Η αποτυχία του ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου να διαχειριστεί τον ολοένα αυξανόμενο αριθμό μεταναστών που φθάνουν στην Ευρώπη δείχνει ότι πρέπει να υπάρξει μια ριζική αναμόρφωση των κανόνων του Δουβλίνου, υποστήριξαν την Τετάρτη με ψήφισμά τους οι ευρωβουλευτές της επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών του ΕΚ. Το ψήφισμα προτείνει τη θέσπιση ενός κεντρικού συστήματος για τη συλλογή και την κατανομή των αιτήσεων ασύλου. Το σύστημα, το οποίο θα μπορούσε να περιλαμβάνει και μια ποσόστωση για κάθε κράτος μέλος της ΕΕ, θα λειτουργούσε με βάση τα “hotpots” από τα οποία θα γινόταν η διανομή των προσφύγων.
Η προτεινόμενη αναθεώρηση του κανονισμού του Δουβλίνου III (βάσει του οποίου καθορίζεται ποιο κράτος μέλος είναι υπεύθυνο για την επεξεργασία της κάθε αίτησης για άσυλο) περιλαμβάνεται στο ψήφισμα που υιοθέτησε η επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών με 44 ψήφους υπέρ, 11 κατά και 1 αποχή. Εισηγήτριες του κειμένου είναι οι Roberta Metsola (ΕΛΚ, Μάλτα) και Kashetu Kyenge (Σοσιαλιστές, Ιταλία).
”Η κατάσταση είναι πάρα πολύ σοβαρή. Πέρυσι 3.771 άνθρωποι πνίγηκαν στις θάλασσές μας. Φέτος ήδη περισσότερα από 450 άτομα, μεταξύ των οποίων τα 77 είναι παιδιά, έχουν χάσει τη ζωή τους. Ως πολιτικοί έχουμε καθήκον να διασφαλίσουμε ότι αυτοί οι αριθμοί δεν αποτελούν ανώνυμα στατιστικά στοιχεία. Πρόκειται για πραγματικούς ανθρώπους, με πραγματικές ζωές. Πρέπει όλοι να κάνουμε κάτι καλύτερο, η αδιαφορία δεν αποτελεί επιλογή. Έχει έρθει η ώρα να δράσουμε και αυτό επιδιώκουμε με αυτή την έκθεση”, δήλωσε η Roberta Metsola.
“Η Ευρώπη πρέπει να εφαρμόσει μια σφαιρική προσέγγιση για τη μετανάστευση με βάση την αρχή της αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών. Είναι απαραίτητο να υπάρξει μία κοινή διαχείριση που θα εφαρμόζει την αρχή της αλληλεγγύης μεταξύ των χωρών, θα κατανέμει ισότιμα τις ευθύνες και θα τοποθετεί την αξία της ζωής και των θεμελιωδών δικαιωμάτων στο επίκεντρο των διεργασιών”, πρόσθεσε η Kashetu Kyenge.
Το κείμενο υπογραμμίζει ότι το υφιστάμενο σύστημα παροχής ασύλου δεν λαμβάνει δεόντως υπόψη τις ιδιαίτερες μεταναστευτικές πιέσεις που αντιμετωπίζουν οι χώρες με τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Οι ευρωβουλευτές ζητούν να υπάρξουν αλλαγές προκειμένου να διασφαλιστεί η δίκαιη και από κοινού ανάληψη της ευθύνης, η αλληλεγγύη και η ταχεία επεξεργασία των αιτήσεων για άσυλο.
Το 2015, σημειώνει το ψήφισμα, 1,83 εκατομμύρια άτομα εντοπίστηκαν να προσπαθούν να διασχίσουν παράνομα τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ (από 282.500 που ήταν το 2014), ενώ υποβλήθηκαν στην ΕΕ, τη Νορβηγία και την Ελβετία 1,4 εκατομμύρια αιτήσεις για διεθνή προστασία. Οι αριθμοί αυτοί αυξάνονται σταθερά από τον Απρίλιο.
Μετεγκατάσταση και επανεγκατάσταση
Στο κείμενο του ψηφίσματος οι ευρωβουλευτές καλούν τα κράτη μέλη να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους όσον αφορά τα επείγοντα μέτρα μετεγκατάστασης των προσφύγων, τονίζοντας ότι ως τις 3 Μαρτίου 2016 μόνο 660 από τους 106.000 αιτούντες άσυλο, οι οποίοι περιμένουν τη μεταφορά τους από την Ιταλία και την Ελλάδα σε άλλες χώρες της ΕΕ, έχουν στην πραγματικότητα μετεγκατασταθεί.
Σε ό,τι αφορά την επανεγκατάσταση, οι ευρωβουλευτές επιμένουν ότι “η Ένωση έχει ανάγκη μιας δεσμευτικής και υποχρεωτικής νομοθετικής προσέγγισης” στο ζήτημα αυτό, προσθέτοντας ότι για να είναι αποτελεσματική η προσέγγιση αυτή, “πρέπει να προβλέπει την επανεγκατάσταση ενός ικανού αριθμού προσφύγων σε σχέση με τον συνολικό αριθμό των προσφύγων που ζητούν να τύχουν διεθνούς προστασίας στην ΕΕ”.
Σχετικά με τη λειτουργία των “hotpots”, η επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών ζητά να δοθεί η απαραίτητη τεχνική και οικονομική βοήθεια στα κράτη μέλη πρώτης άφιξης, όπως η Ιταλία και η Ελλάδα, ώστε να μπορέσουν να καταχωρήσουν όλους τους μετανάστες, και ζητά από τα κράτη αυτά να αποδεχθούν τη βοήθεια.
Οι ευρωβουλευτές υπογραμμίζουν επίσης την ευάλωτη θέση των ανηλίκων, ιδίως εκείνων που ταξιδεύουν μόνοι τους, και ζητούν να εφαρμοστεί ένα σύστημα προστασίας που θα λαμβάνει υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες των παιδιών και θα προλαμβάνει τα φαινόμενα κακοποίησης και εκμετάλλευσης τους.
Σένγκεν
Οι ευρωβουλευτές εκφράζουν την ανησυχία τους για την απόφαση ορισμένων κρατών μελών να κλείσουν τα σύνορά τους ή να επιβάλλουν προσωρινούς ελέγχους, δεδομένου ότι τα μέτρα αυτά θέτουν σε αμφισβήτηση την ορθή λειτουργία του χώρου Σένγκεν.
Επιστροφές
Οι ευρωβουλευτές υποστηρίζουν επίσης ότι θα πρέπει να δίνεται προτεραιότητα στις νέες συμφωνίες “επανεισδοχής” σε ευρωπαϊκό επίπεδο έναντι των διμερών μεταξύ κρατών μελών και τρίτων χωρών, ενώ επιμένουν ότι οι μετανάστες πρέπει να επιστρέφονται μόνο εάν η χώρα επιστροφής είναι γι’ αυτούς ασφαλής.
