Σύμφωνα με καταγγελίες του Συλλόγου Προστασίας Βεγορίτιδας που έφτασαν στα γραφεία μας, είναι συχνά και πάλι τα φαινόμενα καύσης καλαμώνων, άροσης και φύτευσης δέντρων σε αποκαλυφθείσες παραλίμνιες εκτάσεις της λίμνης Βεγορίτιδας, στην Περιφερειακή Ενότητα Πέλλας.
Τα φαινόμενα αυτά είχαν ξεκινήσει από τη δεκαετία του 1990 και την πτώση της στάθμης της λίμνης, η οποία έχασε τα 2/3 του όγκου της λόγω της υπεράντλησης των υδάτων της από την ΔΕΗ, την ΑΕΒΑΛ και άλλες επιχειρήσεις αλλά και από τις χιλιάδες των αρδευτικών γεωτρήσεων πέριξ αυτής. Υπενθυμίζουμε τις πρωτόγονες σκηνές και τα έκτροπα που σημειώθηκαν μεταξύ των χωριών Αγίου Παντελεήμονα και Βεγόρα Αμυνταίου το 1996, όταν λίγο έλειψε να θρηνήσουμε θύματα εξαιτίας των αστόχαστων πρωτοβουλιών τοπικών παραγόντων.
Από το 2008, η Λίμνη άρχισε σταδιακά και με αργούς ρυθμούς να ανακάμπτει, με αποκορύφωμα την περίοδο 2014-2016 που έφτασε σε ικανοποιητικά επίπεδα λόγω έντονων βροχοπτώσεων, της διοχέτευσης υδάτων από τα ορυχεία της ΔΕΗ αλλά και την παροχέτευση των περισσευμάτων νερού από τους πύργους ψύξης – νερό Αλιάκμονα. Το αποτέλεσμα ήταν να πλημμυρίσουν οι αποκαλυφθείσες εκτάσεις και μέρος των προσωρινών διανομών που ουδέποτε είχαν γίνει οριστικές και ουδέποτε ανανεώθηκαν, μαζί με όσες καλλιέργειες είχαν αναπτυχθεί εκεί, καλλιέργειες που μέχρι και σήμερα βρίσκονται εντός των υδάτων της Βεγορίτιδας καθιστώντας την επικίνδυνη για τους χρήστες των υδάτων της (αλιείς, σέρφερ, κολυμβητές κ.α.). Τότε, τοπικά στελέχη της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας αυτοδιοίκησης κινητοποίησαν την Πολιτική Προστασία και με κοινή τους απόφαση άνοιξαν το θυρόφραγμα Άρνισσας, που αποτελεί υπόγεια σήραγγα προς την τεχνητή λίμνη Άγρα – Βρυττών – Νησίου, για να ταπεινωθεί η στάθμη της Βεγορίτιδας, να αποκαλυφθούν και πάλι οι παραλίμνιες εκτάσεις και να εξυπηρετηθούν τα συμφέροντα των μεγαλοαγροτών της περιοχής Άρνισσας και Βεγόρας και ταυτόχρονα ψηφοφόρων των ως άνω αυτοδιοικητικών.
Στις παραπάνω ενέργειες ο Σύλλογος Προστασίας Βεγορίτιδας αντέδρασε άμεσα και αποτάθηκε σε βουλευτές της περιοχής ενώ ταυτόχρονα κατέθεσε μήνυση για υποβάθμιση περιβάλλοντος και παράνομη υδροληψία. Μαζί με τους βουλευτές του Σύριζα Πέλλας και Φλώρινας και κατοίκους έκλεισαν το θυρόφραγμα της ΔΕΗ για να μην απολέσει η λίμνη και άλλο νερό (καθώς αυτό ήταν ανοιχτό 2 μήνες) σε μια ακτιβιστική κίνηση ενώ η ΔΕΗ απειλούσε με μηνύσεις. Το διάστημα αυτό ο Σύλλογος κυνηγήθηκε από μεγαλοαγρότες – καταπατητές, απειλήθηκε, ενώ διάφορες υλικές ζημιές υπέστησαν τα μέλη του ΔΣ του παραπάνω Συλλόγου στα περιουσιακά τους στοιχεία. Ο τότε υφυπουργός Περιβάλλοντος κ Γ. Τσιρώνης έδωσε πολιτική λύση, ορίζοντας προσωρινά τη στάθμη της λίμνης στο ένα μέτρο (1m) κάτω από τις δεξαμενές του βιολογικού καθαρισμού Αγ. Παντελεήμονα Αμυνταίου, δηλαδή στο +521m υψόμετρο στάθμης ενώ του ασκήθηκαν μεγάλες πιέσεις για χαμηλότερη στάθμη σε σύσκεψη στο Αμύνταιο.
Να σημειωθεί πως η ποιότητα των υδάτων της λίμνης Βεγορίτιδας διαχρονικά είναι κακή και υπάρχει και σχετική καταδίκη της Ελλάδας στην Ευρώπη (C232/98). Τα νερά της χαρακτηρίζονται και τοξικά λόγω τοξικών κυανοβακτηρίων, η ύπαρξη των οποίων ευνοείται από τη ρύπανση που προέρχεται από αστικά, αγροτικά και βιομηχανικά λύματα. Δεν υπάρχουν βιολογικοί καθαρισμοί και οι βιολογικοί Αμυνταίου και Πτολεμαϊδας υπολειτουργούν, με χιλιάδες τόνους λυμάτων να χύνονται στη λίμνη κάθε χρόνο για τουλάχιστον 30 χρόνια. Έπειτα από ενέργειες του Συλλόγου απαγορεύτηκε η κολύμβηση καθώς βρέθηκαν τοξίνες και ειδικότερα σαξιτοξίνες, υπεύθυνες για καρκινογενέσεις σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ.
Από το 2019 λόγω ανομβρίας, τεχνικών έργων εκτροπής ρεμάτων, αλλά και μείωσης της λειτουργίας της ΔΕΗ Αμυνταίου (άρα και μείωση εισροών στην Βεγορίτιδα καθώς τα νερά των ορυχείων δεν αντλούνται και ούτε έρχεται πλεονάζον νερό του Αλιάκμονα), η στάθμη της λίμνης παρουσιάζει σταδιακή πτώση. Έτσι, οι ίδιοι αγρότες που καταπάτησαν κάποτε και τους τα πήρε πίσω η λίμνη, άρχισαν πάλι να καίνε καλαμιώνες, να οργώνουν και να φυτεύουν εκ νέου παράνομα δέντρα στις καταπατημένες εκτάσεις. Φέτος παρουσιάστηκαν οι περισσότεροι εμπρησμοί όσο ποτέ άλλοτε σε Άρνισσα, Φαράγκι, Μανιάκι, Βεγόρα αλλά και λίμνη Πετρών.
Οι Δήμοι και οι υπηρεσίες της Π.Ε. Πέλλας (πυροσβεστική, Αστυνομία, Δασαρχείο, Τμήμα Πολιτικής Γης, Διεύθυνση Γεωργίας κ.α.) δεν παρεμβαίνουν. Το τελευταίο διάστημα και έπειτα από πιέσεις του Συλλόγου Προστασίας Βεγορίτιδας άρχισαν να διεξάγονται κάποιες έρευνες για τον εντοπισμό των δραστών. Στις 10 Μαρτίου υπηρεσία της Π.Ε. Πέλλας μετέβη στην Άρνισσα για επιτόπιο έλεγχο με άγνωστα τα αποτελέσματα του ελέγχου. Παρόλα αυτά, οι εμπρησμοί, οι αυθαίρετες καταπατήσεις αποκαλυφθεισών εκτάσεων και οι φυτεύσεις συνεχίζονται.
Παρακαλούμε να απαντήσετε στα εξής ερωτήματα:
1. Ποια η κατάσταση της ποιότητας και της ποσότητας των υδάτων της Βεγορίτιδας σύμφωνα με τις τελευταίες μετρήσεις των υπηρεσιών της ΠΚΜ;
2. Τι μέτρα σκοπεύει να λάβει η Περιφέρεια για την αποκατάσταση της ποιότητας και της ποσότητας των υδάτων της Βεγορίτιδας, αλλά και για την προστασία των παραλίμνιων εκτάσεων;
3. Υπάρχει αλληλογραφία με την ΔΕΗ Αμυνταίου και ποια είναι η άποψή της για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της δραστηριότητάς της στη λίμνη;
4. Ποια μέτρα θα ληφθούν για την αποξήλωση και αποκατάσταση των παραλίμνιων εκτάσεων που πρόσφατα φυτεύθηκαν αφού πρώτα κάηκαν και αρόθηκαν;
5. Υπάρχει συνεργασία με τους τοπικούς Δήμους, τις υπηρεσίες της Π.Ε. Πέλλας, τις υπόλοιπες υπηρεσίες; Ποιες δυσκολίες υπάρχουν για την επιβολή της νομιμότητας;
6. Υπάρχει πρόθεση συνεργασίας με τον Σύλλογο Προστασίας Βεγορίτιδας που 20 χρόνια τώρα εθελοντικά επιβλέπει και προσπαθεί να επιβάλλει την νομιμότητα έχοντας μεγάλη εμπειρία;
7. Σε ποιες ενέργειες έχετε προβεί μέχρι σήμερα έτσι ώστε να μειώσετε τους κινδύνους (περιβαλλοντικούς και δημόσιας υγείας) από δέντρα και εγκαταστάσεις που βρίσκονται εντός των υδάτων;
8. Εφόσον τα νερά έχουν τοξικά κυανοβακτήρια, σαξιτοξίνες και ανεπεξέργαστα λύματα από διάφορους οικισμούς, τι επιπτώσεις έχουν όλα αυτά στα ψάρια της λίμνης; Υπάρχουν σχετικές μετρήσεις;
9. Η ύπαρξη του Κορέγονου (είδος κατατασσόμενο ως απειλούμενο στην κατηγορία VU του IUCN) αλλά και των σπάνιων ειδών πτηνών που διαχειμάζουν, διαμένουν και αναπαράγονται στη Βεγορίτιδα, την καθιστά λίμνη ιδιαίτερης σημασίας. Ποια μέτρα προτίθεστε να λάβετε για την προτασία του οικοτόπου;
10. Ρέματα του όρους Βόρρα έχουν οδηγηθεί σε 5 διαφορετικές υδρομαστεύσεις στην περιοχή της Παναγίτσας – Ζέρβης, κάποια εξ αυτών για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ιδιωτών αλλά και την άρδευση των καλλιεργειών τους. Το περισσευούμενο νερό των ρεμάτων ειδικά το 2019-20 εκτράπηκε προς την λίμνη Άγρα – Βρυττών – Νησίου. Τι επιπτώσεις είχαν όλες αυτές οι παρεμβάσεις στην ποσότητα των υδάτων της Βεγορίτιδας;
11. Στην περιοχή της Άρνισσας, στην τοποθεσία της προβλήτας, υπάρχει κατεστραμμένη πλωτή εγκατάσταση καφετέριας που ρυπαίνει την λίμνη και καταστρέφει την αισθητική του τοπίου. Ποια μέτρα έχουν ληφθεί για την απομάκρυνση της κατεστραμμένης εγκατάστασης;
12. Έπειτα από γραπτή καταγγελία του ΝΟΕ Έδεσσας προς τις υπηρεσίες της Π.Ε. Πέλλας και πλήθος δημοσιευμάτων από τον Σύλλογο Προστασίας Βεγορίτιδας έγιναν γνωστές παράνομες προσπάθειες εκσκαφών, αποθέσεων μπάζων, χωματουργικών εργασιών, καταστροφών τμήματος των καλαμιώνων και απειλών από τον Πρόεδρο της Τ.Κ. Άρνισσας στη Βεγορίτιδα (περιοχή Natura). Σε ποιες ενέργειες προβήκατατε ή θα προβείτε;
13. Δεδομένης της θέσης της Βεγορίτιδας εντός του εν δυνάμει αναπτυσσόμενου τουριστικού σχήματος (πεντάγωνο – Χιονοδρομικό Π. Άγιος Αθανάσιος – Βεγορίτιδα – Ανεμοδρόμιο – Καταρράκτες Λογγος – Πόζαρ) και των οικονομικών ευκαιριών εναλλακτικού τουρισμού που μπορεί να φέρει συμπληρωματικά με την αγροτική παραγωγή, ποια μέτρα προτίθεστε να λάβετε για την ανάδειξη και αξιοποίησή της;
Εκ μέρους της παράταξης
Ο επικεφαλής
Γιαννούλης Χρήστος
