“Επιτέλους η Ευρώπη οφείλει να μετατρέψει τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας σε ένα Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο, φορέα γενναίων μεταρρυθμίσεων, που θα λογοδοτεί, θα έχει κανόνες και διαφάνεια”
Διαφάνεια στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) καθώς και αναβάθμισή του σε πλήρες όργανο της ΕΕ ζητά η Εύα Καϊλή, επικεφαλής της Ελιάς στο Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, με ερώτησή της προς τον Επίτροπο Μοσκοβισί.
O ESM, έτσι όπως επιτρέπεται να λειτουργεί, θέτει σε κίνδυνο τη Συνταγματική ισορροπία της Ένωσης και επηρεάζει χωρίς μηχανισμό άμεσης λογοδοσίας τα κοινωνικά και οικονομικά δικαιώματα των πολιτών. Αν και ο ESM είναι βασικό μέρος της αρχιτεκτονικής της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Διακυβέρνησης, δεν θεωρείται νομικά σώμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και άρα δεν υπόκειται στους κανόνες διαφάνειας και λογοδοσίας που απαιτούνται από τη Συνθήκη της Λισαβόνας.
Στην ερώτησή της η Εύα Καϊλή υπογραμμίζει ότι ο κανονισμός λειτουργίας του ESM του δίνει την ευελιξία να παίρνει αποφάσεις χωρίς να υπόκειται σε διαδικασίες άμεσης λογοδοσίας όπως οι άλλοι Οικονομικοί Οργανισμοί της ΕΕ. Χαρακτηριστικά αναφέρει: «Οι πιο επώδυνες πολιτικές αυστηρής δημοσιονομικής λιτότητας πάρθηκαν πίσω από κλειστές πόρτες».
Θέτει επίσης την ίδια της επιτροπή προ των ευθυνών της σημειώνοντας ότι τον ρόλο για το αν οι αποφάσεις του ESM ως προς τον σχεδιασμό και παρακολούθηση των μακροοικονομικών προγραμμάτων προσαρμογής είναι σύννομες με το Ευρωπαϊκό Δίκαιο. «Τα μνημόνια πρέπει να είναι συμβατά με το Δίκαιο της ΕΕ», αναφέρει, για να ρωτήσει τον Επίτροπο Μοσκοβισί: «Είναι η Επιτροπή υπεύθυνη για τις πράξεις της όταν ενεργεί ως αντιπρόσωπος του ESM;»
Επιπλέον, σύμφωνα με τη Συνθήκη, οι πολίτες της ΕΕ επιβάλλεται να έχουν πρόσβαση σε κείμενα που αφορούν στη λήψη Ευρωπαϊκών αποφάσεων που αφορούν τη ζωή τους. Ωστόσο, αυτή η δυνατότητα δεν υπάρχει στη περίπτωση του ESM.
«Καθώς η πλήρης αναβάθμιση του ESM σε σώμα της ΕΕ που θα διέπεται από τους κανόνες της και θα είναι οργανικό της μέρος αποτελεί βασικό αίτημα στη διαδικασία της Οικονομικής Ενσωμάτωσης των Κρατών-Μελών, είναι απαραίτητο να διευρυνθεί η άποψη της Επιτροπής για το κατά πόσο θέλει να πάρει ξεκάθαρη θέση και να απομακρύνει τις σκιές που περιβάλουν τον ESM, να ξεκαθαρίσει την θεσμική του υπόσταση και να αρχίσει μία διαδικασία μετατροπής του σε ένα Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο», υπογράμμισε η Εύα Καϊλή.
Για να καταλήξει: «Η κρίση οδήγησε την ΕΕ να προκρίνει τη μέθοδο της διακυβερνητικότητας για πάρα πολύ καιρό και αυτό είναι μία από τις απολύτως δικαιολογημένες αιτίες κλονισμού της εμπιστοσύνης των πολιτών στα όργανα της Ένωσης. Με αυτή τη μέθοδο το πρώτο θύμα είναι η διαφάνεια και η λογοδοσία στη λήψη αποφάσεων, κυρίως όταν οι αποφάσεις αυτές είναι τα Μνημόνια και τα Προγράμματα Δημοσιονομικής Προσαρμογής που ανατρέπουν τις ζωές και τα όνειρα των Ευρωπαίων πολιτών. Τα δύο σκανδαλώδη παραδείγματα είναι ο ESM και το Eurogroup. Και τα δύο είναι φορείς πολιτικής που επιβάλουν υποχρεώσεις στα Κράτη-Μέλη αλλά το πρώτο δεν υπόκειται σε καθεστώς άμεσης λογοδοσίας και το δεύτερο τυπικά δεν… υπάρχει. Αυτή η θεσμική αβεβαιότητα είναι επικίνδυνη ασθένεια της Ένωσης που πρέπει άμεσα να θεραπευτεί. Τις επόμενες μέρες προχωρώ σε θεσμικές πρωτοβουλίες προς αυτή τη κατεύθυνση».
The European Stability Mechanism (ESM) is a significant step forward in the EU’s Economic Governance architecture and an essential part of it. However, significant questions remain about the adequacy of the mechanisms enabling its oversight and accountability.
The TEU demands openness and transparency in decision-making processes, but the recent financial crisis strengthened the intergovernmental method and challenged the “openness” of EU Economic Governance. The most painful, austere, and severe fiscal policies proposed by ESM macroeconomic adjustment programmes continue to be designed behind “closed doors”.
The ESM Treaty allows it to operate within a transparency framework very different to other economic institutions.
The ESM’s status as a non-EU body threatens the constitutional balance of the EU, impacting the social and economic rights of the citizens in the Member States under a MoU. Memoraranda must be consistent with EU law, and the European Commission is entrusted to ensure that ESM decides within this framework.
The Commissioner Moscovisi is asked:
Is the European Commission responsible for its actions when it acts as an agent of the ESM?
How can EU citizens petition the ESM for access to documents?
Does the EC favours the possibility ESM to be upgraded into a full EU body?
