Η πόλη κι ο Δήμος της Σκύδρας αποτέλεσαν στο επίπεδο της Περιφερειακής Ενότητας Πέλλας τον πυρήνα και το κέντρο βάρος των φετινών εκδηλώσεων μνήμης για τη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν με κάθε επισημότητα κι επιτυχία, την Κυριακή 21 Μαΐου 2017.
Οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν με τη Θεία Λειτουργία και την τέλεση επιμνημόσυνης δέησης από τον Σεβαστό Πατέρα, Αρχιμανδρίτη Αντώνιο Κορέστη υπέρ αναπαύσεως των ψυχών των 353.000 Ελλήνων του Πόντου, θυμάτων της Γενοκτονίας.
Στη συνέχεια, μέσα στην εκκλησία, εκφωνήθηκε η ομιλία του Περιφερειακού Συμβούλου Πέλλας Πέτρου Ζέρζη ο οποίος μεταξύ των άλλων τόνισε τα εξής:
«Στεκόμαστε με ευγνωμοσύνη και σεβασμό, στο μεγαλείο της θυσίας των Ελλήνων του Πόντου, διατηρώντας ζωντανή την ιστορική μας μνήμη… Με την καθολική και ενεργή παρουσία των Ποντιακών και Προσφυγικών Συλλόγων σήμερα, δηλώνουμε προς πάσα κατεύθυνση ότι η Ελλάδα και οι Έλληνες γνωρίζουν να αγωνίζονται, να επιβιώνουν στις δυσκολίες και παραμένουν αλληλέγγυοι για την επίτευξη των δίκαιων αιτημάτων τους.
Η Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου αποτελεί σταθμό στην ιστορία του Έθνους μας, μας ενώνει και μας εμπνέει».
Έπειτα, στην πλατεία Πλαστήρα (λαϊκή αγορά), και μπροστά στο άγαλμα του πόντιου οπλαρχηγού Βασίλη Ανθόπουλου τελέστηκε τρισάγιο.
Ακολούθησε η κεντρική ομιλία από τη Δήμαρχο Σκύδρας Κατερίνα Ιγνατιάδου με θέμα «Το σύγχρονο νόημα της ιστορικής μνήμης της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού».
Το κείμενο της ομιλίας της Δημάρχου Σκύδρας, χωρίς τις προσφωνήσεις, είναι το εξής:
«Εκ μέρους των συμπολιτών μου, που έχω την τιμή και τη θεσμική ιδιότητα να υπηρετώ και να εκπροσωπώ,
σας καλωσορίζω στην πόλη και στο Δήμο της Σκύδρας και σας ευχαριστώ από καρδιάς για τη σημερινή παρουσία και συμμετοχή σας.
Σήμερα, έχουμε τη μεγάλη τιμή, τη χαρά, την ικανοποίηση και το προνόμιο να συνδιοργανώνουμε με την Περιφερειακή Ενότητα Πέλλας τις φετινές εκδηλώσεις, οι οποίες είναι αφιερωμένες στη μνήμη της γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού κατά ιστορική περίοδο 1916-1924.
Εκδηλώσεις αφιερωμένες στη μνήμη των 353.000 αθώων ψυχών, θυμάτων της τουρκικής θηριωδίας και μισαλλοδοξίας που εκτελέστηκε στο πλαίσιο του τουρκικού ιμπεριαλισμού και των υποχθόνιων σχεδίων που επέβαλλαν οι νεότουρκοι κεμαλιστές.
Και στην οποία βέβαια Γενοκτονία έπαιξε σημαντικό ρόλο η ανοχή, η συνενοχή και η υποδαύλιση της από τις μεγάλες δυνάμεις, τα κράτη του δυτικού κόσμου, καθώς το αδύναμο, από κάθε άποψη, ελληνικό κράτος δεν μπορούσε ν΄αντιδράσει και να επέμβει άμεσα κι αποτελεσματικά.
Αξιότιμες κι Αξιότιμοι Προσκεκλημένοι.
Συμπολίτισσες και Συμπολίτες.
Σήμερα, όπως και κάθε χρόνο τέτοια εποχή, πραγματοποιούμε πανελλαδικά, αλλά και στο εξωτερικό, όπου ζει κι ακμάζει το ελληνικό έθνος, ανάλογες εκδηλώσεις μνημοσύνης για το ξερίζωμα και το ξεκλήρισμα χιλιάδων Ελλήνων του Πόντου.
Κι αυτό καταδεικνύει τη βαρύτητα, τη σπουδαιότητα του ζητήματος και προπάντων μαρτυρά το σεβασμό μας για τις προγονικές θυσίες.
Είναι ιστορικά τεκμηριωμένο ότι επρόκειτο για ένα καλά οργανωμένο σχέδιο που εφαρμόστηκε με πρωτοφανή κι απάνθρωπη αγριότητα και μίσος και που αποτελεί ένα από τα μελανότερα και φοβερότερα γεγονότα της νεότερης ελληνικής και παγκόσμιας ιστορίας.
Με αφορμή αυτό το γεγονός ξετυλίγεται και ζωντανεύει μπροστά μας όλη η ιστορία του Ποντιακού Ελληνισμού, της ιστορίας των είκοσι οκτώ αιώνων και πλέον από την εποχή των πρώτων ελληνικών αποικιών στην Ανατολή μέχρι τον ξεριζωμό.
Μια ιστορία μ΄ έντονες διακυμάνσεις και περιόδους ειρήνης και πολέμων.
Μια ιστορία πλούσια, όμως, στα γράμματα και στις επιστήμες, στις τέχνες, στο εμπόριο, στην καλλιέργεια, στην ανάπτυξη και στην προαγωγή των ελληνικών και χριστιανικών ιδεωδών.
Μια ιστορία που διακόπηκε τόσο βάναυσα κι απάνθρωπα.
Που διακόπηκε με την σατανικά προετοιμασμένη κι οργανωμένη φρικαλεότητα κι εν ψυχρώ δολοφονία ενός λαού που έμεινε ανεξίτηλα χαραγμένη στη μνήμη και στη συνείδηση των ανθρώπων που την έζησαν για να τη διηγούνται με βαθύ πόνο και πικρία στις επόμενες γενιές.
Όσοι γλύτωσαν και διασώθηκαν ακολούθησαν το δρόμο της προσφυγιάς προς την Μητρόπολη του ελληνισμού, την Μητέρα Ελλάδα.
Εδώ, παρά τις δυσκολίες και τις αντιξοότητες ενσωματώθηκαν στον εθνικό κορμό και συνέβαλλαν σε μεγάλο βαθμό στην ανάταση κι αναδημιουργία της πατρίδας μας.
Η Ελληνική Πολιτεία, έστω και με ομολογουμένως μεγάλη καθυστέρηση, στις 24 Φεβρουαρίου 1994 μέσω της Βουλής ψήφισε ομόφωνα την ανακήρυξη της 19ης Μαΐου ως Ημέρας Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων στον μικρασιατικό Πόντο.
Προηγουμένως, χρειάστηκε βέβαια Έλληνες Βουλευτές, μεταξύ των οποίων ο συντοπίτης και συμπολίτης μας Δημήτρης Γαϊτανίδης, να προετοιμάσουν και να εργαστούν μεθοδικά κι αναλογικά για την προώθηση και την ψήφιση της πρότασης νόμου προς τη Βουλή των Ελλήνων για την «Ουσιαστική Αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ποντίων από το Ελληνικό Κράτος και Προώθηση της Διεθνούς Αναγνώρισής της».
Την περασμένη Πέμπτη 18 Μαΐου στο Δήμο μας και συγκεκριμένα στην πλατεία Ελευθερίας της Σκύδρας με πρωτοβουλία των Πολιτιστικών Συλλόγων και την αρωγή του Δήμου μας πραγματοποιήθηκε μια σπουδαία εκδήλωση μνημοσύνης της Γενοκτονίας με συγκινητικά δρώμενα από αξιόλογους καλλιτέχνες, μουσικούς και χορωδούς, εκφωνήθηκαν ομιλίες και εκδόθηκε σχετικό ψήφισμα.
Το ψήφισμα αυτό, μάλιστα, θα εισαχθεί στην αυριανή συνεδρίαση του Δημοτικού μας Συμβουλίου για συζήτηση, ψήφιση και προώθησή του αρμοδίως.
Είχαμε, βεβαίως, τη χαρά και την τιμή να βρίσκεται ανάμεσά μας και στη συνέχεια ν΄ακούσουμε την άκρως εμπεριστατωμένη, ρηξικέλευθη και συγκινητική ομιλία ενός ξεχωριστού ανθρώπου ποντιακής καταγωγής από το γειτονικό μας χωριό Άνω Ζερβοχώρι, ενός εξέχοντος ιστορικού, συγγραφέα και καθηγητή πανεπιστημίου, του Κωνσταντίνου Φωτιάδη που με το διακεκριμένο έργο και τη δράση του, που αναγνωρίστηκε και τιμήθηκε εντός κι εκτός Ελλάδας, έχει συμβάλλει σημαντικά στην καταγραφή, στην ανάδειξη της ιστορίας και στην προαγωγή του πολιτισμού του ποντιακού ελληνισμού και γενικότερα του ελληνισμού της Ανατολής.
Το συγγραφικό του έργο, όπως και το έργο σημαντικών ερευνητών – επιστημόνων είναι, μεταξύ των άλλων, αδιάσειστες αποδείξεις και τεκμήρια της ιστορικής αλήθειας της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού.
Βεβαίως, κατά καιρούς, έχουν επίσης καταγραφεί πολλές μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν τις τουρκικές φρικαλεότητες, τον σκληρό ξεριζωμό και που με απλό, αυθεντικό και πηγαίο τρόπο περιγράφουν σε δημοσιογράφους, συγγενείς ή άλλους ενδιαφερόμενους συνομιλητές τους.
Σε κάποιες τέτοιες μαρτυρίες επιτρέψτε μου να σταθώ στο σημείο αυτό. Πρόκειται για μαρτυρίες κατοίκων της Τοπικής μας Κοινότητας του Ριζού που καταγράφηκαν από παιδιά του αντίστοιχου Δημοτικού Σχολείου μέσω συνεντεύξεων, σελιδοποιήθηκαν και τυπώθηκαν το έτος 2002 σε μια εύχρηστη και κατατοπιστική έκδοση εξήντα τεσσάρων σελίδων, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται φωτογραφίες και πληροφορίες για τα ήθη και τα έθιμα του Πόντου κι έχει τον τίτλο «Μνήμες και Μαρτυρίες».
Στο εισαγωγικό του σημείωμα ο υπεύθυνος εκπαιδευτικός Κυριάκος Χατζηβασιλειάδης γράφει:
«Στις 20 Μαΐου 2001 στον ιερό ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στο χωριό μας έγινε επιμνημόσυνη δέηση υπέρ των σφαγιασθέντων του Ποντιακού Ελληνισμού από τους Τούρκους και ο Σύλλογος Ποντίων Ριζού διοργάνωσε μια εκδήλωση για να τιμήσει αυτούς που σκοτώθηκαν στον Πόντο αλλά και αυτούς που επέζησαν και ήρθαν στο χωριό όπου και ζουν (κάποιοι απ΄αυτούς) μέχρι σήμερα.
Αυτοί που τιμήθηκαν ήταν: Ηλιάδου Σοφία, Παπαδοπούλου Αγάπη, Παπαδοπούλου Κεράσα, Παπαδοπούλου Μυροφόρα, Πουτακίδου Σιμέλα, Πουτακίδου Σοφία, Σελίδου Φωτεινή, Σιδηροπούλου Θεοφανή, Σιδηροπούλου Μυροφόρα, Φαντίδης Ιάκωβος, Φαντίδης Σάββας, Φαντίδου Ελπίδα.
Την ημέρα εκείνη γεννήθηκε και η ιδέα της επαφής με τους ανθρώπους αυτούς να καταγράψουμε τις μνήμες και τις μαρτυρίες τους από τη ζωή τους στον Πόντο, τον ξεριζωμό και τον ερχομό τους στην Ελλάδα. Πράγματι τα παιδιά της Ε΄ και της ΣΤ΄ τάξης χωρίστηκαν σε ομάδες και έπιασαν δουλειά. Η καταγραφή έγινε με συνεντεύξεις που πάρθηκαν στο διάστημα από το Δεκέμβριο του 2001έωςτον Απρίλιο του 2002.
Δυστυχώς στο διάστημα που μεσολάβησε μερικοί από τους ανθρώπους αυτούς έφυγαν από τη ζωή, ενώ άλλοι αντιμετώπιζαν σοβαρά προβλήματα υγείας και έτσι δεν μπόρεσαν να μας μιλήσουν. Καταφέραμε να πάρουμε συνεντεύξεις από τέσσερις μόνο επιζώντες της Μικρασιατικής Καταστροφής.
Σε δεύτερη φάση πήραμε συνέντευξη από τον Ταρπάνη Γεώργιο ο οποίος ζούσε στο χωριό την εποχή που ήρθαν οι πρόσφυγες. Αυτός μας μίλησε για την υποδοχή τους από τους ντόπιους και την εγκατάστασή τους στην καινούργια πατρίδα.
Σε τρίτη φάση στο χώρο του Κ.Α.Π.Η. ήρθαμε σ΄επαφή με την πρώτη γενιά των προσφύγων, οι οποίοι μας έδωσαν πληροφορίες για τη ζωή τους στο χωριό από τα πρώτα χρόνια της ζωής τους και μέχρι τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο και την Κατοχή.
Τα παιδιά δούλεψαν με μεγάλο ενθουσιασμό. Τα συναισθήματα εναλλάσσονταν στη διάρκεια των διηγήσεων των γερόντων. Συγκίνηση, έκπληξη, θαυμασμός. Ήρθαν σε επαφή με τη ζωντανή ιστορία του τόπου τους και έμαθαν με άμεσο τρόπο όσα κανένα βιβλίο ιστορίας δε θα τους πρόσφερε…». Αυτά έγραψε ο αγαπητός δάσκαλος.
Ως Δήμαρχος Σκύδρας Θέλω απ΄αυτό εδώ, λοιπόν, το βήμα να συγχαρώ όλες κι όλους τους εμπνευστές, πρωταγωνιστές και συντελεστές αυτού του μικρού σε σελίδες αλλά μεγάλου σε ιστορική αξία συγγράμματος.
Αντίτυπο της συγκεκριμένης έκδοσης βρίσκεται στη Δημοτική μας Βιβλιοθήκη και θα συνιστούσα σ΄όσες κι όσους συμπολίτες μου αλλά και κάθε ενδιαφερόμενο δεν το έχουν διαβάσει να το δανειστούν και να το μελετήσουν με την πρώτη ευκαιρία.
Αγαπητές κι Αγαπητοί Προσκεκλημένοι και Συμπολίτες.
Σήμερα, όλοι εμείς εδώ, που συμμετέχουμε στις εκδηλώσεις της Κυριακής 21 Μαΐου 2017 που πραγματοποιούνται σ’επίπεδο Περιφερειακής Ενότητας Πέλλας μ΄επίκεντρο την πόλη και το Δήμο μας, μνημονεύουμε, τιμάμε και σεβόμαστε τις θυσίες των Ελλήνων του Πόντου και συνάμα ζητάμε και διεκδικούμε τη διεθνή αναγνώριση της Γενοκτονίας ως οφειλόμενη τιμή και δικαίωση στους προγόνους μας.
Και μάλιστα, χωρίς αισθήματα εχθρικής διάθεσης, αναμόχλευσης κι αντεκδίκησης αλλά ως αναγνώριση, ως ένα από τα φωτεινά παραδείγματα ενός κατατρεγμένου, πολύπαθου και υπερήφανου λαού, του Ελληνικού Λαού που διαχρονικά προσηλωμένος κι εμφορούμενος από τις μεγάλες ανθρωπιστικές και δημοκρατικές αξίες αγωνίζεται, αντιστέκεται, επιβιώνει και διακρίνεται.
Ταυτόχρονα, αποτελεί κι ένα πελώριο και βαρύ ιστορικό χρέος υπενθύμισης σ΄εμάς και στους λαούς όλου του κόσμου να μην επιτρέψουν και να μην ανεχθούν ανάλογα φαινόμενα.
Επιβεβαιώνουμε και διαδηλώνουμε για μια ακόμη φορά ότι η ιστορική αλήθεια δεν αποσιωπάται, δεν παραποιείται, δεν διαπραγματεύεται με κανενός είδους ανταλλάγματα, σκοπιμότητες και πιέσεις.
Σήμερα, που η χώρα μας αντιμετωπίζει την σκληρότητα και την εκμετάλλευση των μέτρων των δανειστών και δήθεν εταίρων της, που κλιμακώνεται η ένταση, η αδιαλλαξία των γειτόνων μας που με περισσή θρασύτητα επιβουλεύονται την ακεραιότητα και την ανεξαρτησία μας κι αμφισβητούν κυριαρχικά εθνικά μας δικαιώματα, εμείς, οι σύγχρονοι Έλληνες με ομοψυχία, ενότητα, αγώνα και πίστη στις αρχές της δημοκρατίας, της ειρήνης, της συνεργασίας, του αλληλοσεβασμού και της αλληλεγγύης των λαών θα δώσουμε νόημα κι αξία στις πράξεις μας δικαιώνοντας τις θυσίες τους και κάνοντας το πατριωτικό χρέος μας τόσο απέναντι στις προηγούμενες όσο και στις επόμενες γενιές.
Φίλες και Φίλοι.
Θέλω σ΄αυτό το σημείο να υποκλιθώ και να ευχαριστήσω την Εκκλησία μας για τη μέγιστη διαχρονική συμβολή της στη διατήρηση της πίστης και στην προάσπιση των δικαίων του λαού και του έθνους μας.
Θέλω με την ευκαιρία να ευχαριστήσω από καρδιάς τους Πολιτιστικούς Συλλόγους του Δήμου μας.
Να τονίσω για μια ακόμη φορά το σπουδαίο έργο που επιτελούν και τις αξιόλογες δράσεις που αναπτύσσουν διασώζοντας, διατηρώντας κι αναδεικνύοντας την πλούσια και πολύμορφη πολιτιστική μας κληρονομιά, που είναι η πολύτιμη παρακαταθήκη κι ο αϋλος θησαυρός του έθνους μας.
Ευχαριστώ τους συνδιοργανωτές μας, την Περιφερειακή Ενότητα Πέλλας, τις στρατιωτικές αρχές, τα σώματα ασφαλείας, τις πολιτικές αρχές, τους συναδέλφους μου Δημάρχους και τους αιρετούς και των δυο βαθμών αυτοδιοίκησης νυν και πρώην, τις οργανώσεις, τους συλλόγους, τα σωματεία, τις ενώσεις τους προσκεκλημένους, τους επισκέπτες μας, το υπηρεσιακό προσωπικό, κι όλους όσοι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο συμμετείχαν στην επιτυχία των εκδηλώσεων.
Ευχαριστώ, επίσης, τα μέσα ενημέρωσης για τη δική τους συμβολή.
Και βεβαίως ευχαριστώ εσάς τις αγαπητές συμπολίτισσες και τους συμπολίτες μας που δίνετε ζωντάνια, ενθουσιασμό, ψυχή και συναίσθημα και σ΄αυτές τις εκδηλώσεις.
Σας ευχαριστώ όλες κι όλους».
Ακολούθησε από την Πρόεδρο της Ευξείνου Λέσχης Σκύδρας Μαρίνα Ψαρρά η ανάγνωση του ψηφίσματος των εκπροσώπων Ποντιακών Συλλόγων από την εκδήλωση της Πέμπτης 18/5/2017 στην πόλη της Σκύδρας.
Η χορωδία του μουσικοχορευτικού ομίλου Νέας Τραπεζούντας Γιαννιτσών «Οι Τραγουδάνοι», η απαγγελία του ποιήματος «Πόντος εν άστρον φωτεινόν» από την Άννα Γαλανοπούλου του Συλλόγου Ποντίων Έδεσσας «Άγιος Θεόδωρος Γαβράς» και η λεβέντικη εκτέλεση του Πυρρίχιου χορού από τ΄αδέρφια Κώστας, Μανώλης κι Ανέστης Ανδρεάδης της Ευξείνου Λέσχης Σκύδρας φόρτισαν ακόμη περισσότερο συναισθηματικά την ατμόσφαιρα.
Στεφάνια κατέθεσαν: η Βουλευτής Θεοδώρα Τζάκρη ,ως εκπρόσωπος της Βουλής, ο Περιφερειακός Σύμβουλος Πέλλας Πέτρος Ζέρζης, ο Στρατηγός Διοικητής της 2ης Μηχανοκίνητης Μεραρχίας Πεζικού Συμεών Κεβεντζίδης, η Δήμαρχος Σκύδρας Κατερίνα Ιγνατιάδου, ο Υποδιευθυντής της Αστυνομικής Διεύθυνσης Πέλλας Πέτρος Περδικάτσης, ο Υποδιοικητής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Έδεσσας Παναγιώτης Φωστηρόπουλος, η Προϊσταμένη εκπαιδευτικών θεμάτων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Πέλλας Αντωνία Πολυξενίδου, Εκπρόσωποι: Συνδέσμου Αποστράτων Σωμάτων Ασφαλείας, Ποντιακών Συλλόγων και Σωματείων της Περιφερειακής Ενότητας Πέλλας, Εθνικής Αντίστασης 1941-44,Συλλόγου Μικρασιατών Ν. Πέλλας «Η Μπίγα», απογόνων οπλαρχηγού Βασίλειου Ανθόπουλου και του Εμπορικού Συλλόγου Σκύδρας.
Ακολούθησε η τήρηση σιγής ενός λεπτού και η ανάκρουση του Εθνικού μας Ύμνου από τη Δημοτική Φιλαρμονική.
Συμμετείχαν μαζί με τις πολλές συμπολίτισσες – συμπολίτες, επισκέπτες μας και τους προαναφερθέντες, ο Δήμαρχος Έδεσσας Δημήτρης Γιάννου, ο Περιφερειακός Σύμβουλος Πέλλας Γιάννης Ανδρίτσος, οι Αντιδήμαρχοι Σκύδρας Μιχάλης Μέγας, Μαγδαληνή Παπαδοπούλου, Θεμιστοκλής Κρητίδης, Γιάννης Θεοδοσίου, ο Πρόεδρος Δ.Ε.Υ.Α.Σ Νικόλαος Χατζηιωαννίδης, οι Δημοτικοί Σύμβουλοι Μαρία Γιακαμόζη, Χαράλαμπος Γεραντίδης, Δημήτρης Πολυχρονιάδης, Σοφία Σαμαρτζίδου ο πρώην Δήμαρχος Σκύδρας Ιορδάνης Τζαμτζής, ο Πρόεδρος της Δημοτικής Κοινότητας Σκύδρας Θεόδωρος Αντωνιάδης, ο Πρόεδρος της Κοινότητας Πετριάς Γρηγόρης Βόλτσης, ο Πρόεδρος της Κοινότητας Σεβαστειανών Σταύρος Μακρίδης, ο Πρόεδρος της Κοινότητας Ριζού Χαράλαμπος Φαντίδης, ο Πρόεδρος Ανατολικοθρακιωτών Πέλλας Γιάννης Καργατζής, ο Διοικητής Αστυνομικού Τμήματος Σκύδρας Πέτρος Λίτσνης, οι εκπαιδευτικοί Παύλος Περπερίδης , Σταύρος Καραβίτης, Πολυξένη Μπαλουκτσή, Κωνσταντίνα Τσιτλακίδου, Δημήτρης Χριστοφορίδης, η Πρόεδρος του Συλλόγου Γυναικών «Σκυδραία» Ιωάννα Θεοδωρίδου – Λόγγου, Μέλη Συλλόγων, προϊστάμενοι και στελέχη υπηρεσιών κι οργανισμών.
Οι εκδηλώσεις ολοκληρώθηκαν με τη φιλοξενία – δεξίωση των προσκεκλημένων στο Δημαρχείο Σκύδρας.
