Ο Βουλευτής Πέλλας της Νέας Δημοκρατίας Λάκης Βασιλειάδης ήταν εισηγητής της πλειοψηφίας στη συζήτηση στη Βουλή για το Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας με το οποίο αντιμετωπίζονται τα αποτελέσματα της ενεργειακής κρίσης ενώ παράλληλα μπαίνουν οι βάσεις για την αντιμετώπιση του μεγάλου προβλήματος της Αλλαγής του Κλίματος, στον τομέα της ενέργειας.
Ο Λάκης Βασιλειάδης παρουσίασε τους άξονες του νομοσχεδίου, το οποίο περιλαμβάνει διατάξεις για την απλοποίηση, ψηφιοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών αδειοδότησης έργων ΑΠΕ, νέο πλαίσιο για τους σταθμούς αποθήκευσης ενέργειας, νέο πλαίσιο για πιλοτικές εγκαταστάσεις πλωτών φωτοβολταϊκών με έμφαση στην αξιολόγηση της τεχνολογίας για αξιοποίηση σε μεγαλύτερη κλίμακα στο μέλλον, για την αύξηση της χωρητικότητας και την αναβάθμιση των ηλεκτρικών δικτύων της χώρας, για την προώθηση της αυτοπαραγωγής και του ενεργειακού συμψηφισμού για νοικοκυριά, επιχειρήσεις και αγρότες, και τέλος για την ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού της χώρας με φυσικό αέριο.
Επιπλέον, στο νομοσχέδιο και σε κατατεθειμένη τροπολογία περιλαμβάνονται η αναστολή της ρήτρας αναπροσαρμογής στα κυμαινόμενα τιμολόγια προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας από την 1η Αυγούστου και η θέσπιση μηχανισμού επιστροφής των υπερκερδών των παραγωγών στη χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Όπως εξήγησε ο Λάκης Βασιλειάδης, ο συνδυασμός των δύο αυτών παρεμβάσεων επιτρέπει στην Κυβέρνηση να απορροφήσει το μεγαλύτερο μέρος των αυξήσεων στην ενέργεια και συγκεκριμένα έως 82% για επιχειρήσεις, έως 85% για τα νοικοκυριά, έως 90% για τα αγροτικά τιμολόγια και το 100% για τα κοινωνικά τιμολόγια των πιο ευάλωτων νοικοκυριών.
Το βίντεο της ομιλίας είναι διαθέσιμο στο σύνδεσμο https://youtu.be/Bee3MtpZpbk
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της εισήγησης του Λάκη Βασιλειάδη:
«Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, καλημέρα σας. Ξεκινάμε τη συζήτηση ενός ιδιαίτερα σημαντικού σχεδίου νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας με ένα ευρύ φάσμα διατάξεων και άμεσα αποτελέσματα σε καίριους για την ελληνική οικονομία κλάδους.
Θα ήθελα αρχικά, κύριε Πρόεδρε, να εντάξω αυτή τη νομοθετική πρωτοβουλία της Κυβέρνησης στη χρονική συγκυρία την οποία βιώνουμε. Το ζήτημα της ενέργειας μάς απασχολεί ολοένα και περισσότερο λόγω της διαρκούς αύξησης της ζήτησης, σε συνδυασμό με την αλλαγή του κλίματος και την ανάγκη απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα. Ωστόσο, ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι συνέπειες που προκύπτουν στην παγκόσμια αγορά ενέργειας μάς αναγκάζουν να προσαρμοστούμε ακόμα πιο γρήγορα στις νέες αυτές συνθήκες.
Με μακροχρόνιο σχέδιο, λοιπόν -και όχι απλά ως αντίδραση στις εξελίξεις- το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας μάς φέρνει σήμερα ένα σχέδιο νόμου που έχει ως στόχο τον εκσυγχρονισμό του πλαισίου αδειοδότησης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, καθώς και της παραγωγής και αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας. Πρόκειται για ένα εκτενές νομοθέτημα. Συνεπώς, θα αποφύγω να αναφερθώ επί των άρθρων, αλλά θα μείνω περισσότερο στα παραγόμενα αποτελέσματα των προτεινόμενων ρυθμίσεων.
Το πρώτο αποτέλεσμα της ψήφισης του σχεδίου νόμου είναι ο εκσυγχρονισμός της αδειοδοτικής διαδικασίας των έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Προτείνεται ενιαία και συνεκτική διαμόρφωση της λεγόμενης «Β΄ φάσης αδειοδότησης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας», η οποία άρχεται με την υποβολή αίτησης στον αρμόδιο διαχειριστή για χορήγηση οριστικής προσφοράς σύνδεσης και ολοκληρώνεται με την έκδοση της άδειας λειτουργίας σε συνέχεια της αντίστοιχης Α΄ φάσης του ν. 4685/2020.
Τα στάδια της αδειοδοτικής διαδικασίας μειώνονται από επτά σε πέντε και ο χρόνος αδειοδότησης των έργων μειώνεται σε δεκατέσσερις μήνες από πέντε χρόνια που είναι σήμερα.
Μειώνονται, επίσης, οι περιπτώσεις που απαιτείται τροποποίηση των αδειών και δίνεται η δυνατότητα απλής ενημέρωσης των φακέλων των επενδυτών. Οι επενδυτές υποχρεώνονται εντός δώδεκα μηνών από την οριστική προσφορά σύνδεσης να προχωρήσουν στην άδεια εγκατάστασης, ενώ επιβάλλονται κυρώσεις στους διαχειριστές από τη ΡΑΕ σε περίπτωση καθυστερήσεων.
Παράλληλα, ψηφιοποιούνται διαδικασίες για τη διευκόλυνση των ενδιαφερόμενων, αλλά και για την πλήρη συμμόρφωση με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2001/2018.
Προχωρώντας, αναμορφώνεται η αδειοδοτική διαδικασία για την εγκατάσταση μεμονωμένων σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας και ρυθμίζεται η λειτουργία τους.
Εισάγονται προβλέψεις σχετικά με την αδειοδότηση σταθμών παραγωγής Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και συμπαραγωγής ηλεκτρισμού-θερμότητας υψηλής απόδοσης με ενσωματωμένη αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας.
Γίνεται σαφής διάκριση μεταξύ μονάδων αμιγούς αποθήκευσης και σταθμών οι οποίοι συνδυάζουν μονάδες παραγωγής ΑΠΕ, ενώ παράλληλα αντιμετωπίζονται ενιαία οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής στο σύνολό τους ως προς τις προβλεπόμενες υποχρεώσεις. Αυτό θα εξυπηρετήσει μεταξύ άλλων και τον στόχο του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα για μεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της χώρας, καθιστώντας τες οικονομικά αποδοτικότερες.
Περαιτέρω, ενσωματώνονται διατάξεις της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 944/2019 αναφορικά με τα ανωτέρω αντικείμενα και τη δραστηριότητα της σωρευτικής εκπροσώπησης.
Πέρα από τις νέες επενδύσεις και τα νέα έργα το σχέδιο νόμου επιλύει ζητήματα που περιορίζουν και ήδη υπάρχουσες επενδύσεις σε έργα ΑΠΕ, αλλά και σε έργα συμπαραγωγής ηλεκτρισμού-θερμότητας υψηλής απόδοσης τόσο στο διασυνδεδεμένο όσο και στο μη διασυνδεδεμένο σύστημα.
Στη συνέχεια, θεσπίζεται πιλοτικό πλαίσιο για τη χωροθέτηση, την αδειοδότηση, την εγκατάσταση και τη λειτουργία σταθμών παραγωγής ενέργειας από πλωτά φωτοβολταϊκά σε θαλάσσιο περιβάλλον. Πρόκειται για μια καινοτόμα και πολλά υποσχόμενη τεχνολογία. Το προτεινόμενο πλαίσιο επιτρέπει σχετικές επενδύσεις και στη χώρα μας, ενώ καθιστά τις εν λόγω εγκαταστάσεις περιβαλλοντικά ασφαλείς και ενεργειακά βιώσιμες.
Παράλληλα, θα γίνεται διαρκής αξιολόγηση της εφαρμογής της τεχνολογίας αυτής ως προς τα κόστη και τα οφέλη εγκατάστασης και λειτουργίας συναφών μονάδων σε μεγάλη κλίμακα.
Περνώντας στις ειδικές διατάξεις, έχουμε αρχικά ρυθμίσεις αναφορικά με τον ηλεκτρικό χώρο, ο οποίος αυξάνεται και διατίθεται σε μηχανισμούς που απορροφούν τη ραγδαία αύξηση του ενεργειακού κόστους.
Συγκεκριμένα, ο ΔΕΔΔΗΕ θα εξετάσει τα διαθέσιμα περιθώρια ισχύος στους υποσταθμούς του, προκειμένου να απελευθερώσει χώρο τουλάχιστον δέκα μεγαβάτ σε κάθε έναν εξ αυτών. Τα νέα περιθώρια θα διατεθούν για αυτοπαραγωγή και ενεργειακό συμψηφισμό σε νοικοκυριά, επιχειρήσεις, αλλά και σε αγρότες.
Ειδικά το ζήτημα του ηλεκτρικού χώρου είναι ένα υπαρκτό πρόβλημα το οποίο απασχολεί σε μεγάλο βαθμό την ελληνική περιφέρεια, αλλά συγκεκριμένα και την περιφέρεια μου, την Πέλλα, από την οποία προέρχομαι, όπου διαπιστώνουμε ότι στο μεγάλο ενδιαφέρον για νέες επενδύσεις σε ΑΠΕ δεν μπορεί να ανταποκριθεί το υπάρχον δίκτυο.
Με τις προτεινόμενες διατάξεις επιδιώκεται η υλοποίηση έργων επέκτασης ή ενίσχυσης του ελληνικού δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας του ΔΕΔΔΗΕ και απελευθερώνεται δεσμευμένος ηλεκτρικός χώρος και παράλληλα δημιουργείται νέος. Διευκολύνεται η αποδέσμευση σταθμών ΑΠΕ που αντιμετωπίζουν δυσκολίες και σημαντικές καθυστερήσεις στην υλοποίηση των έργων τους. Προωθείται η αύξηση του περιθωρίου ισχύος για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών στις κορεσμένες περιοχές και η στροφή των κατόχων αιολικών πάρκων στα μη διασυνδεδεμένα νησιά σε επενδύσεις σε ανεμογεννήτριες μεσαίας ισχύος. Προωθείται ο ενεργειακός συμψηφισμός και η αυτοπαραγωγή, με σκοπό να αντιμετωπιστεί η ραγδαία αύξηση του ενεργειακού κόστους. Εισάγονται ρυθμίσεις για την ενίσχυση των ενεργειακών κοινοτήτων. Εξορθολογίζονται τα ποσά που καταβάλλουν οι παραγωγοί ΑΠΕ και οι συμπαραγωγοί για την κάλυψη των λειτουργικών και επενδυτικών δαπανών και αίρονται οι υφιστάμενοι περιορισμοί που αφορούν στη διαθεσιμότητα αποθηκευτικών χώρων κατά τη χορήγηση αδειών εμπορίας του ν. 3054/2002.
Στη συνέχεια, έχουμε διατάξεις που αφορούν και επηρεάζουν την τοπική αυτοδιοίκηση στον πρώτο και τον δεύτερο βαθμό. Το υφιστάμενο πλαίσιο δεν επέτρεπε στους ΟΤΑ να εγκαταστήσουν σταθμό ΑΠΕ ή και συμπαραγωγής ούτε έπρεπε να εφαρμόσουν εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό, καλύπτοντας τις καταναλώσεις τους από την παραγόμενη ενέργεια του εγκατεστημένου σταθμού.
Όλα αυτά, λοιπόν, αλλάζουν με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις. Ενισχύεται ο ρόλος των ΟΤΑ και τους δίνεται η δυνατότητα να εγκαταστήσουν σταθμούς ΑΠΕ και συμπαραγωγής, να συμψηφίσουν τις καταναλώσεις των υποδομών τους, να αντλήσουν σχετικά ενωσιακά κονδύλια, αλλά και να προβούν σε δράσεις μείωσης της ενεργειακής ένδειας των πολιτών και των ευάλωτων νοικοκυριών.
Έτσι, λοιπόν, οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης θα μπορούν να καλύψουν τις ενεργειακές τους ανάγκες με «πράσινη» ενέργεια που παράγεται τοπικά μειώνοντας το κόστος, με όφελος στο τέλος για τους φορολογούμενους πολίτες.
Πέρα από τα κεντρικά ζητήματα στα οποία ήδη αναφέρθηκα, έχουμε και επιμέρους διατάξεις που αφορούν τα λατομεία, τα μεταλλεία, τη χωροταξική και πολεοδομική οργάνωση, καθώς και τη διαχείριση αποβλήτων, όπου επιλύεται το ζήτημα της καθυστερημένης συμμόρφωσης οικισμών με τις απαιτήσεις της ευρωπαϊκής Οδηγίας 271 του 1991, πάντα προς όφελος του περιβάλλοντος.
Επιπροσθέτως, αυξάνονται τα περιθώρια εγκατάστασης μη ελεγχόμενων σταθμών ΑΠΕ κατά περίπου 20%. Επιλύονται θέματα τήρησης εμπορικών αποθεμάτων και διαθεσιμότητας των σχετικών αποθηκευτικών χώρων. Αποτρέπονται προβλήματα που μπορεί να έχουν προκληθεί ή να προκληθούν λόγω της έλλειψης βαρέων ηλεκτροκίνητων οχημάτων στην αγορά οχημάτων και ενσωματώνεται το άρθρο 19 της ευρωπαϊκής Οδηγίας 2018 του 2001 αναφορικά με τις εγγυήσεις προέλευσης της ενέργειας που καταναλώνεται.
Άφησα για το τέλος δύο σημαντικές παρεμβάσεις που άπτονται της χρονικής συγκυρίας στην οποία αναφέρθηκα νωρίτερα και αφορούν στην αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και στην ασφάλεια εφοδιασμού της χώρας μας.
Πρώτον, μισθώνεται για δώδεκα μήνες από τον ΔΕΣΦΑ ένα πλοίο μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου, το οποίο θα λειτουργεί ως πλωτή δεξαμενή της εγκατάστασης στη Ρεβυθούσα. Παράλληλα, ενισχύεται η ασφάλεια εφοδιασμού σε φυσικό αέριο και περιορίζονται στο μέγιστο δυνατό οι οικονομικές επιπτώσεις της προτεινόμενης λύσης για την ασφάλεια εφοδιασμού για τα έτη 2022-2023, αλλά και πέραν αυτών.
Διασφαλίζεται συνεπώς η αδιάλειπτη λειτουργία του εθνικού συστήματος φυσικού αερίου, ενώ πλέον ο Υπουργός δύναται, κατόπιν γνώμης της ΡΑΕ, να αναθέτει σε προμηθευτή φυσικού αερίου την παράδοση φορτίων υγροποιημένου φυσικού αερίου στον τερματικό σταθμό της Ρεβυθούσας για την κάλυψη των εκτάκτων αναγκών φυσικού αερίου. Για τα νησιά μας που είναι διασυνδεδεμένα στο εθνικό σύστημα θεσπίζεται καθεστώς παροχής της υπηρεσίας εφεδρείας δυναμικού εκτάκτων αναγκών.
Δεύτερον, έχουμε την υλοποίηση των δεσμεύσεων του Πρωθυπουργού και της Κυβέρνησης για τη στήριξη των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας σε αυτή τη δύσκολη χρονική συγκυρία, αμβλύνοντας τις συνέπειες των αυξημένων τιμών ρεύματος.
Θεσπίζεται, λοιπόν, ως προσωρινό μέτρο μηχανισμός επιστροφής μέρους εσόδων αγοράς επόμενης ημέρας και επιβάλλεται υποχρεωτική επιστροφή στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης μέρους των εσόδων αγοράς επόμενης ημέρας των μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας για την καταβολή επιδοτήσεων προς τους καταναλωτές. Πρόκειται για έκτακτη παρέμβαση στη χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας που βάζει φρένο στα υπερκέρδη των παραγωγών.
Σε συνδυασμό με τις παρεμβάσεις στη λιανική αγορά και την αναστολή της ρήτρας αναπροσαρμογής η Κυβέρνηση απορροφά τουλάχιστον το μεγαλύτερο μέρος των αυξήσεων στην ενέργεια και συγκεκριμένα έως 82% στις επιχειρήσεις, έως 85% για τα νοικοκυριά, αγγίζει το 90-95% για τα αγροτικά τιμολόγια και φτάνει στο 100% για τα κοινωνικά τιμολόγια των πιο ευάλωτων νοικοκυριών.
Ολοκληρώνοντας την αναφορά μου στα επιμέρους ζητήματα που ρυθμίζει το προτεινόμενο σχέδιο νόμου, θα ήθελα, κύριε Πρόεδρε, να επιστήσω την προσοχή σας στο εύρος της νομοθετικής αυτής πρωτοβουλίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, για να τονίσω την πολύπλευρη αντιμετώπιση του ζητήματος που επιχειρείται για το κρίσιμο αυτό και δυστυχώς επίκαιρο ζήτημα της ενεργειακής κρίσης και επάρκειας.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θεωρώ ότι το παρόν σχέδιο νόμου είναι αποτέλεσμα ουσιαστικής δουλειάς των υπηρεσιών και της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και, κατά την άποψή μου, έχει τρεις κατευθύνσεις: Την απλοποίηση, την ψηφιοποίηση και την επιτάχυνση σε ό,τι αφορά τις διαδικασίες αδειοδότησης, είτε πρόκειται για τις ΑΠΕ είτε για την αποθήκευση ενέργειας, τα πιλοτικά πλωτά φωτοβολταϊκά κ.λπ.. Μειώνουμε, λοιπόν, την γραφειοκρατία, αξιοποιούμε τις νέες ψηφιακές τεχνολογίες και δίνουμε κίνητρα στους επενδυτές να προχωρήσουν γρήγορα.
Αυτές οι παρεμβάσεις βεβαίως συμβάλλουν και στη γενικότερη ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας. Θέτουμε τις βάσεις της συμμετοχής της Ελλάδας στον ευρωπαϊκό στόχο της κλιματικής ουδετερότητας μέχρι και το 2050, ενώ παράλληλα αντικαθιστούμε κόμβο «πράσινης» ενέργειας μέσα από τις διασυνδέσεις σε γειτονικές χώρες.
Κλείνοντας, κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να αναφερθώ στη διαδικασία της διαβούλευσης και συγκεκριμένα στον μεγάλο αριθμό σχολίων που συγκέντρωσε. Τα περισσότερα από αυτά περιέχουν προτάσεις αλλαγών ή προσθηκών τις οποίες είμαι βέβαιος θα κρίνει το Υπουργείο και σε δεύτερο χρόνο.
Ξεχωρίζω δύο μόνο παρατηρήσεις αναφορικά με το άρθρο 5 και τις οντότητες που έχουν προβεί σε έκδοση εγγυητικής επιστολής για την διατήρηση βεβαίως της παραγωγής και με το άρθρο 10, που προβλέπεται περικοπή της ετήσιας παραγόμενης ενέργειας και στα νέα έργα που έχουν σύμβαση με τον ΔΕΔΔΗΕ και έχουν πληρωθεί εγγυητικές, αλλά δεν έχουν δηλώσει ακόμα ετοιμότητα.
Τις έχουμε συζητήσει και με συναδέλφους, κύριε Υπουργέ, και μαζί σας πριν από λίγο και είμαι σίγουρος ότι θα επανέλθετε.
Ωστόσο, θέλω να τονίσω ότι σε μεγάλο μέρος οι παρατηρήσεις στη διαβούλευση παραμένουν σύμφωνες με το πνεύμα του νομοθετήματος που έχουμε στα χέρια μας.
Στο ίδιο πλαίσιο θεωρώ ότι κινήθηκε και η μεγάλη πλειοψηφία των τοποθετήσεων των προσκεκλημένων φορέων στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου, οι οποίοι τόνισαν ότι το σχέδιο νόμου κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση και μάλιστα με φιλοπεριβαλλοντικό πρόσημο.
Άρα, οι προτεινόμενες παρεμβάσεις, όχι μόνο ρυθμίζουν ζητήματα που προκύπτουν συγκυριακά στην αγορά ενέργειας, αλλά έχουν και μακροπρόθεσμη απήχηση στο μεγάλο, το τεράστιο ζήτημα της προσαρμογής στην αλλαγή του κλίματος.
Συνεπώς, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, όπως τόνισα και κατά τις συνεδριάσεις της επιτροπής, οι οποίες οφείλω να πω, κύριε Πρόεδρε, ότι έλαβαν χώρα σε πολύ καλό κλίμα και υπήρξαν ουσιαστικές, από την πλευρά της Νέας Δημοκρατίας κρίνουμε το υπό συζήτηση σχέδιο νόμου αναγκαίο, χρήσιμο και επαρκές για την επίλυση των ρυθμιζόμενων ζητημάτων και καλώ το Σώμα να το υπερψηφίσει.
Σας ευχαριστώ πολύ.»
