«Δεν είμαστε υπεύθυνοι μόνο γι’ αυτά που κάνουμε, είμαστε υπεύθυνοι και γι’ αυτά που δεν κάνουμε. Γι’ αυτά που επιτρέπουμε στους άλλους να κάνουν, με τη σιωπή και την παθητικότητά μας. Είναι ευθύνη κάθε δημοκρατικής, ελεύθερης, πολιτισμένης κοινωνίας να δώσει στην ιστορική αλήθεια και τη μνήμη το χώρο και τον τρόπο να αποκαλυφθεί, να διαδοθεί και να διατηρηθεί», τόνισε σήμερα ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας στις εκδηλώσεις για την Εθνική Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος, στη Θεσσαλονίκη.
Ο κ. Τζιτζικώστας παρέστη στην επιμνημόσυνη δέηση (ασκαβά) στην Αποθήκη Γ’ του Λιμανιού της Θεσσαλονίκης, απηύθυνε χαιρετισμό και κατέθεσε στεφάνι στο Μνημείο Ολοκαυτώματος των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, στην πλατεία Ελευθερίας, συνοδευόμενος από την Αντιπεριφερειάρχη Θεσσαλονίκης Βούλα Πατουλίδου.
Αναφερόμενος στις βεβηλώσεις και τους βανδαλισμούς, που έχει υποστεί το συγκεκριμένο Μνημείο, ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας επισήμανε: «Στην Πλατεία Ελευθερίας, το ‘Μαύρο Σάββατο’, 11 Ιουλίου του 1941, 9.000 Εβραίοι συμπολίτες μας στήθηκαν στη σειρά για να δηλώσουν την ταυτότητά τους. Υπέστησαν βαρύτατους εξευτελισμούς κάτω από τον καυτό ήλιο και το βλέμμα των συμπολιτών τους. Εκεί ακριβώς δημιουργήθηκε το Μνημείο του Ολοκαυτώματος για να συμβολίζει και να μας θυμίζει εκείνη τη μέρα. Και αυτό το μνημείο, τέσσερις φορές μέσα στον τελευταίο χρόνο, έχει γίνει στόχος βεβήλωσης. Αυτή η απαράδεκτη και προσβλητική συμπεριφορά πρέπει επιτέλους να σταματήσει. Η Πολιτεία έχει χρέος να βρει επιτέλους τους βανδάλους που καταστρέφουν το μνημείο και να τους οδηγήσει στη Δικαιοσύνη. Δεν χωράει καμία ανοχή σε κανέναν. Πρέπει να σεβαστούμε και να προστατεύσουμε το μνημείο – σύμβολο της ιστορίας και του πολιτισμού του τόπου μας».
Ο κ. Τζιτζικώστας υπογράμμισε ότι χρέος όλων, εκτός από τη διατήρηση της μνήμης είναι και οι πράξεις: «Να προασπίζουμε με όλες μας τις δυνάμεις τη συλλογική, δευτερογενή μνήμη. Αυτό τον σπουδαίο στόχο, την ανάδειξη της ιστορικής κληρονομιάς των Εβραίων έχει το Μουσείο Ολοκαυτώματος που κατασκευάζεται στη δυτική Θεσσαλονίκη. Ένα όραμα της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης που γίνεται πραγματικότητα με τη στήριξη όλων των φορέων του τόπου μας και θα αποτελέσει πολύτιμη παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές. Σημείο αναφοράς για την εκπαίδευση και την ιστορική έρευνα. Ένα ζωντανό μάθημα της ιστορίας και του πολιτισμού του τόπου μας. Πάνω απ’ όλα, θα είναι φόρος τιμής στα θύματα του Ολοκαυτώματος και στις οικογένειές τους. Μια ασπίδα γνώσης για όλους εμάς, τους κατοίκους της Θεσσαλονίκης, της Κεντρικής Μακεδονίας, αλλά και τους επισκέπτες μας. Και ιδιαίτερα για τους νέους. Για να γνωρίσουμε όλα όσα έγιναν. Και όσα δεν πρέπει να ξαναγίνουν. Όσα δεν πρέπει να επιτρέψουμε να ξαναγίνουν. Ποτέ ξανά».
Ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας αναφέρθηκε επίσης στην καθυστερημένη αναγνώριση από τη Βουλή των Ελλήνων της ημέρας – ορόσημο, της Εθνικής Ημέρας Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος, που ήρθε μόλις πριν από 15 χρόνια, το 2004.
Επίσης, ο κ. Τζιτζικώστας τόνισε τις ευθύνες τόσο διεθνώς, όσο και στη χώρα μας, που οδήγησαν στη θηριωδία εναντίον του εβραϊκού στοιχείου, τα μηνύματα του Ολοκαυτώματος και το χρέος της σύγχρονης δημοκρατικής κοινωνίας: «Σε ένα διεθνές περιβάλλον προκλήσεων και αναταράξεων, όπου ο φόβος για ‘τον άλλο’, η μισαλλοδοξία, ο βίαιος εξτρεμισμός κερδίζουν συνεχώς έδαφος και απήχηση, είναι χρέος μας σήμερα, να θυμηθούμε αλλά και να δείξουμε πού μπορεί να φτάσει το τυφλό μίσος για το ‘διαφορετικό’. Πού οδήγησε ο ναζισμός. Και τί μπορεί να προκαλέσει η αδιαφορία απέναντι στα εγκλήματα. Δεν ήταν μόνο η ιδεολογία μίσους του ναζιστικού κινήματος που εμπνεύστηκε και προκάλεσε το Ολοκαύτωμα. Ήταν και η σιωπή, η αδιαφορία του υπόλοιπου κόσμου που επέτρεψε να συντελεστεί αυτή η ασύλληπτη τραγωδία. Είναι μια πικρή αλήθεια. Ένα θέμα – ταμπού που προκαλεί, ακόμη και σήμερα, αμηχανία στις σύγχρονες δημοκρατικές κοινωνίες. Η παγκόσμια κοινότητα με την ολιγωρία, την αμηχανία και τη σιωπή της επέτρεψε να συντελεστεί αυτό το έγκλημα, που δεν έχει προηγούμενο στα παγκόσμια χρονικά. Οφείλουμε όμως επιτέλους να κοιτάξουμε κατάματα και σφαιρικά την ιστορία μας. Χρέος και ευθύνη μας είναι να αναγνωρίσουμε και να διορθώσουμε τα λάθη. Να περάσουμε από τη σιωπή στο λόγο. Έξι εκατομμύρια Εβραίοι της Ευρώπης εξοντώθηκαν στο Άουσβιτς και στα άλλα στρατόπεδα συγκέντρωσης μέσα σε μια πενταετία, 65.000 Έλληνες Εβραίοι εξοντώθηκαν από τους Ναζί και μεταξύ τους 50.000 Εβραίοι της Θεσσαλονίκης. Μέσα σε πέντε χρόνια αφανίστηκε σχεδόν το 95% του εβραϊκού πληθυσμού της πόλης. Η Θεσσαλονίκη ήταν κέντρο του σεφαραδίτικου Εβραϊσμού.
Οι Εβραίοι της περιοχής ήταν μία από τις πιο παλιές και ακμάζουσες κοινότητες στην Ευρώπη, ενεργός και δυναμικός συντελεστής στην οικονομική, κοινωνική, πνευματική και πολιτιστική ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης. Μιας Θεσσαλονίκης όπου για αιώνες η ειρηνική συνύπαρξη και αλληλεπίδραση μεταξύ των διαφορετικών κοινοτήτων ήταν η καθημερινότητα των κατοίκων. Μόλις στα τέλη του 1945, όταν επιστρέφουν και οι τελευταίοι αιχμάλωτοι των στρατοπέδων στη Θεσσαλονίκη, αποκαλύπτεται ότι πάνω από το 90% των Εβραίων της πόλης είχαν δολοφονηθεί. Περίπου 10.000 κατάφεραν να επιζήσουν. Όσοι κατάφεραν και γύρισαν στη Θεσσαλονίκη, δεν βρήκαν σχεδόν τίποτα που να τους θυμίζει την παλιά τους ζωή. Ξένοι στον τόπο τους, έπρεπε να χτίσουν μια νέα ζωή από την αρχή. Όλα αυτά, οφείλουμε να τα γνωρίζουμε και να τα θυμίζουμε».
