Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους και να δεχθούν περισσότερους πρόσφυγες από την Ελλάδα και την Ιταλία, προκειμένου να ανακουφίσουν τις δύο αυτές χώρες «πρώτης γραμμής» από τις μεταναστευτικές πιέσεις που δέχονται και παράλληλα να αποθαρρύνουν την παράνομη είσοδο μεταναστών με το άνοιγμα νόμιμων και ασφαλών οδών προς την ΕΕ. Αυτά υποστήριξαν οι ευρωβουλευτές με ψήφισμα που υιοθέτησαν την Πέμπτη 15 Σεπτεμβρίου.
Με ένα μη δεσμευτικό ψήφισμα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέφρασε την αντίθεσή του στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να μεταφερθούν 54.000 από τις 120.000 θέσεις υποδοχής του συστήματος μετεγκατάστασης προσφύγων (μεταφορά προσφύγων από Ελλάδα και Ιταλία προς άλλες χώρες της ΕΕ) το οποίο συμφωνήθηκε από τους ηγέτες της ΕΕ τον Σεπτέμβριο του 2015, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για την επανεγκατάσταση Σύρων προσφύγων απευθείας από την Τουρκία (εισδοχή), βάσει της συμφωνίας του περασμένου Μαρτίου μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής, οι χώρες της ΕΕ θα μπορούν να υπολογίζουν τον αριθμό των Σύρων προσφύγων τους οποίους δέχονται απευθείας από την Τουρκία και να τους προσμετρούν στις ήδη υπάρχουσες θέσεις μετεγκατάστασης από Ελλάδα και Ιταλία, για τις οποίες είχαν δεσμευθεί τον Σεπτέμβριο του 2015 (αντικατάσταση των θέσεων υποδοχής από Ελλάδα και Ιταλία με πρόσφυγες απευθείας από Τουρκία).
Η συμφωνία μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ προβλέπει ότι η ΕΕ θα δέχεται έναν Σύρο πρόσφυγα από την Τουρκία, για κάθε Σύρο πρόσφυγα που επιστρέφεται από τα ελληνικά νησιά στην Τουρκία.
Το ΕΚ δηλώνει αντίθετο με τη συγκεκριμένη πρόταση, τονίζοντας ότι το πρόγραμμα μετεγκατάστασης αφορά την ΕΕ και δεν πρέπει να συγχέεται με το πρόγραμμα επανεγκατάστασης, το οποίο αφορά μια χώρα εκτός ΕΕ. «Η επανεγκατάσταση δεν θα πρέπει να πραγματοποιηθεί σε βάρος της μετεγκατάστασης», αναφέρει το κείμενο της εισηγήτριας Ska Keller (Πράσινοι, Γερμανία).
Οι ευρωβουλευτές υπογραμμίζουν ότι η ανάγκη για την άμεση μετεγκατάσταση προσφύγων από την Ελλάδα και την Ιταλία σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ αναμένεται να παραμείνει σε υψηλά επίπεδα, επισημαίνοντας την επείγουσα ανθρωπιστική κατάσταση στην Ελλάδα και τον κίνδυνο επιδείνωσης της κατάστασης στην Ιταλία.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης στην ολομέλεια, η κ. Keller υπογράμμισε ότι το καθεστώς μετεγκατάστασης αποτελεί ένα πραγματικό εργαλείο αλληλεγγύης το οποίο «πρέπει να ενισχυθεί, και όχι να αποδυναμωθεί». Το πρόβλημα, πρόσθεσε, είναι ότι «τα κράτη μέλη δεν κάνουν αρκετά», και τόνισε ότι υπάρχουν ακόμη χώρες που δεν έχουν δεχθεί ούτε έναν πρόσφυγα.
Με το ψήφισμα τους οι ευρωβουλευτές επισημαίνουν ότι παρά τις δεσμεύσεις των χωρών της ΕΕ για την μετεγκατάσταση συνολικά 160.000 αιτούντων άσυλο μέσα σε δύο χρόνια (ελήφθησαν δύο ξεχωριστές αποφάσεις το 2015, για 40.000 και 120.000 θέσεις αντίστοιχα), μόνο ένα μικρό ποσοστό ατόμων έχει μέχρι στιγμής μεταφερθεί από την Ελλάδα και την Ιταλία (βλ. επικαιροποιημένα στοιχεία). Ζητούν λοιπόν από τις χώρες της ΕΕ να διαθέσουν τουλάχιστον το ένα τρίτο των θέσεων μετεγκατάστασης, για τις οποίες έχουν ήδη δεσμευθεί, μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2016.
Το ΕΚ ζητά, επίσης, να καταστούν επιλέξιμοι για μετεγκατάσταση εντός της ΕΕ οι πρόσφυγες από το Αφγανιστάν, το Ιράκ και την Ερυθραία. Σημειώνει ότι το 2015, οι Αφγανοί ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη ομάδα προσφύγων που έφθασε στην ΕΕ, φθάνοντας τον άνευ προηγουμένου αριθμό των περίπου 180.000 ανθρώπων, πολλοί από τους οποίους ήταν ασυνόδευτα ανήλικα.
Το ψήφισμα υιοθετήθηκε με 470 ψήφους υπέρ, 131 κατά και 50 αποχές.
