Οι ιδιοκτήτες των επιχειρήσεων θα πρέπει να καταγράφονται σε κεντρικά μητρώα σε χώρες της ΕΕ, τα οποία θα είναι προσβάσιμα τόσο στις αρχές όσο και σε άτομα με “έννομο συμφέρον”, όπως π.χ. οι δημοσιογράφοι. Αυτό προβλέπει η συμφωνία μεταξύ ΕΚ και Συμβουλίου την οποία ενέκρινε το ΕΚ την Τετάρτη. Η νέα ευρωπαϊκή οδηγία κατά του ξεπλύματος μαύρου χρήματος θα συμβάλει στην καταπολέμηση των φορολογικών παραβάσεων και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.
Το ΕΚ ενέκρινε επίσης και έναν νέο κανονισμό που αφορά τον ευκολότερο εντοπισμό της μεταφοράς κεφαλαίων.
Η τέταρτη οδηγία “για την πρόληψη της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας” θα περιλαμβάνει για πρώτη φορά των υποχρέωση για τα κράτη μέλη να διατηρούν κεντρικά μητρώα όπου θα καταγράφονται όλοι οι τελικοί ιδιοκτήτες εταιρειών και άλλων νομικών προσώπων (“πραγματικοί δικαιούχοι”). Η διάταξη αυτή δεν περιλαμβανόταν στην αρχική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και περιελήφθη στις διαπραγματεύσεις μετά από πρωτοβουλία των ευρωβουλευτών.
Η νέα ευρωπαϊκή οδηγία απαιτεί επίσης από τις τράπεζες, τους ορκωτούς λογιστές, τους δικηγόρους, τους κτηματομεσίτες και τα καζίνο, μεταξύ άλλων, να είναι πιο προσεκτικοί σε ό,τι αφορά ύποπτες συναλλαγές που ενδέχεται να πραγματοποιούν οι πελάτες τους.
Πρόσβαση στα κεντρικά μητρώα για όσους έχουν “έννομο συμφέρον”
Πρόσβαση στα κεντρικά μητρώα θα έχουν οι αρμόδιες αρχές και οι μονάδες χρηματοοικονομικών πληροφοριών (χωρίς κανένα περιορισμό), οι “υπόχρεες οντότητες” (όπως οι τράπεζες στο πλαίσιο των μέτρων δέουσας επιμέλειας για τον πελάτη), καθώς επίσης και το κοινό (αν και η πρόσβαση του κοινού μπορεί να υπόκειται σε ηλεκτρονική εγγραφή του προσώπου που ζητά την πρόσβαση και στην πληρωμή τέλους για την κάλυψη του διοικητικού κόστους).
Σε κάθε περίπτωση, για να αποκτήσει ένα πρόσωπο ή ένας οργανισμός πρόσβαση σε ένα μητρώο, (π.χ. δημοσιογράφοι που ερευνούν κάποια υπόθεση ή μη κυβερνητικοί οργανισμοί) θα πρέπει να μπορούν να αποδείξουν έννομο συμφέρον όσον αφορά τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας και συναφή βασικά αδικήματα – όπως η διαφθορά, τα φορολογικά εγκλήματα και η απάτη.
Τα πρόσωπα και οι οργανισμοί αυτοί θα μπορούν να αποκτούν πρόσβαση σε πληροφορίες, όπως το όνομα, το μήνα και το έτος γέννησης, την υπηκοότητα και τη χώρα διαμονής του πραγματικού δικαιούχου. Τα κράτη μέλη δύνανται να προβλέπουν, “σε εξαιρετικές περιπτώσεις, κατά περίπτωση εξαίρεση από την πρόσβαση στο σύνολο ή σε μέρος των πληροφοριών σχετικά με τον πραγματικό δικαιούχο”.
Οι πληροφορίες για τα καταπιστεύματα (trust funds) που θα περιέχονται στα κεντρικά μητρώα θα είναι προσβάσιμα μόνο από τις αρμόδιες αρχές και τις “υπόχρεες οντότητες”.
Ειδικά μέτρα για τα “πολιτικώς εκτεθειμένα πρόσωπα”
Το κείμενο της οδηγίας διευκρινίζει τους κανόνες για τα “πολιτικώς εκτεθειμένα πρόσωπα”, δηλαδή ανθρώπους που αντιμετωπίζουν υψηλότερο από το συνηθισμένο κίνδυνο διαφθοράς λόγω της πολιτικής θέσης που κατέχουν, όπως αρχηγοί κρατών, μέλη κυβερνήσεων, δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου, και μέλη του κοινοβουλίου , καθώς και τα μέλη των οικογενειών τους.
Όπου υπάρχουν υψηλού κινδύνου επιχειρηματικές σχέσεις με τα πρόσωπα αυτά, θα τίθενται σε εφαρμογή πρόσθετα μέτρα, π.χ. για να διαπιστωθεί η πηγή του πλούτου και η προέλευση των κεφαλαίων τα οποία αφορά η επιχειρηματική σχέση ή η συναλλαγή με τέτοια πρόσωπα.
Ανιχνεύοντας τις μεταφορές χρηματικών ποσών
Οι ευρωβουλευτές ενέκριναν επίσης τον κανονισμό σχετικά με τις “μεταφορές κεφαλαίων”. Ο νέος κανονισμός αποσκοπεί στη βελτίωση της ιχνηλασιμότητας των πληρωτών και των δικαιούχων καθώς και των περιουσιακών τους στοιχείων.
