Το Κοινοβούλιο τονίζει ότι η Επιτροπή πρέπει να ενεργήσει άμεσα για να προστατεύσει τους Πολωνούς πολίτες και την έννομη τάξη της ΕΕ, ενεργοποιώντας τον μηχανισμό αιρεσιμότητας.

Συζήτηση για την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Πολωνίας με τον Πολωνό Πρωθυπουργό
και την Πρόεδρο της Επιτροπής ©ΕΕ2021 – EΚ

Κατά τη διάρκεια της έντονης συζήτησης στην ολομέλεια, οι περισσότεροι ευρωβουλευτές καταδίκασαν την απόφαση της 7ης Οκτωβρίου του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Πολωνίας. Απευθυνόμενοι στον Πρωθυπουργό της Πολωνίας Mateusz Morawiecki, την Πρόεδρο της Επιτροπής Ursula von der Leyen και τον Υπουργό Εξωτερικών της Σλοβενίας Anže Logar, αμφισβήτησαν την ανεξαρτησία του ίδιου του δικαστηρίου και προειδοποίησαν ότι η πολωνική κυβέρνηση ακολουθεί οπισθοδρομική πορεία προς τον ολοκληρωτισμό. Οι ευρωβουλευτές τόνισαν ότι όλες οι χώρες της ΕΕ συμφωνούν οικειοθελώς σε κοινούς κανόνες όταν προσχωρούν στην Ένωση και επέμειναν ότι δεν υπάρχει σύγκρουση μεταξύ της έννομης τάξης της ΕΕ και του Πολωνικού Συντάγματος.

Εξ ονόματος της Σλοβενικής Προεδρίας, ο Υπουργός Εξωτερικών Anže Logar δήλωσε ότι η υπεροχή του Ευρωπαϊκού Δικαίου της ΕΕ αποτελεί το θεμέλιο της ΕΕ και τη βάση της συμβίωσης σε ένα κοινό ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Υπογράμμισε ότι το Συμβούλιο συζητά εντατικά το ζήτημα του κράτους δικαίου και ότι η Προεδρία δεσμεύεται να προωθήσει τις διαδικασίες του άρθρου 7.

«Η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Πολωνίας θέτει υπό αμφισβήτηση τα θεμέλια της ΕΕ και αποτελεί άμεση πρόκληση για την ενότητα της ευρωπαϊκής έννομης τάξης», δήλωσε η Πρόεδρος της Επιτροπής Ursula von der Leyen, προσθέτοντας ότι αυτή είναι η πρώτη φορά που δικαστήριο κράτους μέλους διαπιστώνει ότι οι Συνθήκες της ΕΕ είναι ασυμβίβαστες με συνταγματικές διατάξεις. Ανακοίνωσε ότι η Επιτροπή θα αναλάβει δράσει, κινώντας τις διαδικασίες επί παραβάσει, τον μηχανισμό αιρεσιμότητας και άλλα χρηματοδοτικά μέσα για την προστασία του προϋπολογισμού της ΕΕ από παραβιάσεις του κράτους δικαίου, καθώς και τη διαδικασία του άρθρου 7, διαπιστώνοντας την ύπαρξη σοβαρής παραβίασης των αξιών της ΕΕ.

Ο Πολωνός Πρωθυπουργός Morawiecki ισχυρίστηκε ότι «η υπεροχή του δικαίου της ΕΕ δεν εκτείνεται στο συνταγματικό σύστημα (…). Το Πολωνικό Σύνταγμα βρίσκεται στην κορυφή της έννομης τάξης στην Πολωνία και υπερβαίνει κάθε άλλη αρχή του δικαίου.» Τόνισε επίσης ότι τα συνταγματικά δικαστήρια άλλων κρατών μελών, μεταξύ των οποίων της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Δανίας, της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Ρουμανίας έχουν εκδώσει στο παρελθόν παρόμοιες αποφάσεις με αυτή που βρίσκεται επί του παρόντος υπό συζήτηση.

Χρήση όλων των διαθέσιμων εργαλείων για την υπεράσπιση των Πολωνών πολιτών

Οι περισσότεροι ευρωβουλευτές ζήτησαν από την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της, κυρίως για να υπερασπιστεί τους Πολωνούς πολίτες, ενεργοποιώντας επιτέλους τον μηχανισμό αιρεσιμότητας για το κράτος δικαίου. Ζήτησαν επίσης να κινηθούν διαδικασίες επί παραβάσει και το Συμβούλιο επιτέλους να ενεργήσει σύμφωνα με το άρθρο 7 (ΣΕΕ). Οι ευρωβουλευτές εξέφρασαν την σθεναρή στήριξή τους προς τους πολίτες της Πολωνίας που βγαίνουν στους δρόμους για να αγωνιστούν για το κράτος δικαίου, αλλά προς και τους δικαστές και εισαγγελείς που εξακολουθούν να εφαρμόζουν το δίκαιο της ΕΕ, και κάλεσαν τις αρχές της χώρας να τους ακούσουν και να τους σεβαστούν.

Από την άλλη, ορισμένοι ευρωβουλευτές επέκριναν τα θεσμικά όργανα της ΕΕ επειδή ανησυχούν για την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και τη διάκριση των εξουσιών μόνο σε ορισμένα κράτη μέλη, δηλώνοντας ότι η υπεροχή του δικαίου της ΕΕ χρησιμοποιείται για την εκχώρηση περισσότερων εξουσιών στην ΕΕ από ό,τι αρχικά οριζόταν στις Συνθήκες.