Εικόνες χάους και καταστροφής αντικρίζει κανείς την επόμενη μέρα μετά την ξαφνική νεροποντή που έπληξε τη Μεσσηνία, η οποία «κόστισε», τουλάχιστον, τρεις ανθρώπινες ζωές και προκάλεσε ανυπολόγιστες ζημιές στην Καλαμάτα, στη Μεσσήνη και στα χωριά της ανατολικής Μεσσηνίας.
Πέντε δήμοι κηρύχθηκαν χθες σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, με την Πολιτεία να στρέφει την προσοχή της στη διαχείριση της επόμενης ημέρας: την αποκατάσταση των υποδομών, την αποζημίωση αγροτών και κτηνοτρόφων που υπέστησαν τεράστιες ζημιές και την οριοθέτηση των περιοχών που επλήγησαν, ώστε να δοθεί κρατική αρωγή στους πλημμυροπαθείς πολίτες.
Στη Μεσσηνία, τρεις άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από τη χθεσινή κακοκαιρία: μια 80χρονη που διέμενε σε υπόγειο διαμέρισμα στην Καλαμάτα, μια 62χρονη με κινητικά προβλήματα στο χωριό Πήδημα κι ένας 90χρονος στη Θουρία. Ωστόσο εκφράζονται φόβοι πως ο αριθμός των θυμάτων μπορεί να είναι μεγαλύτερος, ιδίως στα χωριά όπου διαμένουν μόνοι ηλικιωμένοι.
Η Μεσσηνία στο έλεος των χειμάρρων
Στην πόλη της Καλαμάτας και σε πολλά χωριά, η στάθμη του νερού ανέβηκε και οι δρόμοι μετατράπηκαν σε χειμάρρους, που παρέσυραν ό,τι βρήκαν μπροστά τους. Το αεροδρόμιο της Μεσσηνιακής πρωτεύουσας τέθηκε εκτός λειτουργίας, εκατοντάδες σπίτια πλημμύρισαν, ενώ περισσότερες από 350 ήταν οι κλήσεις για βοήθεια, που δέχτηκε η Πυροσβεστική.
Στην Καλαμάτα, τους Γαργαλιάνους, τα Φιλιατρά, τη Χώρα, τη Στούπα, τη Θουρία, την Εύα, το Πήδημα, το Κεφαλόβρυσο, το Βασιλικό και το Ψάρι πολλές οικίες έχουν υποστεί ανεπανόρθωτες ζημιές, ενώ δεκάδες αυτοκίνητα που παρασύρθηκαν από τα νερά καταστράφηκαν ολοσχερώς.
Στη Στούπα της Μάνης μάλιστα οι ορμητικοί χείμαρροι παρέσυραν αυτοκίνητα που ήταν παρκαρισμένα στην παραλία εντός της θάλασσας.
«Μέχρι στιγμής έχουμε καταγράψει 38 κατοικίες με πρόβλημα μέσα στην πόλη, καθώς και πέντε σχολεία. Επίσης έχει καταστραφεί και ο εξοπλισμός δεκάδων παραλιακών καταστημάτων – η θάλασσα “πήρε” μέχρι και το μηχάνημα που είχαμε εγκαταστήσει για να κολυμπούν ΑμεΑ», δήλωσε ο δήμαρχος, Καλαμάτας, Παναγιώτης Νίκας στην «Καθημερινή». «Επτά χωριά είχαν αποκλειστεί, αλλά τελικά καταφέραμε να ανοίξουμε την πρόσβαση. Το αγροτικό οδικό δίκτυο έχει καταστραφεί εντελώς, εκατοντάδες ζώα πνίγηκαν, καλλιέργειες καταστράφηκαν».
Ανάλογη η εικόνα και στη Μεσσήνη. «Δεν μπορώ να σας περιγράψω την καταστροφή», λέει ο δήμαρχος, Γιώργος Τσώνης. «Τα τρία ποτάμια της περιοχής μας υπερχείλισαν. Ολόκληρος ο κάμπος της Μεσσήνης πλημμύρισε, όλες οι καλλιέργειες καταστράφηκαν. Το ίδιο και οι δρόμοι, η αγροτική οδοποιία, τα γεφύρια. Και ακόμη “τρέμουμε” μην ανέβει και άλλο η στάθμη του Παμίσου».
Χθες το μεσημέρι πραγματοποιήθηκε σύσκεψη στην Καλαμάτα με τη συμμετοχή τριών στελεχών της κυβέρνησης (υπουργός Υποδομών Χρήστος Σπίρτζης, αναπλ. υπουργός Προστασίας του Πολίτη Νίκος Τόσκας, υφυπουργός Οικονομίας Αλέξης Χαρίτσης), του Περιφερειάρχη Πελοποννήσου Πέτρου Τατούλη, δημάρχων και φορέων της περιοχής. Στη σύσκεψη αποφασίστηκε να κηρυχθούν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πέντε δήμοι (Καλαμάτας, Μεσσήνης, Οιχαλίας, Τριφυλίας και Μάνης) και να προχωρήσει όσο το δυνατόν ταχύτερα η καταγραφή και αποκατάσταση των ζημιών. Ειδικά για τη νέα εθνική οδό Τρίπολης – Καλαμάτας (που έκλεισε χθες όλη την ημέρα λόγω της υπερχείλισης του Παμίσου, στο 222ο χλμ.) ο κ. Τατούλης ζήτησε από τον κ. Σπίρτζη να ελέγξει τις ευθύνες του παραχωρησιούχου (κοινοπραξία Μορέας).
Τα αίτια
Η ένταση της βροχόπτωσης, πάντως, δεν είναι η μοναδική αιτία των εκτεταμένων καταστροφών. «Ολα τα προβλήματα έχουν δημιουργηθεί στα σημεία όπου τα παλιά ρέματα τσιμεντοστρώθηκαν κι έγιναν δρόμοι, ή μπαζώθηκαν για να χτιστούν στην όχθη αυθαίρετα», λέει η επικεφαλής του ΤΕΕ Πελοποννήσου στη Μεσσηνία, Αναστασία Κυριακοπούλου. «Ηταν τέτοια η ποσότητα βροχής που τα φρεάτια ανέβλυζαν νερό. Δεν έχουμε συνηθίσει σε τέτοιες καταστάσεις, ούτε οι υποδομές μας είναι φτιαγμένες για να τις αντιμετωπίσουν».
«Τα προβλήματα που εντοπίστηκαν στη Μεσσηνία, στη Λακωνία και στην Ηλεία έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά», εκτιμά ο κ. Γιώργος Μιγκίρος, καθηγητής Γεωλογίας στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. «Σε ό,τι αφορά τον αστικό ιστό, το μπάζωμα ή η εγκατάλειψη των αστικών ρεμάτων σε συνδυασμό με την άναρχη δόμηση δημιουργούν τις προϋποθέσεις για τέτοιου είδους προβλήματα. Εξω από τις πόλεις, τόσο οι περιφερειακές οδοποιίες όσο και τα όποια τεχνικά έργα στα ρέματα δεν έχουν σχεδιαστεί ώστε να αντέχουν τόσο μεγάλο όγκο νερού μέσα σε τόσο λίγο χρόνο.
Τα περισσότερα έργα σχεδιάζονται με τις μέσες τιμές βροχόπτωσης και όχι με τις ανώτερες 50ετίας, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να αντέξουν ένα πλημμυρικό κύμα. Τέλος, στις παραλιακές αστικές περιοχές που πλημμύρισαν, η αιτία είναι πάντα η ίδια: το οδικό σύστημα αναπτύσσεται παράλληλα με την ακτή, σε μεγαλύτερο ύψος, με πεζοδρόμια, κράσπεδα και έργα πρασίνου, δημιουργώντας ένα «τείχος» που δεν επιτρέπει στο νερό να καταλήξει γρήγορα στη θάλασσα».
Ο υφυπουργός Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, Αλέξης Χαρίτσης, τόνισε ότι το υπουργείο Οικονομίας θα προχωρήσει αμέσως σε όλες τις απαιτούμενες ενέργειες (υποβολή αιτήματος) για την κινητοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και διαβεβαίωσε ότι έχουν ήδη δεσμευτεί όλοι οι απαραίτητοι πόροι από το πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων για την έγκαιρη αντιμετώπιση των καταστροφών που προκλήθηκαν.
Αποκλείστηκαν χωριά και έσπασαν φράγματα στη Λακωνία
Στο νομό της Λακωνίας τρία χώρια στο Δημό Ευρώτα αποκλείστηκαν για πολλές ώρες στο Δήμο Ευρώτα, ενώ μεγάλες ζημιές προκλήθηκαν σε αγροτικές καλλιέργειες και στο οδικό δίκτυο. Εκτός από τον ποταμό Ευρώτα υπερχείλισαν και χείμαρροι, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν πλημμυρικά φαινόμενα στις περιοχές Σκάλα, Βλαχιώτη και Γλυκόβρυση. Καταστήματα, σπίτια, επιχειρήσεις και αποθήκες πλημμύρισαν, ενώ οι καταστροφές για τους ιδιοκτήτες τους είναι ανυπολόγιστες.
Παράλληλα ένα φράγμα του Ευρώτα έσπασε με συνέπεια ένα μεγάλο κομμάτι γεωργικών εκτάσεων να μετατραπεί σε λίμνη. Στο Δήμο Ευρώτα 25 άτομα εγκλωβίστηκαν σε σούπερ μάρκετ με το νερό έξω από το κατάστημα να φτάνει το ένα μέτρο και στο εσωτερικό τα 50 εκατοστά. Χρειάστηκε η επέμβαση των ανδρών της Πολιτικής Προστασίας προκειμένου να εκκενωθεί το σούπερ μάρκετ και οι πολίτες να οδηγηθούν σε ασφαλές σημείο.