέρω επεξεργασία (δημιουργώντας εκτός Ελλάδας τα φορολογητέα κέρδη) και όχι καθαρό μέταλλο, πλάκες χρυσού και αργύρου, όπως αναφέρονται στη σύμβαση μεταξύ της εταιρείας και του ελληνικού δημοσίου. Η “λεπτομέρεια” αυτή, όμως, συνιστά καθοριστική παραβίαση της σύμβασης. Επίσης, το επενδυτικό σχέδιο της εταιρείας δεν έχει ακόμα εγκριθεί, παρόλο που κατατέθηκε από το 2006, ενώ η τεχνική μελέτη της μονάδας μεταλλουργίας θα έπρεπε να είχε κατατεθεί στο ΥΠΕΚΑ μέχρι τις 10-2-2015. Σημειώνουμε ότι η συγκεκριμένη έκθεση του ΜΠΔ δεν έγινε αποδεκτή από το ΣτΕ, όχι γιατί το τελευταίο διαφώνησε επί της ουσίας, αλλά επειδή τυπικά θεωρήθηκε ως εκπρόθεσμη.
Συμπληρωματικά, θα μπορούσε να αναληφθεί πρωτοβουλία για την άμεση και πλήρη νομοθετική απαγόρευση της χρήσης κυανίου στη μεταλλευτική βιομηχανία. Η απαγόρευση χρήσης κυανίου είναι αίτημα του ευρωκοινοβουλίου από το 2010 (το σχετικό ψήφισμα στο οποίο από μέρους των Ευρωπαίων Πρασίνων εισηγητής ήταν ο τότε Οικολόγος Πράσινος ευρωβουλευτής, Μ. Τρεμόπουλος, και υποστηρίχθηκε από τη συντριπτική πλειοψηφία των Ευρωβουλευτών (488 ψήφους υπέρ, 48 κατά και 57 απόχες, συμπεριλαμβανομένων στα υπέρ των τότε ευρωβουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ και της Ευρωπαϊκής Αριστεράς), αλλά τελικά η Κομισιόν το αγνόησε. Η εταιρία στις Σκουριές δεν μπορεί να διεκδικήσει αποζημιώσεις για κάτι τέτοιο (αφού δεν προβλέπει κυάνιο στις επίσημες μελέτες της). Από την άλλη, μια απαγόρευση κυανίου θα άφηνε την εταιρία χωρίς εναλλακτική λύση αν το “σχέδιο Α” για flash smelting ναυαγήσει. Η εταιρία στις Σκουριές δεν μπορεί να διεκδικήσει αποζημιώσεις για κάτι τέτοιο (αφού δεν προβλέπει κυάνιο στις επίσημες μελέτες της). Από την άλλη, μια απαγόρευση κυανίου θα άφηνε την εταιρία χωρίς εναλλακτική λύση αν το “σχέδιο Α” για flash smelting ναυαγήσει.
Ένα άλλο σημείο της ΜΠΕ όπου υπάρχουν σοβαρές αδυναμίες, είναι οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις στο Καταφύγιο Άγριας Ζωής Σκουριών-Καστελίου-Κακκάβου και στην περιοχή του δικτύου Natura 2000 Όρος Στρατωνικόν. Ιδιαίτερα άστοχη είναι η πρόβλεψη των επιπτώσεων του τούνελ στο υδατικό δυναμικό του προστατευόμενου αυτού βουνού. Αυτές τις παρατηρήσεις μεταξύ άλλων είχαν κατατεθεί και σε υπόμνημα που είχαμε καταθέσει ως ΟΠ στο ΥΠΕΚΑ, το 2011: http://goo.gl/MqohI4
Ένας άλλος τομέας επιχειρημάτων ενάντια στο συνολικό project των Σκουριών αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και την αποφυγή φορολόγησης. Χρήσιμα επιχειρήματα επ’ αυτού μπορούν να βρεθούν στο discussion paper της Ολλανδικής ΜΚΟ SOMO (Center for Research on Multinational Corporations), όπως παρουσιάστηκαν στην Ελλάδα, το περασμένο φθινόπωρο.
Παράλληλα με την επανεξέταση της ΜΠΕ και τη νομοθέτηση της απαγόρευσης χρήσης κυανίου, προτείνεται το άνοιγμα διαδικασίας ριζικής αναθεώρησης του Μεταλλευτικού Κώδικα, ο οποίος έχει μείνει αμετάβλητος από την εποχή της χούντας και για τον οποίο οι ΟΠ έχουν ήδη οργανώσει ειδική εκδήλωση. Στη διαδικασία θα πρέπει να εμπλακούν τοπικοί φορείς και περιβαλλοντικές οργανώσεις.
Ο συνολικός σχεδιασμός που πρέπει να αναλάβει το ΥΠΑΠΕΝ πρέπει να έχει τη σύμφωνη γνώμη όλης της Κυβέρνησης, ως ικανοποίηση ενός αιτήματος που είχε υποστηριχθεί προεκλογικά τόσο από το ΣΥΡΙΖΑ, όσο και από τους Οικολόγους Πράσινους.
