Από τον καθένα πια είναι αδιαμφισβήτητη η τεράστια οικονομική σημασία της επιζωοτίας της Οζώδους δερματίτιδας (Ο.Δ.) και της αντιμετώπισης της, η μεγάλη ζημιά που έχει προκαλέσει ήδη στην αγελαδοτροφία –σημαντικό τμήμα της παραγωγικής βάσης της χώρας στον τομέα της κτηνοτροφίας, αν και πολύ πίσω από τις πραγματικές δυνατότητες ανάπτυξής του, αλλά και στο εισόδημα των αγελαδοτρόφων, ιδιαίτερα των μικρομεσαίων, των πιο αδύνατων οικονομικά.
Όπως και η προφανής «αποτυχία» των μηχανισμών του κράτους στη χώρα μας, κεντρικά και περιφερειακά, φυσικά και της Π.Κ.Μ., αλλά και της ΕΕ, για την αντιμετώπισή της. Που σχετίζεται και με το πόσο έγκαιρη και στοχευμένη ήταν η ανταπόκριση τους σε μέτρα και πολιτικές για την αντιμετώπιση τόσο της ίδιας της επιζωοτίας όσο και των συνεπειών της.
Αυτή η κατάσταση δεν είναι βέβαια πρωτόγνωρη, έστω και για τα τελευταία χρόνια, αφού ανάλογη κατάσταση υπήρξε και με την αντιμετώπιση των αντίστοιχων σχετικά πρόσφατων επιζωοτιών της ευλογιάς και του καταρροϊκού πυρετού, οι πληγές των οποίων ακόμα παραμένουν ανοιχτές.
Είναι τάχα της μοίρας μας γραφτό;
Η απάντηση είναι προφανής, αν αναζητήσει κανείς τις αιτίες του προβλήματος της Ο.Δ., της έκτασης που αυτό πήρε, της ζημιάς που προκάλεσε.
Αν δει πως οι συνέπειες της Ο.Δ. προστίθενται σε αυτές της ΚΑΠ της Ε.Ε. που συναποφασίζεται και εν συνεχεία εφαρμόζεται με ευλάβεια, διαχρονικά από όλες τις ελληνικές κυβερνήσεις και την σημερινή συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Με στόχο τη συγκέντρωση της γης, της αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής στα χέρια μεγάλων καπιταλιστικών επιχειρήσεων και της αποτελεσματικότερης υποταγής της στα συμφέροντα των μονοπωλιακών ομίλων.
Που ειδικά στις σημερινές συνθήκες της εφαρμογής του 3ου μνημονίου, που ΣΥΡΙΖΑ ΑΝΕΛ ΝΔ ΠΑΣΟΚ ΠΟΤΑΜΙ ψηφίσαν και στήριξαν, είναι :
• Η καταιγιστική φοροαφαίμαξη των μικρομεσαίων αγροτοκτηνοτρόφων, η αντιασφαλιστική επίθεση, η κατάρρευση των τιμών παραγωγού.
• Η δραματική αύξηση του κόστους παραγωγής. (που εκτός των υπολοίπων, περιλαμβάνει το κόστος των κάθε λογής εφοδίων δηλ. ζωοτροφές φάρμακα- εμβόλια , καύσιμα, νερό, διαχείριση άλλων καταστροφών κλπ).
• Η δραματική μείωση των τιμών π.χ. του αγελαδινού γάλακτος με βάση και τις πρόσφατες εξελίξεις (εξελίξεις για τη γιαούρτη και άλλα προϊόντα γάλακτος που πρόσφατα συζητήθηκε στο Π.Σ., τα βοσκοτόπια, φέτα κλπ, στο φόντο και των αντίστοιχων διεθνών συμφωνιών όπως αυτές μεταξύ ΕΕ- Καναδά -ΗΠΑ που είναι σε εξέλιξη).
• Τα τεράστια προβλήματα των κεντρικών και περιφερειακών υπηρεσιών να ανταποκριθούν με στοιχειώδη επάρκεια στο έργο υποστήριξης της κτηνοτροφίας και της γεωργίας γενικότερα, εξαιτίας των δραματικών περικοπών και της υποστελέχωσης τους.
Απόρροια αυτής της πολιτικής είναι :
Η καθυστερημένη, ανεπαρκής από πλευράς μέτρων, αντιεπιστημονική και ταξική αντιμετώπιση του προβλήματος, που εκφράζεται με τα εξής:
Α. Να οδηγούνται στην θανάτωση και την ταφή χιλιάδες παραγωγικά ζώα.
Β. Τα ενδεδειγμένα μέτρα πρόληψης να έχουν τεράστια καθυστέρηση και δυσκολία εφαρμογής. Οι εμβολιασμοί να εφαρμόζονται καθυστερημένα(και η Ε.Ε. να καθυστερεί τις αναγκαίες εγκρίσεις και χρηματοδοτήσεις), ενώ σε μεγάλο αριθμό ζώων τα εμβόλια αγοράζονται με ευθύνη των ίδιων των κτηνοτρόφων, όσων δηλαδή έχουν την οικονομική δυνατότητα να το κάνουν, με την ελπίδα να αποζημιωθούν για αυτό αργότερα ( παρά τις εγγυήσεις του Υπουργείου- Μπόλαρη (30/10/2015) δεν επιστράφηκαν ακόμα τα λεφτά των κτηνοτρόφων για αυτά τα εμβόλια), ενώ οι υπόλοιποι αφήνονται στην τύχη τους για εμβολιασμό των ζώων τους αν και όταν τα προμηθευτεί το υπουργείο. Παράλληλα επιβαρύνονται και με το κόστος των εντομοκτόνων και εντομοαπωθητικών σε επίπεδο μονάδας. Από το αποτέλεσμα δε της εξάπλωσης της επιζωοτίας σε όλη τη χώρα γεννιούνται τουλάχιστο ερωτηματικά για το πόσο στοχευμένος ήταν συνολικά ο σχεδιασμός του προγράμματος εμβολιασμών, με βάση τις ζώνες κινδύνου. Η δε μη έγκαιρη προμήθεια των εμβολίων (π.χ. Σέρρες, Χαλκιδική), ακόμα και όταν αποφασίζονταν εμβολιασμός σε μια περιοχή, αναδεικνύει πέραν των ευθυνών της κυβέρνησης και Περιφερειών και την τεράστια αρνητική επίδραση που έχει το γεγονός ότι η παραγωγή και η διάθεση τους είναι εμπόρευμα στα χέρια μονοπωλιακών ομίλων, υποταγμένο στους νόμους της καπιταλιστικής κερδοφορίας.
Μένουν επίσης σε καθεστώς συσκότισης άλλες παράμετροι και ανάλογα ερωτήματα που αφορούν τον τρόπο που εισήχθη η ασθένεια στη χώρα, τη δυνατότητα ελέγχου των μετακινήσεων στο ενδοκοινοτικό εμπόριο (η διέλευση φορτηγών μεταφοράς ζώων μέσα από την προσβεβλημένη Βουλγαρία αποφεύγονταν, μέσω απλής «σύστασης» της Ε.Ε (κανονισμός Ε.Κ.206/2010) αλλά και της χώρας μας, προκειμένου να διασφαλίσει το ενδοκοινοτικό εμπόριο!! μια από τις γνωστές 4 ελευθερίες της Ε.Ε.). Αυτά φυσικά δεν μπορεί να είναι άσχετα και με τους λόγους για τους οποίους δεν έγινε κατορθωτό να αντιμετωπιστεί η νόσος όταν ακόμα είχε πρωτο-διαγνωστεί και υπήρχε το χρονικό περιθώριο αντίδρασης πριν πάρει διαστάσεις επιζωοτίας.
Γ. Οι αποζημιώσεις να υπολείπονται κατά πολύ της πραγματικής αγοραίας αξίας των ζώων, να δίνονται με εξαιρετική καθυστέρηση (οι τελευταίοι που αποζημιώθηκαν για θανατώσεις ήταν τον 11ο/2015) και να μη συμπεριλαμβάνουν καθόλου την αντιμετώπιση της ζημιάς σε απώλεια παραγωγής και εισοδήματος, σε αυξημένο κόστος διατροφής κλπ εξαιτίας της νόσου και των μέτρων καραντίνας.
Δ. Καμιά μέριμνα δεν παίρνεται για ανακούφιση των κτηνοτρόφων από υποχρεώσεις που προκύπτουν από την εφαρμογή της συνολικότερης πολιτικής (χρέη προς τις τράπεζες προς τον ΟΓΑ κλπ)
Ε. Τεράστιες δυσκολίες να εμφανίζονται ακόμα και στο ζήτημα της υγειονομικής ταφής των ζώων λόγω έλλειψης κατάλληλων χώρων και επάρκειας μέσων και πόρων ενώ η ανάθεσή της γίνεται σε ιδιώτες. Η διαδικασία πχ στη Βέροια έχει παγώσει και η κτηνιατρική υπηρεσία είναι σε αδιέξοδο , καθώς δεν αδειοδοτείται κανένας χώρος, ενώ έχει ήδη σε εκκρεμότητα περίπου 440 ζώα προσβεβλημένα για θανάτωση και ταφή . Ποιος θα αναλάβει την ευθύνη για τα ζώα προς θανάτωση που σε αναμονή απομονωμένα χρειάζονται ζωοτροφές, ενώ αποτελούν εστίες περαιτέρω μόλυνσης;;
Ενώ για τις θανατώσεις-απολυμάνσεις-υγειονομικές ταφές , οι ιδιώτες-εργολάβοι είναι απλήρωτοι από το 2014 (αλλαγή νόμου και πληρώνονται μέσα από τον προϋπολογισμό της Περιφέρειας) με αποτέλεσμα πολλοί να αρνούνται να ξαναμπούν στη διαδικασία φέρνοντας τις υπηρεσίες σε αδιέξοδο…
ΣΤ. Την οξύτητα που παίρνει το πρόβλημα της διαχείρισης της εντομοκτονίας (κυρίως των κουνουπιών) αφού τα πανάκριβα εφαρμοζόμενα προγράμματα στις περιφέρειες, όπως και στην Π.Κ.Μ. και από τους δήμους είναι αποσπασματικά και αναποτελεσματικά.
Κερδίζουν οι εταιρίες ,που αναλαμβάνουν την εφαρμογή τους αλλά και αυτές που παράγουν τα σκευάσματα που μετά πουλούν και εξατομικευμένα λόγω της αναποτελεσματικότητας των προγραμμάτων στους παραγωγούς.
Ζ. Η κατάσταση των δημόσιων κτηνιατρικών υπηρεσιών και ειδικά της Π.Κ.Μ. όπου είναι αντιμέτωπες με υψηλό αριθμό ζώων (1η πχ σε πληθυσμό αγελάδων) που, παρά τις φιλότιμες και συχνά με αυταπάρνηση προσπάθειες του εναπομείναντος προσωπικού τους, αδυνατούν, από άποψη αριθμητικής επάρκειας του επιστημονικού και βοηθητικού προσωπικού τους, των μέσων μετακίνησης και της ανεπάρκειας καυσίμων, να ανταποκριθούν στις ανάγκες. Όταν μάλιστα, αυτά έχουν τεράστια σημασία στην αντιμετώπιση αυτών των επιζωοτιών, καθώς όταν το συνεργείο επισκεφτεί μία μολυσμένη μονάδα δεν μπορεί για καθορισμένο χρονικό διάστημα ασφαλείας να ξαναμπεί σε μονάδα για αποφυγή της μετάδοσης. Και δεν μπορεί να αντιμετωπιστούν μέσω εφήμερων προσλήψεων, συχνά στο όνομα της αντιμετώπισης «εκτάκτων καταστάσεων», που προκύπτουν όμως διαρκώς, προωθώντας τις ελαστικές εργασιακές σχέσεις. Η ανάθεση δε, μέρους των αρμοδιοτήτων τους στον ιδιώτη «κτηνίατρο εκτροφής», που παρουσιάστηκε ως πανάκεια από τα κόμματα του ευρωμονοδρόμου, για την λύση των προβλημάτων, πέρα από το γεγονός ότι φορτώνει το κόστος στον κτηνοτρόφο και ειδικά τον φτωχομεσαίο που αδυνατεί να το επωμιστεί, έχει αποδείξει και σε αυτή την περίπτωση, με δραματικό τρόπο, την παταγώδη αποτυχία στην αντιμετώπιση του προβλήματος. Στην γραμμή της μείωσης του κόστους εργασίας και της ιδιωτικοποίησης-εμπορευματοποίησης των δημόσιων υπηρεσιών που προωθεί η Ε.Ε. και εφαρμόζουν οι κυβερνήσεις και Π.Κ.Μ..
Και όλα αυτά, όταν θύελλα επιζωοτιών έχουν πλήξει την κτηνοτροφία από το 2012 και μετά (Λύσσα, Ευλογιά, Καταρροϊκός, Γρίπη των πτηνών κλπ), ενώ την ίδια ώρα χτυπάει και το καμπανάκι από την Τουρκία για την μεταφορά του Αφθώδους Πυρετού, που στην περίπτωση του η αντιμετώπιση είναι η θανάτωση όλων των δίχηλων(βοοειδών, αιγοπροβάτων, χοίρων) της προσβεβλημένης περιοχής.
Όλα αυτά, βέβαια, δεν είναι αποτέλεσμα μόνο κάποιων κυβερνητικών αστοχιών η διαχειριστικών αδυναμιών, ούτε ορισμένων ανεπαρκειών του κανονισμού αντιμετώπισης της νόσου από την ΕΕ και των αντίστοιχων κατευθύνσεων που έδινε για την αντιμετώπιση της νόσου. Εκφράζουν κυρίως τη συνειδητή πολιτική που υπηρετεί τους βασικούς στόχους που αναφέραμε στην αρχή.
Οι ευθύνες της διοίκησης της ΠΚΜ για όλα τα παραπάνω είναι προφανείς, αφού όχι μόνο εφαρμόζει αυτήν την πολιτική αλλά συμφωνεί με το γενικότερο πλαίσιο της και διαχειρίζεται ένα σημαντικό κομμάτι της (κτηνιατρικές υπηρεσίες, πρόγραμμα εντομοκτονίας κλπ). Η αμφισβήτηση της περιορίζεται απλά, στην διαχειριστική ικανότητα της κυβέρνησης και όχι στις βασικές κατευθύνσεις του περιεχομένου που υπηρετεί η πολιτική της στις οποίες και η ίδια η ΠΚΜ συμφωνεί.
Ωστόσο εξίσου υποκρισία και παραπλάνηση είναι να ρίχνονται οι ευθύνες στην γραφειοκρατία και την έλλειψη κατανόησης της ΕΕ, να αθωώνεται συνολικά η πολιτική της ΚΑΠ και όσα την συνοδεύουν και να αναζητείται ουσιαστική λύση στο πλαίσιο της.
Ή ακόμα οι κυβερνητικές ευθύνες για τις αποφάσεις της ΕΕ να αποδίδονται στην διαπραγματευτική δεινότητα των κυβερνήσεων, φέρνοντας ως παράδειγμα το τι έχουν πετύχει άλλες χώρες της ΕΕ για την υπεράσπιση της καπιταλιστικής κτηνοτροφίας τους παραγνωρίζοντας το οικονομικό πολιτικό βάρος κάθε χώρας.
Ή με το να αναζητείται η λύση του προβλήματος της στην κατανόηση από τους υπεύθυνους της ΕΕ θεματοφύλακες της ΚΑΠ που έχει οδηγήσει σε αυτή την τραγική κατάσταση την πλειοψηφία των αγελαδοτρόφων. Δεν είναι η στάση τους, όπως από κάποιους εμφανίζεται, πρωτοφανής τάχα η συμπεριφορά των εταίρων, για την οποία καλούνται να δείξουν μεταμέλεια και στροφή σε μια κοινή λογική. Οι επιλογές τους σταθμίζουν ως προτεραιότητες τα συμφέροντα των μονοπωλιακών τους ομίλων και συνολικά και ειδικά στον κλάδο της αγελαδοτροφίας. Ακόμα και αν κάποια μέτρα παρθούν για την ουσιαστικότερη αντιμετώπιση της Ο.Δ., τελικά σε αυτό το κριτήριο θα υπακούουν.
Συνολική λύση στα προβλήματα της κτηνοτροφίας και της αγελαδοτροφίας ειδικότερα μπορούν να δοθούν μόνο στο πλαίσιο ενός διαφορετικού δρόμου ανάπτυξης με την εξουσία και την οικονομία στα χέρια του λαού και όχι των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων.
Μόνο σε ένα τέτοιο πλαίσιο, με την κοινωνικοποίηση των μεγάλων καπιταλιστικών επιχειρήσεων και στον τομέα της αγροτοκτηνοτροφικής παραγωγής και την οργάνωση σε παραγωγικούς συνεταιρισμούς των μικρομεσαίων αγροτοκτηνοτρόφων, που θα έχουν κρατική στήριξη, μπορεί να διασφαλιστεί η ζωή με πλήρη δικαιώματα, το εισόδημα και η εργασία τους. Να αναπτυχθεί αγροτοκτηνοτροφική παραγωγή με βάση της τεράστιες δυνατότητες της χώρας μας. Να εξασφαλιστεί η επάρκεια για το λαό σε φτηνά και ποιοτικά προϊόντα διατροφής. Η ανάπτυξη της αντίστοιχης μεταποιητικής βιομηχανίας και της βιομηχανίας παραγωγής κάθε λογής εφοδίων που απαιτούνται. Να εξασφαλιστεί η επιστημονική στήριξη με καλά οργανωμένες υπηρεσίες (κτηνιατρικές υπηρεσίες, προγράμματα πρόληψης και καταπολέμησης νοσημάτων, προγράμματα γενετικής βελτίωσης διατροφής και διαχείρισης των μονάδων κλπ).
Για την άμεση αντιμετώπιση του προβλήματος της οζώδους δερματίτιδας απαιτούμε:
• Πλήρη έγκαιρη, χωρίς καμιά καθυστέρηση, και καθολική αποζημίωση των πληγέντων κτηνοτρόφων. Για το ζωικό κεφάλαιο στο πραγματικό ύψος της αξίας των ζώων, για την άμεση αναπλήρωσή του αλλά και για την απώλεια παραγωγής και εισοδήματος, λόγω αυξημένου κόστος διατροφής κλπ εξαιτίας της νόσου και των μέτρων καραντίνας.
• Άμεση καταβολή των οφειλόμενων από το κράτος στους κτηνοτρόφους (εξισωτικές αποζημιώσεις, ενισχύσεις κλπ).
• Αναστολή υποχρεώσεων σε ασφαλιστικές εισφορές, εφορία, τράπεζες, καμιά κατάσχεση.
• Κατάργηση των νέων και παλιών νόμων για τη ληστρική φορολογία των αγροτών-κτηνοτρόφων και την αντιασφαλιστική επίθεση εναντίον τους
• Λήψη μέτρων αποφασιστικής μείωσης του κόστους παραγωγής, αλλά και τιμών των προϊόντων, που να διασφαλίζουν την αξιοπρεπή επιβίωση των μικρομεσαίων κτηνοτρόφων
• Άμεση ενίσχυση των κτηνιατρικών υπηρεσιών του Δημοσίου με μόνιμο κτηνιατρικό και άλλο βοηθητικό -διοικητικό προσωπικό, αύξηση ημερών εκτός έδρας για εντατικούς ελέγχους στις μονάδες και στα σημεία υγειονομικής ταφής.
• Εξασφάλιση της ύπαρξης και της καταλληλότητας χώρων υγειονομικής ταφής στις περιοχές που υπάρχουν αντίστοιχα προβλήματα και της απρόσκοπτης λειτουργίας τους, με άμεση ανάληψη ευθύνης από την Π.Κ.Μ.
• Ενίσχυση εξοπλισμού και της εργαστηριακής υποδομής των υπηρεσιών.
• Αγορά των απαραίτητων εμβολίων από το κράτος και πλήρης ανάληψη της ευθύνης του κόστους και της εφαρμογής του εμβολιασμού από αυτό, χωρίς τη μεσολάβηση των ιδιωτών, χωρίς ταξική διαφοροποίηση που πραγματοποιείται με την αγορά τους μόνο από όσους έχουν την οικονομική δυνατότητα να το κάνουν.
• Λήψη επιπλέον προληπτικών μέτρων όπως τάφροι απολύμανσης στα όρια κάθε νομού.
• Κατάργηση του θεσμού του κτηνιάτρου εκτροφής
• Προάσπιση της κτηνοτροφίας της υγείας των ζώων και κυρίως της δημόσιας υγείας από ενισχυμένη αποκλειστικά Δημόσια Δωρεάν Κτηνιατρική Υπηρεσία
• Μέτρα απεντόμωσης και πρόληψης των μονάδων και των γύρω ύποπτων χώρων. Κάλυψη από το κράτος του κόστους των εντομοκτόνων και εντομοαπωθητικών, που απαιτούνται. Τα προγράμματα εντομοκτονίας να εφαρμόζονται ενιαία από κρατικό φορέα με ευθύνη των υπηρεσιών του, με κατάλληλη για αυτό το σκοπό στελέχωση, εξοπλισμό και μέσα και όχι αποσπασματικά και άναρχα από ιδιώτες, όπως σήμερα.
• Άμεση λειτουργία του «Διασυνοριακού Κτηνιατρικού Κέντρου εξωτικών νοσημάτων» στην Ορεστιάδα με το διορισμό του απαραίτητου επιστημονικού και διοικητικού προσωπικού.
