Το Σάββατο 17 Ιουλίου, η Υπουργός Πολιτισμού κ. Λ. Μενδώνη επισκέφθηκε την πόλη μας, προκειμένου να ενημερωθεί για την εξέλιξη και την πορεία υλοποίησης έργων αρμοδιότητας του Υπουργείου. Σύμφωνα με το πρόγραμμα της υπουργού μεταξύ των άλλων θεμάτων, επρόκειτο να πραγματοποιηθεί και ¨Αυτοψία στο Βαρόσι¨, γεγονός για το οποίο δυστυχώς, μολονότι το θέμα αφορούσε και τον Σύλλογό μας, ενημερωθήκαμε, από τα τοπικά ΜΜΕ.
Προς μεγάλη μας απογοήτευση, δεδομένης της ιστορικής-πολιτιστικής αξίας του ΒΑΡΟΣΙΟΥ και τον χαρακτηρισμό του ως «ιστορικού διατηρητέου τόπου» με ΦΕΚ του ΥΠΠΟ, περιμέναμε ότι η «αυτοψία» της Υπουργού, θα έφερνε τους εμπλεκόμενους φορείς σε μια σοβαρή συζήτηση προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα χρόνια προβλήματα της συνοικίας και των ιδιοκτητών των διατηρητέων κτισμάτων, αλλά και η ενδεχόμενη προοπτική ανάπτυξής της.
Αντ΄ αυτού εισπράξαμε την απαξίωση της Υπουργού, αφού η επίσκεψή της περιορίστηκε στην Παλιά Μητρόπολη και στα Τείχη, χωρίς κανένα ενδιαφέρον για το Βαρόσι ως συνολική οντότητα. Στάση δυστυχώς που ακολούθησε και η Δημοτική αρχή, αφού δε μετέφερε στην Υπουργό, την παραμικρή αγωνία για την τύχη των διατηρητέων κτιρίων και για όσα βιώνουν οι κάτοικοι στη διαχείρισή τους.
Μολαταύτα και παρά το γενικότερο κλίμα απαξίωσης, κατά την αποχώρησή της Υπουργού και την ώρα της επιβίβασής της στο αυτοκίνητο, όντας προετοιμασμένοι, καταφέραμε με αισθήματα βαθιάς απογοήτευσης να της επιδώσουμε την επιστολή που ακολουθεί, χωρίς φυσικά να προσδοκούμε την κατανόησή της, πόσο μάλλον λύσεις.
Εμείς, έχοντας πάρει ενδεχομένως μεγαλύτερο βάρος από αυτό που μας αναλογεί, είμαστε εδώ, μένουμε εδώ, βλέπουμε τις ρωγμές, μυρίζουμε τη μούχλα, ακούμε τους τριγμούς των ¨Διατηρητέων¨ και απαντάμε στους ¨περαστικούς¨ ότι συνεχίζουμε τον αγώνα μας, μέχρις ότου η συνοικία με την ανάπτυξή της, γίνει στην πράξη η ταυτότητα της πόλης… γιατί της ψυχής μας είναι….!
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΒΑΡΟΣΙ ΕΔΕΣΣΑΣ
ΠΡΟΣ ΥΠΟΥΡΓΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
κ. Λ. ΜΕΝΔΩΝΗ
Έδεσσα 17/07/2021
Αξιότιμη κ. Υπουργέ
Με αφορμή την επίσκεψή σας στην πόλη μας και την περιήγησή σας στο ΒΑΡΟΣΙ, σας επιδίδουμε την παρούσα επιστολή, καταθέτοντας την χρόνια αγωνία των κατοίκων της συνοικίας, όσον αφορά τη διάσωσή της και τη διαχείριση των περιουσιών τους, αλλά και την αγωνία όλων των πολιτών της πόλης, που σέβονται τον τόπο και την ιστορία του.
Το Βαρόσι, αποτελεί το μοναδικό κομμάτι που έχει διασωθεί από το ιστορικό κέντρο της Έδεσσας. Το 1983, με απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού, (ΦΕΚ 154Β), κηρύχθηκε “ιστορικός διατηρητέος τόπος”. Η πρόταση – μελέτη ανάπλασης της συνοικίας που συνοδεύει το ΦΕΚ συντάχθηκε από το ΑΠΘ και απέσπασε το 1ο βραβείο από την Ευρωπαική Ένωση, με τα χρήματα του οποίου ο Δήμος αποκατέστησε δύο κατοικίες της συνοικίας, ως πιλοτική εφαρμογή.
38 χρόνια πέρασαν από τότε και όπως μπορείτε να αντιληφθείτε στη σύντομη επίσκεψή σας, η εικόνα της συνοικίας είναι αποκαρδιωτική, με αποσπασματικές παρεμβάσεις που λειτουργούν συγκριτικά και επιτείνουν αναπόφευκτα τα χρόνια προβλήματα. Η συζήτηση για τα αυτονόητα, κούρασε και η συμμετοχική διάθεση όλων, τόσα χρόνια μετά ατόνησε.
Με την πολιτεία απούσα, οι εναπομείναντες ιδιοκτήτες των διατηρητέων που νιώθουν την πολιτιστική κληρονομιά και την ιστορία του τόπου μας, να πέφτει στις πλάτες τους, καλούνται και ξοδεύουν μεγάλα ποσά για τη συντήρηση και διατήρηση τους, καθώς η ανακατασκευή των κτιρίων έχει πολλαπλάσιο κόστος αντίστοιχων συμβατών κατασκευών, ενώ πολύ συχνά αντιμετωπίζουν τη δικαιοσύνη, λόγω της αδυναμίας τους να ανταπεξέλθουν οικονομικά, στις υποχρεώσεις συντήρησης.
Μοναδική εξαίρεση αποτελεί η παρέμβαση που έγινε το 2007, όταν ο Δήμος Έδεσσας, εντάχθηκε και ολοκλήρωσε το πρόγραμμα ανάπλασης των κοινόχρηστων χώρων και των υποδομών της συνοικίας, γεγονός το οποίο έδωσε ώθηση και βάθος
στη συνεργασία πολιτείας και πολιτών, στην από κοινού αντιμετώπιση του θέματος. Στις ενέργειες αυτές μεταξύ άλλων συζητούνταν, η νομοθετική ρύθμιση για την ένταξη συνολικά της συνοικίας στον Αναπτυξιακό νόμο και όχι μόνο των επαγγελματικών χρήσεων, οι ρυθμίσεις μεταφοράς συντελεστή δόμησης και άλλων οικονομικών ενισχύσεων και μέτρων.
Κα Υπουργέ, οι ιδιοκτήτες των διατηρητέων κτιρίων, διαχρονικά διεκδικούν το αυτονόητο: Να δει η Πολιτεία την ανάπλαση του Βαροσίου, ως ενιαία αναπτυξιακή οντότητα, όπως προκύπτει από τον χαρακτηρισμό του, ως διατηρητέας και αυτοτελούς ενότητας.
Όμως όπως συμβαίνει συνήθως στη χώρα μας, η αλλαγή κυβερνήσεων και προσώπων σε θέσεις εξουσίας, επιφέρει και την ασυνέχεια ενεργειών και προσπαθειών, με τα γνωστά σε όλους μας αποτελέσματα από τα βαλτωμένα προβλήματα που ταλανίζουν τη χώρα.
Ο Σύλλογός μας όλα αυτά τα χρόνια, προσπαθεί να διατηρήσει ζωντανή τη συλλογική μνήμη, την άυλη πολιτιστική κληρονομιά, αλλά και να γίνει η φωνή για τη διάσωση του ΒΑΡΟΣΙΟΥ. Μια φωνή, που δυστυχώς όμως επανειλημμένα εμπαίζεται, από ¨ψεύτικες¨ υποσχέσεις, ¨κάλπικες¨ πολιτιστικές κορώνες, ¨αραχνιασμένες¨ πολιτικές συμπεριφορές.
Κουρασμένοι τόσα χρόνια οι ιδιοκτήτες, περιμένουμε τη στιγμή που θα δούμε τη πολιτεία και το Υπουργείο Πολιτισμού ειδικότερα, να ασχοληθούν ουσιαστικά και όπως ταιριάζει, με σεβασμό, υπευθυνότητα και σοβαρότητα με το θέμα.
Κα Υπουργέ, ¨ΒΑΡΟΣΙ¨ δεν είναι μόνο κτίρια ή πέτρινα εγκαταλελειμμένα κουφάρια. Είναι η ιστορία της Έδεσσας, η παράδοση της πόλης μας είναι οι άνθρωποί του και σε αυτούς τουλάχιστον τους πρέπει σεβασμός.
Με την ελπίδα να αποτελέσετε εξαίρεση στην αλυσίδα του διαδοχικού εμπαιγμού, περιμένουμε με αγωνία την απάντησή και τις ενδεχόμενες πρωτοβουλίες σας.
Με εκτίμηση
Για το ΔΣ
Η Πρόεδρος Ο Γ. Γραμματέας
Ελισάβετ Φράγκου Γεώργιος Πιπλικάτσης
