Είναι γνωστό σε όλους ότι η εξαιρετικά δυσχερής οικονομική κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει οι Δήμοι της χώρας δεν μας επιτρέπει να υλοποιούμε έργα υποδομής με τα χρήματα που έχουμε να διαχειριστούμε. Οι πόροι που διαχειριζόμαστε με δυσκολία αρκούν για τις λειτουργικές ανάγκες και κάποιες εμβαλωματικές παρεμβάσεις σε υφιστάμενες υποδομές για μικροβελτιώσεις ή αποκαταστάσεις φθορών.
Στην πραγματικότητα η κατάσταση αυτή επικρατούσε και παλιότερα. Ούτε στο παρελθόν οι Δήμοι δεν μπορούσαν να υλοποιήσουν έργα υποδομής και ανάπτυξης με τους δικούς τους πόρους, καθώς το σύστημα χρηματοδότησης είναι απόλυτα ελεγχόμενο από την κεντρική διοίκηση και λειτουργούσε πάντα στη λογική του κεντρικού ελέγχου από την εκάστοτε Κυβέρνηση. Τα αποτελέσματα αυτής της λογικής είναι καταστροφικά, διότι κανείς δεν γνωρίζει τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών καλύτερα από τις ίδιες τις τοπικές κοινωνίες, αλλά η κεντρική πολιτική σκηνή ποτέ δεν θέλησε να χάσει τον έλεγχο των οικονομικών και των υλοποιούμενων έργων πειραματιζόμενη «στου κασίδη το κεφάλι»…
Έτσι, ενώ σε όλη την Ευρώπη η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει την οικονομική και θεσμική δυνατότητα να αποφασίζει και να χρηματοδοτεί αναπτυξιακές υποδομές, στη χώρα μας ακολουθήσαμε ένα στρεβλό μοντέλο διαχείρισης, με την κεντρική Κυβέρνηση να ελέγχει τα πάντα και να αποφασίζει – με αμφιλεγόμενες μεθόδους – για τα πάντα. Σήμερα όλοι μας βλέπουμε τα καταστροφικά αποτελέσματα αυτής της πολιτικής, όμως δεν βλέπουμε καμία διάθεση για αλλαγή. Αντιθέτως, παρατηρείται μία τάση για μεγαλύτερο συγκεντρωτισμό, που ενδεχομένως μας οδηγήσει σε ακόμη πιο καταστροφικά αποτελέσματα.
Μέσα στο πλαίσιο αυτό από πολύ νωρίς έγινε κατανοητό ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση ουσιαστικά είχε έναν μόνο τρόπο να υλοποιήσει σοβαρές υποδομές για τη βελτίωση της ζωής των πολιτών και την υποβοήθηση της τοπικής αναπτυξιακής διαδικασίας: τα συγχρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση έργα, δηλαδή αυτό που αποκαλούμε «Ευρωπαϊκά προγράμματα χρηματοδότησης».
Εγώ και οι συνεργάτες μου από την αρχή της ανάληψης των καθηκόντων μας είχαμε αυτή την προτεραιότητα. Για το λόγο αυτό διεκδικήσαμε χρηματοδοτούμενα έργα, με βάση το αρχικό μας πρόγραμμα, αλλά και την εφικτότητα των στόχων. Έτσι, μεγάλα και μικρά έργα υποδομής εντάχθηκαν σε διάφορα εργαλεία χρηματοδότησης και ξεκίνησαν να υλοποιούνται, βελτιώνοντας τις υποδομές του Δήμου Έδεσσας. Ακόμη και τώρα προχωρούμε στην ένταξη νέων έργων, όπως είναι τα σημαντικά έργα αγροτικής ανάπτυξης, στο Μεσημέρι με την ασφαλτόστρωση αγροτικής οδοποιίας ύψους 500.000 ευρώ και στην Αγία Φωτεινή με την στεγανοποίησης δεξαμενής ύψους 190.000 ευρώ, που εντάχθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα, αλλά και άλλες προτάσεις που περιμένουμε την ένταξή τους για να συμβάλουν στην ανάπτυξη του αγροτικού χώρου σε όλο το εύρος του Δήμου Έδεσσας.
Η κατάταξη του Δήμου Έδεσσας στις πρώτες θέσεις σε ότι αφορά στη διεκδίκηση και ένταξη έργων σε χρηματοδοτικά πλαίσια ήταν μία τεράστια ηθική ανταμοιβή για όλους εκείνους που μόχθησαν για να έχουμε αυτή την εξέλιξη.
Ενώ φαινόταν ότι όλα πηγαίνουν κατ’ ευχήν και υλοποιούμε ένα πλήθος σημαντικών έργων για την περιοχή του Δήμου Έδεσσας, τους τελευταίους μήνες άρχισαν να εμφανίζονται σημαντικά προβλήματα στην αποπληρωμή των έργων. Ενώ τα έργα υλοποιούνται κανονικά, οι έλεγχοι από τα θεσμοθετημένα όργανα γίνονται κανονικά και τα αιτήματα για χρηματοδότηση γίνονται κανονικά, οι Διαχειριστικές Αρχές δεν στέλνουν τα αντίστοιχα χρήματα με αποτέλεσμα να μην μπορούν να πληρωθούν οι ανάδοχοι των έργων. Πρόκειται για ένα τεράστιο πρόβλημα που εάν συνεχιστεί μπορεί να αποτελέσει τη βόμβα που θα τινάξει στον αέρα κάθε αναπτυξιακή προσπάθεια που κάνουμε…
Στις κρίσιμες ώρες που περνάει η χώρα πρέπει όλοι να υπερβούμε εαυτούς και να δώσουμε ότι καλύτερο έχουμε για να πάμε τη χώρα ένα βήμα μπροστά. Πάνω απ’ όλα όμως χρειάζεται νηφαλιότητα. Σε ότι αφορά στη χρηματοδότηση των ενταγμένων έργων στα ευρωπαϊκά προγράμματα, δυστυχώς, δεν βλέπω να υπάρχει αυτή η νηφαλιότητα και οι τεράστιες καθυστερήσεις στην αποπληρωμή των έργων εγκυμονούν κινδύνους για την ολοκλήρωσή τους. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα έργα ΕΣΠΑ πρέπει να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους και οποιαδήποτε καθυστέρηση κατά την κρίσιμη αυτή περίοδο είναι επικίνδυνη. Πιστεύω ότι κανείς δεν θέλει να βλέπει ημιτελή γιαπιά που δεν θα ολοκληρωθούν ποτέ…
Αυτό που χρειάζεται αυτή τη στιγμή είναι η επιστροφή στην ομαλότητα – και σε ότι αφορά στην χρηματοδότηση των χρηματοδοτούμενων έργων – όπως επίσης και έναρξη ενός διαλόγου για την οικονομική αυτοτέλεια των Οργανισμών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Φυσικά καμία Κυβέρνηση δεν έχει δείξει διάθεση να απωλέσει τον απόλυτο έλεγχο των οικονομικών και μέσω αυτού τον έλεγχο των Δήμων και του συνόλου των Οργανισμών της χώρας, αλλά αυτή είναι μία πρακτική που βασίζεται σε λογικές του παρελθόντος. Η Δημοκρατία μας χρειάζεται βαθύτερα ερείσματα. Ας τα οικοδομήσουμε όλοι μαζί πριν να είναι πολύ αργά!
Δημήτρης Γιάννου
Δήμαρχος Έδεσσας
