Το ΕΚ υπερψήφισε ένα σχέδιο νόμου που αποσκοπεί στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και στη μείωση του κόστους των υπηρεσιών που παρέχονται σε θαλάσσιους λιμένες στην ΕΕ, όπως αυτών του ελλιμενισμού, του ανεφοδιασμού καυσίμων και της ρυμούλκησης. Για να αποτραπεί η κατάχρηση των τιμών και να διασφαλιστεί ο θεμιτός ανταγωνισμός, οι ευρωβουλευτές επιδιώκουν την εξασφάλιση μεγαλύτερης διαφάνειας στον καθορισμό των τελών για τις υπηρεσίες αυτές και για τη χρήση των λιμενικών υποδομών καθώς και στη δημόσια χρηματοδότηση που ενδεχομένως λαμβάνουν.
Η αρχική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποσκοπούσε στο να καταστήσει την ελεύθερη πρόσβαση στην αγορά ως γενική αρχή για την παροχή λιμενικών υπηρεσιών . Οι ευρωβουλευτές ωστόσο επιμένουν ότι “ένα ενιαίο σύστημα δεν θα ήταν πρόσφορο”, καθώς το σύστημα λιμένων της ΕΕ εμφανίζει μεγάλη ποικιλομορφία και περιλαμβάνει πολλά διαφορετικά μοντέλα για την οργάνωση των λιμενικών υπηρεσιών. Τροποποίησαν λοιπόν την πρόταση, έτσι ώστε “τα υφιστάμενα μοντέλα διαχείρισης των λιμένων τα οποία έχουν θεσπιστεί σε εθνικό επίπεδο στα κράτη μέλη να μπορούν να διατηρηθούν”.
“Καταφέραμε να απορρίψουμε την υποχρεωτική ελεύθερη πρόσβαση στην αγορά λιμενικών υπηρεσιών. Υπάρχουν ανησυχίες για την ασφάλεια και έτσι τα λιμάνια πρέπει να είναι σε θέση να αποφασίζουν για την οργάνωση των λιμενικών υπηρεσιών”, δήλωσε ο εισηγητής Knut Fleckenstein (Σοσιαλιστές, Γερμανία), προσθέτοντας ότι “για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια των μακρών συζητήσεων γύρω από το νομοθετικό πακέτο για τους λιμένες, έχουμε τα λιμάνια, τους φορείς εκμετάλλευσης τερματικών σταθμών και τα συνδικάτα με το μέρος μας”.
Θέσπιση ελάχιστων απαιτήσεων για τους προμηθευτές λιμενικών υπηρεσιών
Οι ευρωβουλευτές υποστηρίζουν τη θέσπιση κοινών κανόνων για τα κράτη μέλη και τους διαχειριστές λιμένων που επιθυμούν να περιορίσουν τον αριθμό των παρόχων υπηρεσιών, να θεσπίσουν ελάχιστες απαιτήσεις για αυτούς ή να παρέχουν υπηρεσίες οι ίδιοι, ως “εγχώριοι φορείς”.
Με στόχο την αποτελεσματική, ασφαλή και περιβαλλοντικά ορθή διαχείριση του λιμένα, ο διαχειριστικός φορέας του λιμένα θα πρέπει να είναι σε θέση να απαιτεί από τους παρόχους λιμενικών υπηρεσιών να αποδείξουν ότι πληρούν τις ελάχιστες απαιτήσεις για την κατάλληλη εκτέλεση της υπηρεσίας.
Αυτές οι ελάχιστες απαιτήσεις θα πρέπει να περιορίζονται σε μια σαφώς προσδιορισμένη δέσμη προϋποθέσεων ως προς τα επαγγελματικά προσόντα των φορέων εκμετάλλευσης, τον εξοπλισμό που απαιτείται προκειμένου να παρασχεθεί η σχετική λιμενική υπηρεσία, τη δυνατότητα διάθεσης της υπηρεσίας και τη συμμόρφωση προς τις απαιτήσεις της ασφάλειας στη θάλασσα. Στις εν λόγω ελάχιστες απαιτήσεις θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνονται περιβαλλοντικές απαιτήσεις καθώς και τα εθνικά κοινωνικά πρότυπα.
Ο κατάλογος των “δικαιολογημένων περιπτώσεων” στις οποίες ο διαχειριστικός φορέας του λιμένα ή η αρμόδια αρχή δύναται να περιορίσει τον αριθμό των παρόχων λιμενικών υπηρεσιών για δεδομένη λιμενική υπηρεσία περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την “σπανιότητα της παράκτιας ζώνης”, τα χαρακτηριστικά της κυκλοφορίας στον λιμένα και την ανάγκη “να διασφαλιστεί η παροχή ασφαλών, χωρίς κινδύνους ή περιβαλλοντικά βιώσιμων λιμενικών εργασιών”.
Διαφάνεια στη δημόσια χρηματοδότηση
Οι πόροι που προέρχονται από το δημόσιο πρέπει να εμφανίζονται με διαφάνεια στους λογαριασμούς των λιμένων και θα πρέπει να υπάρχει υποχρέωση τήρησης χωριστών λογαριασμών για τις χρηματοδοτούμενες από δημόσιους πόρους δραστηριότητες.
Για να αποφεύγεται ο κίνδυνος καταχρηστικής τιμολόγησης για τις εν λόγω υπηρεσίες, ελλείψει δίκαιων μηχανισμών της αγοράς, “θα πρέπει να θεσπιστούν λεπτομερείς κανόνες για να εξασφαλιστεί ότι τα τέλη που επιβάλλονται δεν είναι δυσανάλογα με την οικονομική αξία των παρεχόμενων υπηρεσιών και ότι έχουν καθοριστεί με διαφανή και αμερόληπτο τρόπο”.
Τα τέλη και οι λιμενικές υποδομές κάθε επιμέρους λιμένα θα πρέπει να καθορίζονται με τρόπο διαφανή και αυτόνομο, σύμφωνα με την εμπορική και επενδυτική στρατηγική που ακολουθεί ο εν λόγω λιμένας
Εκπαίδευση προσωπικού και συνθήκες εργασίας
Το σχέδιο κανονισμού δεν θα επηρεάσει την εφαρμογή των κοινωνικών και εργασιακών προτύπων των κρατών μελών της ΕΕ.
Στο προσωπικό πρέπει να παρέχονται συνθήκες εργασίας, βάσει των δεσμευτικών εθνικών, περιφερειακών ή τοπικών κοινωνικών προτύπων και τα κράτη μέλη πρέπει να εξασφαλίζουν ότι παρέχεται σε κάθε εργαζόμενο στον τομέα των λιμένων η αναγκαία κατάρτιση.
Επόμενα βήματα
Οι ευρωβουλευτές ενέκριναν τις τροπολογίες επί του σχεδίου κανονισμού και έδωσαν έτσι την εντολή στους διαπραγματευτές του ΕΚ να ξεκινήσουν τις διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο σχετικά με την τελική διατύπωση του νομοθετικού κειμένου.
