Το «Σύνδρομο της Κίνας» προκάλεσε πανικό στις διεθνείς αγορές, οδηγώντας σε βίαιη πτώση των μετοχών, σε υποχώρηση των τιμών του πετρελαίου και σε μαζική φυγή κεφαλαίων προς τα θεωρούμενα «ασφαλή καταφύγια», όπως τα αμερικανικά και τα γερμανικά ομόλογα.
Η απόφαση της Κεντρικής Τράπεζας της Κίνας στις 11 Αυγούστου να υποτιμήσει το γουάν και η αδυναμία των αρχών του Πεκίνου να συγκρατήσουν στη συνέχεια τη διολίσθησή του ενίσχυσαν την ανησυχία ότι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου και ατμομηχανή της παγκόσμιας ανάπτυξης επιβραδύνεται πολύ ταχύτερα απ’ όσο είχε εκτιμηθεί, περιγράφει ρεπορτάζ της «Καθημερινής». Χθες, το Χρηματιστήριο της Σαγκάης υποχώρησε κατά 8,46%, προκαλώντας ένα ντόμινο πτώσης σε όλο τον κόσμο.
Το Χρηματιστήριο της Φρανκφούρτης έκλεισε με απώλειες 4,7%, του Παρισιού 5,35% και του Λονδίνου 4,67%. Στη Αθήνα, ο πανικός στις διεθνείς αγορές προστέθηκε στην πολιτική αβεβαιότητα και ο Γενικός Δείκτης καταβαραθρώθηκε, καταγράφοντας πτώση 10,54% με πολύ μικρό τζίρο. Η προοπτική επιβράδυνσης της κινεζικής οικονομίας οδήγησε τις τιμές του πετρελαίου στα χαμηλότερα επίπεδα της τελευταίας 6ετίας, επιφέροντας ένα ακόμη πλήγμα σε οικονομίες που βασίζονται στις εξαγωγές «μαύρου χρυσού», όπως η Ρωσία. Οι διεθνείς αγορές περιμένουν πλέον με αγωνία να δουν εάν οι κινεζικές αρχές έχουν τα κατάλληλα μέσα για να στηρίξουν την οικονομική δραστηριότητα και να αποτρέψουν μια παγκόσμια επιβράδυνση. Μόλις πριν από δύο εβδομάδες έκρουσε ο σινικός κώδωνας του κινδύνου για την παγκόσμια οικονομία, όταν στις 11 Αυγούστου το Πεκίνο προχώρησε σε υποτίμηση του γουάν κατά 1,9% έναντι του δολαρίου, που οδήγησε σε περαιτέρω διολίσθηση του κινεζικού νομίσματος εξωθώντας τις κινεζικές αρχές σε επανειλημμένες παρεμβάσεις στην αγορά συναλλάγματος για να την ανακόψουν. Η κίνηση προκάλεσε άμεσα ανησυχία σε Ασία, Ευρώπη και Αμερική, καθώς ενέσπειρε την υποψία πως η δεύτερη οικονομία στον κόσμο και ατμομηχανή της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης επιβραδύνεται πολύ πιο ραγδαία από όσο είχε αρχικά εκτιμηθεί, και παράλληλα ότι η κινεζική ηγεσία έχει χάσει τον έλεγχο της κατάστασης. Αν αυτά ισχύουν, τότε μπορεί να συμπαρασύρουν την παγκόσμια οικονομία επειδή ο ασιατικός γίγαντας εισάγει και καταναλώνει δυσθεώρητους όγκους πρώτων υλών από πετρέλαιο μέχρι χαλκό και από νικέλιο μέχρι χρυσό.
Επισήμως η υποτίμηση του γουάν παρουσιάστηκε ως απόφαση του Πεκίνου να προσαρμόσει την ισοτιμία του νομίσματος προλειαίνοντας το έδαφος για την ένταξή του στο καλάθι νομισμάτων του ΔΝΤ. Επρόκειτο, όμως, για την πρώτη υποτίμηση του γουάν, 10 χρόνια μετά την απελευθέρωση της ισοτιμίας του και τη σταδιακή ανατίμησή του έναντι του δολαρίου που στόχευε στην ικανοποίηση παγίου αιτήματος της Ουάσιγκτον. Είχε, άλλωστε, προηγηθεί η πρώτη καταιγίδα στα μέσα Ιουνίου, όταν μία ελεύθερη συντονισμένη πτώση των χρηματιστηρίων της Σαγκάης, της Σεντζέν και του Χονγκ Κονγκ κατέστησε σαφές ότι έσκαγε η φούσκα των κινεζικών χρηματιστηρίων που είχε οδηγήσει τις κινεζικές μετοχές σε άνοδο 150% μέσα σε ένα μόνο έτος. Μια φούσκα την οποία είχε καλλιεργήσει ο ανεξέλεγκτος δανεισμός για την αγορά μετοχών σε μεγάλο βαθμό προερχόμενος από το σκιώδες παρατραπεζικό σύστημα της Κίνας. Τότε άρχισαν για πρώτη φορά να μεταφέρονται στις αγορές της Δύσης και της Ανατολής οι τεκτονικοί κραδασμοί των κινεζικών χρηματιστηρίων.
Την ανησυχία από την υποτίμηση του γουάν ενέτεινε, άλλωστε, η διαφαινόμενη αποτυχία των κινεζικών αρχών να στηρίξουν τα χρηματιστήρια της χώρας παρά την ομοβροντία των άνευ προηγουμένου μέτρων στα οποία κατέφυγαν, μέτρων αδιανόητων για τη συλλογιστική των χρηματιστηρίων ανεπτυγμένων οικονομιών. Επιστράτευσαν κεφάλαια που υπολογίζεται ότι υπερβαίνουν τα 200 δισ. δολάρια για τη χρηματοδότηση κρατικών φορέων που αγοράζουν μετοχές, ενώ υπολογίζεται ότι έχουν δαπανήσει άλλα 200 δισ. δολάρια για τη στήριξη του γουάν. Διαφαινόταν ήδη το μάταιο των προσπαθειών, όταν η κινεζική ηγεσία φάνηκε να παραιτείται εδώ και δέκα ημέρες, καθώς δεν προχώρησε στη λήψη νέων μέτρων παρά τη συνεχιζόμενη πτώση. Ετσι τα κινεζικά χρηματιστήρια οδηγήθηκαν στη χθεσινή «Μαύρη Δευτέρα», όπως έφτασε την αποκαλέσει ακόμη και το επίσημο ειδησεογραφικό πρακτορείο ΞινΧουά, την πτώση της αγοράς της Σαγκάης σε ποσοστό που πλησίασε το 9%.
Την ανησυχία για μια ανώμαλη προσγείωση της δεύτερης οικονομίας στον κόσμο, σενάριο που εξετάζεται τα τελευταία 3-4 χρόνια αλλά φαινόταν πως μπορούσε να αποτραπεί, ενέτεινε προ ημερών η δημοσιοποίηση στοιχείων που εμφανίζουν μειωμένες τις κινεζικές εξαγωγές κατά 8,3% αλλά και τις εισαγωγές κατά 8,1%. Ηδη είναι αισθητός ο αντίκτυπος στις αναδυόμενες οικονομίες, που έχουν επίσης αποτελέσει μείζονα μοχλό οικονομικής ανάπτυξης και συνέδραμαν καθοριστικά στην ανάσυρση της παγκόσμιας οικονομίας από την τελευταία ύφεση. Μπορεί, όμως, εύκολα να επεκταθεί σε κάθε οικονομική και γεωγραφική ζώνη αν ληφθεί υπ’ όψιν ότι η Κίνα εισήγαγε πέρυσι το 57% της παγκόσμιας παραγωγής χαλκού και τα 2/3 της παγκόσμιας αγοράς σιδηρομεταλλεύματος.
Πηγή: «Καθημερινη»
