Πρωτοβουλίες της πολιτείας, αλλά και των πολιτών, για την αντιμετώπιση των σύνθετων περιβαλλοντικών προβλημάτων
Με αφορμή πρόσφατο δελτίο τύπου του Συλλόγου Προστασίας Βεγορίτιδας που αναδημοσιεύτηκε από τα τοπικά και περιφερειακά μέσα ενημέρωσης με τίτλο «Καταστρέφεται και νεκρώνει η Λίμνη Βεγορίτιδα! Ήρθε η αρχή του τέλους; Ποιοι είναι οι υπεύθυνοι;», βρίσκω την ευκαιρία να μεταφέρω μερικές σκέψεις.
Όπως είναι γνωστό, τα τελευταία χρόνια η στάθμη της Λίμνης Βεγορίτιδας βρίσκεται σε συνεχή άνοδο, γεγονός που επιτρέπει τη βελτίωση των ποιοτικών χαρακτηριστικών των υδάτων της. Επίσης, μέσα από μία σειρά έργων που υλοποίησε η ΔΕΗ και άλλοι φορείς, έχει ενισχυθεί σημαντικά η τροφοδοσία της Λίμνης με καλής ποιότητας ύδατα ενώ, μέσα από τη λειτουργία των περιβαλλοντικών υποδομών που δημιουργήθηκαν στην ευρύτερη περιοχή, έχει περιοριστεί σημαντικά η επιβάρυνση της λίμνης από αστικά λύματα. Κυριότερο πρόβλημα παραμένει η ρύπανση της Λίμνης από τα υπολείμματα των αγροχημικών που καταλήγουν στην Λίμνη μέσω της φυσικής απορροής. Και εδώ όμως έχουν γίνει σημαντικές βελτιώσεις, καθώς μεγάλος αριθμός καλλιεργειών έχει ενταχθεί σε προγράμματα ολοκληρωμένης βιολογικής ή οικολογικής γεωργίας, ελαχιστοποιώντας τις επιπτώσεις στο περιβάλλον και τα οικοσυστήματα. Οι αγρότες έχουν αυξημένο όφελος από τη συμμετοχή τους σε φιλοπεριβαλλοντικές αγροτικές πρακτικές καθώς, με τον τρόπο αυτό, ελέγχουν καλύτερα την παραγωγή τους, μειώνεται σημαντικά το κόστος και, παράλληλα, προσφέρουν στους καταναλωτές ασφαλή και υγιή προϊόντα ανώτερης ποιότητας.
Οι θετικές αυτές εξελίξεις σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εφησυχάζουν τις τοπικές αρχές, την τοπική κοινωνία και τους πολίτες. Οι επισημάνσεις του Συλλόγου Προστασίας της Βεγορίτιδας απαιτούν την προσοχή όλων μας και, ιδίως, την συνεργασία μας προκειμένου να διασφαλίσουμε απόλυτα την οικολογική ισορροπία στη Λίμνη Βεγορίτιδα που αποτελεί την σημαντικότερη προϋπόθεση για Αειφόρο Ανάπτυξη στην ευρύτερη διαπεριφερειακή περιοχή. Πράγματι, οι δυνατότητες αξιοποίησης της Λίμνης για εναλλακτικό τουρισμό, βιώσιμη αλιεία, υδατοκαλλιέργειες, περιβαλλοντική εκπαίδευση, κ.ά. είναι πάρα πολλές και μπορούν να υλοποιηθούν μέσα από τα Αναπτυξιακά Προγράμματα της Τοπικής και Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης, των τοπικών επιχειρηματιών, αλλά και άλλων φορέων που δραστηριοποιούνται στην περιοχή.
Οι φορείς οι οποίοι επηρεάζουν με τη δραστηριότητά τους τα ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά της Λίμνης γνωρίζουν το μερίδιο ευθύνης που τους αναλογεί και οφείλουν να λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα. Η περιβαλλοντική νομοθεσία της Ελλάδας είναι ιδιαίτερα αυστηρή, έχοντας υιοθετήσει πλήρως το Κοινοτικό και Διεθνές περιβαλλοντικό δίκαιο (η Λίμνη Βεγορίτιδα είναι Προστατευόμενη Περιοχή για την Ορνιθοπανίδα της και ενταγμένη στο Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο «Φύση 2000»). Επίσης, οι υπηρεσίες των ελεγκτικών μηχανισμών γνωρίζουν τις αρμοδιότητές τους και, παρά τις τεράστιες δυσκολίες που αντιμετωπίζει η σημερινή δημόσια διοίκηση (περιορισμός πιστώσεων, μείωση προσωπικού, ελλείψεις σε υποδομές και μέσα, γραφειοκρατία), τα στελέχη ανταποκρίνονται με υψηλό αίσθημα ευθύνης. Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι οι ελεγκτικές υπηρεσίες λειτουργούν σε διαφορετικά χωρικά και διοικητικά επίπεδα, ενώ πολλές φορές υπάρχει συναρμοδιότητα, ανάλογα με την ειδικότερη φύση και έκταση των ζητημάτων.
Αναφορικά με την Π.Ε. Πέλλας και την άσκηση αρμοδιοτήτων των υπηρεσιών μας για την προστασία της Λίμνης Βεγορίτιδας, έχουμε προχωρήσει σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για την ορθολογική διαχείριση των ιχθυαλλιευμάτων (έκδοση απαγορευτικών αποφάσεων) και την ένταξη ολοκληρωμένων δράσεων τουριστικής αξιοποίησης της περιοχής. Με αφορμή την υπόθεση του Αργυροπελεκάνου, το Τμήμα Περιβάλλοντος και Υδροοικονομίας, αμέσως μετά από τη γνωστοποίηση του συμβάντος, προχώρησε σε έκτακτο δειγματοληπτικό έλεγχο των ποιοτικών χαρακτηριστικών της Λίμνης Βεγορίτιδας, εντός των διοικητικών ορίων αρμοδιότητάς μας. Τα δείγματα στάλθηκαν για αναλύσεις σε διαπιστευμένο εργαστήριο και τα αποτελέσματα θα αξιολογηθούν για τυχών περεταίρω ενέργειες.
Με την ευκαιρία, θα ήθελα να επισημάνω ότι η ορθολογική διαχείριση των φυσικών οικοσυστημάτων, λόγω της διεπιστημονικής φύσης των περιβαλλοντικών ζητημάτων απαιτεί συντονισμό, οργάνωση, ανοικτή επικοινωνία και στενή συνεργασία όλων των εμπλεκομένων προσώπων και φορέων. Στο πλαίσιο αυτό δεν χωρούν μικροκομματικές σκοπιμότητες, όπως και υστερόβουλες κινήσεις για προσωπική προβολή. Ελπίζω και εύχομαι οι τελευταίες εξελίξεις αναφορικά με τη σύσταση των νεοϊδρυθέντων Φορέων Διαχείρισης (Ν. 4519/18) στην περιοχή μας, να έχουν μία θετική επίδραση για την αποτελεσματική προστασία και αξιοποίηση με οικολογικά, κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια τόσο της Λίμνης Βεγορίτιδας, όσο και άλλων οικολογικά ευαίσθητων περιοχών της Π.Ε. Πέλλας. Η υλοποίηση των νομοθετικών πρωτοβουλιών αυτού του είδους συνήθως απαιτεί αρκετό χρόνο, χρήματα και κοινωνικές διεργασίες, αλλά μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι, δεδομένου ότι οι ενδείξεις για το μέλλον είναι μάλλον θετικές.
Κλείνοντας, θα ήθελα να συγχαρώ τα μέλη του Συλλόγου Προστασίας Βεγορίτιδας για τις υπεύθυνες ενέργειές τους για τη διάσωση του Αργυροπελεκάνου. Η συγκεκριμένη πράξη, αναδεικνύει τη σημασία της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης των πολιτών, για την αποτελεσματική προστασία της σπάνιας βιολογικής και οικολογικής ποικιλότητας που έχουμε παραλάβει από τις προηγούμενες γενιές και καλούμαστε να διαχειριστούμε και να παραδώσουμε με υπευθυνότητα και σεβασμό στις επόμενες.
