Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων, κύριε Πρόεδρε της Επιτροπής,
Θα ήθελα κι εγώ, όπως ο Πρόεδρος Tusk, να καλωσορίσω θερμά τον Πρόεδρο Emmanuel MACRON και τον Πρωθυπουργό Leo VARADKAR, που βρίσκονται σήμερα μαζί μας για πρώτη φορά.
Τα πρόσφατα εκλογικά αποτελέσματα και πολλές δημοσκοπήσεις δείχνουν σαφή αντιστροφή της τάσης όσον αφορά την άποψη των πολιτών μας για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Βεβαίως, αυτό συνδέεται εν μέρει με την οικονομική ανάκαμψη, αλλά όχι μόνο.
Το Brexit, οι κρίσεις εντός και εκτός των συνόρων μας και οι φόβοι των πολιτών μας για την παγκοσμιοποίηση τροφοδοτούν την αναζήτηση προστασίας μέσω της ευρωπαϊκής ενότητας. Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το αίτημα αυτό. Χωρίς λύσεις για την ασφάλεια, τη μετανάστευση, την ανεργία ή την κλιματική αλλαγή, οι σειρήνες του λαϊκισμού θα σπεύσουν να καλύψουν το κενό.
Διαχείριση των μεταναστευτικών ροών
Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να αφήνουμε τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών στα χέρια διακινητών ανθρώπινων υπάρξεων.
Το δικαίωμα ασύλου, όπως και η αλληλεγγύη, αποτελούν θεμελιώδεις αξίες μας. Αυτό, ωστόσο, δεν σημαίνει ότι δεν θα αντιμετωπίσουμε με αποφασιστικότητα τη λαθρομετανάστευση.
Το σημερινό σύστημα κατανομής των βαρών έχει αποτύχει. Όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ καλούνται να αποφασίσουν χωρίς καθυστέρηση σχετικά με τη μεταρρύθμιση του δικαιώματος ασύλου.
Από το 2012, η ΕΕ έχει λάβει περισσότερες από 3,5 εκατομμύρια αιτήσεις ασύλου· 2,5 εκατομμύρια μόνο τα δύο τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες, οι ολιγάριθμες χώρες πρώτης άφιξης καλούνται να διαχειριστούν την πλειονότητα των αιτήσεων. Είναι άδικο να αφεθεί μόνο σε αυτές η ευθύνη, μαζί με τον έλεγχο της Μεσογείου και τις επιχειρήσεις διάσωσης στη θάλασσα.
Το Κοινοβούλιο εργάζεται για να ενισχύσει την πρόταση της Επιτροπής για την καθιέρωση ενός πιο δίκαιου και αποτελεσματικού συστήματος ασύλου. Η ψηφοφορία στην ολομέλεια έχει προγραμματιστεί να διεξαχθεί έως το τέλος του καλοκαιριού. Σήμερα το Συμβούλιο καλείται να παίξει τον δικό του ρόλο.
Η μεταρρύθμιση είναι απαραίτητη όχι μόνο για να αναδιανεμηθούν με αυτόματο και αλληλέγγυο τρόπο οι αιτούντες άσυλο από τις χώρες που λαμβάνουν υπερβολικά μεγάλο αριθμό αιτήσεων, αλλά και για να καταστούν ομοιόμορφα τα κριτήρια χορήγησης ασύλου σε όλη την ΕΕ.
Χρειάζονται εναρμονισμένοι κανόνες – με τη μετάβαση από οδηγίες σε κανονισμούς – για να αποφευχθεί η σημερινή οδύσσεια σε αναζήτηση των χωρών με τους πλέον ευνοϊκούς όρους υποδοχής.
Δεν φτάνει όμως αυτό. Με βάση συντηρητικές εκτιμήσεις του ΟΗΕ, τα επόμενα χρόνια θα έχουμε, κατά μέσο όρο, πάνω από 500.000 νέες αφίξεις μεταναστών ετησίως, κυρίως από την υποσαχάρια Αφρική.
Για πολλούς λόγους: απερήμωση που συνδέεται με την κλιματική αλλαγή, πείνα, δημογραφική ανάπτυξη, φτώχεια, τρομοκρατία, αστάθεια.
Χρειάζεται μια ευρωπαϊκή στρατηγική που θα στοχεύει στη ρίζα των προβλημάτων.
Πρέπει να δράσουμε σε πολλά μέτωπα. Πρέπει, αφενός, να ενδυναμωθεί ο έλεγχος των εξωτερικών συνόρων, με τη διάθεση επαρκών μέσων και πόρων στο νέο σώμα Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής της Ένωσης. Αφετέρου, να προωθηθεί μια νέα εταιρική σχέση με την Αφρική, η οποία θα αντιμετωπίζει όχι μόνο τις προκλήσεις αλλά και τις μεγάλες ευκαιρίες της ηπείρου αυτής.
Χρειαζόμαστε μια ισχυρή Οικονομική Διπλωματία, με ένα ποιοτικό άλμα όσον αφορά τη χρήση των πόρων. Πρέπει να επενδύσουμε περισσότερο και καλύτερα για την προώθηση των υποδομών, της μεταφοράς τεχνολογίας, της αποτελεσματικής χρήσης των πόρων, της βιομηχανικής τεχνογνωσίας. Πρέπει να εργαστούμε από κοινού σε θέματα εκπαίδευσης, νόμιμης κινητικότητας, για το Erasmus+, τις ανταλλαγές Αφρικανών φοιτητών, ερευνητών και εργαζομένων.
Σε αυτό το πλαίσιο μπορούν να καθοριστούν αποτελεσματικότερες συμφωνίες επαναπατρισμού· πρέπει, σε συνεργασία με τους ευρωπαϊκούς οργανισμούς και τους οργανισμούς του ΟΗΕ, να δημιουργήσουμε κέντρα υποδοχής νοτίως της ερήμου, ώστε να εξασφαλιστεί η παροχή ασφάλειας, ιατρικής περίθαλψης, νερού, τροφής, και η εφαρμογή των κανόνων για το άσυλο ή τον επαναπατρισμό· πρέπει να ενημερώσουμε για τους κινδύνους του ταξιδιού προς την Ευρώπη.
Για να είμαστε αξιόπιστοι πρέπει να έχουμε τον κατάλληλο προϋπολογισμό. Ελπίζω ότι το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο θα συμφωνήσουν σύντομα για το ταμείο ανάπτυξης για την Αφρική που προτείνει η Επιτροπή. Ως γνωστόν, στο πλαίσιο του ταμείου προβλέπονται 4 δισεκατομμύρια ευρώ που μπορούν να κινητοποιήσουν 44 δισεκατομμύρια επενδύσεων. Πρέπει να είμαστε πιο φιλόδοξοι. Η άποψη μου είναι ότι στον επόμενο προϋπολογισμό της Ένωσης οι πιστώσεις θα πρέπει τουλάχιστον να τετραπλασιαστούν. Ελπίζω ότι θα υπάρξει ισχυρή συναίνεση ως προς τις προτάσεις αυτές ενόψει της προσεχούς διάσκεψης κορυφής ΕΕ- Αφρικανικής Ένωσης, στο Αμπιτζάν.
Στις 25 Μαρτίου, υπογράψαμε στη Ρώμη Πανηγυρική Διακήρυξη για την επανεκκίνηση της ΕΕ. Μεταξύ των προτεραιοτήτων που πρέπει ανυπερθέτως να αντιμετωπιστούν είναι και η μετανάστευση.
Χθες, διοργανώσαμε μια εκδήλωση στην οποία συμμετείχαν πολλοί από τους πρωταγωνιστές της πολιτικής ασύλου και μετανάστευσης. Όχι μόνον οι εκπρόσωποι θεσμικών οργάνων, κυβερνήσεων και διεθνών οργανισμών, αλλά και άλλοι φορείς που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή: δήμαρχοι, στελέχη της ακτοφυλακής, των λιμεναρχείων, ΜΚΟ, αρχές αρμόδιες για τις διαδικασίες ταυτοποίησης και τον επαναπατρισμό.
Ασφάλεια
Απέναντι στις σχεδόν καθημερινές, πλέον, επιθέσεις, η τρομοκρατία αποτελεί διαρκώς εντεινόμενη έγνοια για τους Ευρωπαίους.
Για να υπερασπιστούμε τον μεγάλο χώρο ελευθερίας μας πρέπει να ενισχύσουμε την ασφάλεια μέσα και έξω από αυτόν.
Η συνταγή των λεγόμενων «υπέρμαχων της εθνικής κυριαρχίας» να κλειστούμε στα εθνικά μας σύνορα είναι επιζήμια και αντιπαραγωγική. Η πραγματική ασφάλεια εξαρτάται από την ικανότητα να συνεργαστούμε, να εμπιστευτούμε ο ένας τον άλλο, να μοιραστούμε βάσεις δεδομένων και πληροφορίες, τεχνολογίες και ορθές πρακτικές, σε ένα πλαίσιο συντονισμού μεταξύ των ευρωπαϊκών υπηρεσιών πληροφοριών και των αντίστοιχων υπηρεσιών των τρίτων χωρών.
Το Κοινοβούλιο ενθαρρύνει την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των αστυνομικών αρχών και συμμετέχει στην ομάδα εμπειρογνωμόνων για την τυποποίηση μιας ενιαίας βάσης δεδομένων για τις υπηρεσίες πληροφοριών της Ένωσης.
Η ενίσχυση της Ευρωπόλ είναι θέμα προτεραιότητας. Μόνο το τελευταίο έτος, χάρη στο σύστημα πληροφοριών της, υποστηρίχθηκαν 127 αντιτρομοκρατικές δράσεις.
Το Κοινοβούλιο εργάζεται για τη διαπραγματευτική εντολή σχετικά με τη θέσπιση του ETIAS (ευρωπαϊκό σύστημα πληροφοριών και αδείας ταξιδιού), στόχος του οποίου είναι η βελτίωση των συνοριακών ελέγχων.
Άμυνα
Όσον αφορά την άμυνα, γίνεται ολοένα και πιο σαφές ότι η ΕΕ πρέπει να αποκτήσει ικανότητα παρέμβασης.
Είμαστε πρόθυμοι να συζητήσουμε εν τάχει την πρόταση της Επιτροπής για ένα ευρωπαϊκό ταμείο άμυνας.
Το ταμείο θα πρέπει να αποτελέσει τη βάση για ένα γερό κονδύλι στον μελλοντικό προϋπολογισμό της Ένωσης, που θα επιτρέπει την ανάπτυξη ευρωπαϊκής έρευνας στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας. Αποτελεί επίσης προϋπόθεση για την προώθηση μιας βιομηχανίας και μιας αγοράς άμυνας, με ανοιχτές διαδικασίες προμηθειών και οικονομίες κλίμακας.
Τα στρατιωτικά μέσα που διαθέτουμε πρέπει να μπορούν να λειτουργούν διαδραστικά· χρειαζόμαστε λοιπόν διαλειτουργικότητα και κοινές προδιαγραφές. Χάρη στη βελτίωση που θα προέκυπτε σε επίπεδο αποτελεσματικότητας θα μπορούσαν να εξοικονομηθούν έως και 36 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως για τα κράτη μέλη.
Συμφωνίες του Παρισιού
Η κλιματική αλλαγή δεν είναι παραμύθι, αλλά μια δραματική πραγματικότητα που διαταράσσει τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων που πλήττονται από ξηρασία και άλλα ακραία καιρικά φαινόμενα. Εκτός από το τεράστιο κόστος που έχουν, και θα έχουν όλο και περισσότερο, ακόμη και σε ανθρώπινες ζωές, τα φαινόμενα αυτά συγκαταλέγονται στα βασικά αίτια των μεταναστευτικών ροών.
Στην τελευταία σύνοδο ολομέλειας, φιλοξενήσαμε την Πρόεδρο των Νήσων Μάρσαλ, η οποία απηύθυνε ένθερμη έκκληση προς την Ευρώπη να παραμείνει στην πρώτη γραμμή, παρά την απόσυρση των ΗΠΑ από τις συμφωνίες του Παρισιού.
Τα επόμενα χρόνια, η ενεργειακή απόδοση, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η κυκλική οικονομία, τα ευφυή δίκτυα, θα είναι μεταξύ των κύριων παραγόντων για νέες επενδύσεις και θέσεις εργασίας.
Αυτός είναι ένας ακόμη λόγος προκειμένου ο αγώνας για το κλίμα να έχει τη μορφή ενός τεχνολογικού συνασπισμού ανάμεσα σε επιχειρήσεις της Ένωσης και του υπόλοιπου κόσμου.
Η έρευνα και η βιομηχανική καινοτομία θα είναι τα καλύτερα όπλα για τον περιορισμό των περιβαλλοντικών καταστροφών.
Μια Ευρώπη περισσότερο ανταγωνιστική
Οι πολίτες ζητούν μια Ευρώπη που θα δημιουργεί θέσεις εργασίας, ιδίως για τους νέους. Πρέπει να δράσουμε σε τρία μέτωπα:
(i) να ολοκληρώσουμε το εργοτάξιο της ενιαίας αγοράς στους τομείς των υπηρεσιών, των ψηφιακών υπηρεσιών, των κεφαλαίων, της ενέργειας· (ii) να έχουμε μια συνεκτική βιομηχανική πολιτική· (iii) να προαγάγουμε την πρόσβαση στις διεθνείς αγορές υπό όρους ισοτιμίας.
Έχει υπολογιστεί ότι, μόνο με την ολοκλήρωση της ψηφιακής ενιαίας αγοράς, η Ευρώπη θα μπορεί να αυξηθεί κατά 415 δισεκατομμύρια ευρώ και να δημιουργήσει 200.000 θέσεις εργασίας.
Οι Ευρωπαίοι δεν θέλουν να συνεχίσουν να βλέπουν τις βιομηχανίες να φεύγουν, ενδεχομένως για να επενδύσουν εκεί όπου υπάρχουν λιγότεροι κοινωνικοί κανόνες ή χαμηλότερα περιβαλλοντικά πρότυπα.
Το 80% της καινοτομίας και των εξαγωγών εξαρτάται από τη βιομηχανία, όπως και ένα μεγάλο μέρος της απασχόλησης.
Επομένως, αυτό που πρέπει να προέχει σε όλες τις πολιτικές μας είναι η ενίσχυση της βιομηχανικής βάσης.
Στην τελευταία σύνοδο ολομέλειας ξεκίνησε ο διάλογος για τη «Δημιουργία μια φιλόδοξης βιομηχανικής στρατηγικής για την ΕΕ». Η πρωτοβουλία αυτή αποσκοπεί στην επανεκκίνηση μιας συνεκτικής δράσης για τη διατήρηση και την ενίσχυση της ευρωπαϊκής βιομηχανικής βάσης.
Η ικανότητά μας να παράγουμε και να εξάγουμε προϊόντα ποιότητας και πραγματική αριστεία μεταφράζεται σε εκατομμύρια θέσεις εργασίας. Ως εκ τούτου, η προώθηση των ανοιχτών αγορών είναι ένα θέμα που μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα.
Η συμφωνία με τον Καναδά είναι ένα καλό παράδειγμα οικονομικής και εμπορικής εταιρικής σχέσης που βοηθά τις ΜΜΕ. Πρέπει να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε και για άλλες καλές συμφωνίες, ξεκινώντας με την Ιαπωνία, το Μεξικό, την Κοινή Αγορά του Νότου και τη Χιλή.
Το 2016, το Κοινοβούλιο ψήφισε με μεγάλη πλειοψηφία κατά της αναγνώρισης στην Κίνα οικονομικού καθεστώτος της αγοράς. Χθες, η Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου ενέκρινε με 33 ψήφους έναντι 3 την έκθεση για τη νέα μέθοδο υπολογισμού των δασμών αντιντάμπινγκ. Τον Ιούλιο θα ψηφίσουμε στην ολομέλεια.
Πιστεύω ότι το έργο του Κοινοβουλίου κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση: την ενίσχυση της προστασίας των επιχειρήσεών μας έναντι του αθέμιτου ανταγωνισμού.
Η Κίνα πρέπει να αποτελεί μεγάλη ευκαιρία και όχι κίνδυνο για τις επιχειρήσεις μας.
Υπάρχει μεγάλη αύξηση των κινεζικών επενδύσεων στην Ευρώπη. Κατά κανόνα αυτό είναι μια καλή είδηση, υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχει αμοιβαιότητα και ότι αποφεύγεται η αδικαιολόγητη μεταφορά ευαίσθητων τεχνολογιών. Το Κοινοβούλιο είναι έτοιμο να εργαστεί σε μια πρόταση της Επιτροπής που θα αποσκοπεί στην ενίσχυση των ελέγχων στις επενδύσεις σε στρατηγικούς τομείς στην Ευρώπη.
Συμπεράσματα
Χθες, η Ευρωπαϊκή Ένωση τιμήθηκε με το Βραβείο Πριγκίπισσα των Αστουριών για την «Ομόνοια». Αυτό το σημαντικό βραβείο αποτελεί αναγνώριση των εργασιών που πραγματοποίησαν τόσοι πολίτες της Ευρώπης για να αναγάγουν την ήπειρό μας σε πρότυπο ελευθερίας, ειρήνης και μοναδικής ευημερίας σε ολόκληρο τον κόσμο και στην ιστορία της ηπείρου μας. Πρέπει να είμαστε υπερήφανοι και προσπαθήσουμε να διαφυλάξουμε και να προαγάγουμε αυτές τις αξίες, εργαζόμενοι όλοι μαζί για να ανταποκριθούμε στις ανησυχίες των πολιτών μας, για να κατοχυρώσουμε την ασφάλειά τους, την ευημερία τους, το μέλλον τους.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.
