«Η ΕΕ διαθέτει σαφές πλαίσιο για τη διασφάλιση της ασφάλειας εφοδιασμού με αέριο», διαβεβαιώνει η Κομισιόν, απαντώντας σε ερώτηση της Αντιπροέδρου του ΕΚ, Εύας Καϊλή, σχετικά με την απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής, έργα που τέθηκαν ή θα τεθούν σε λειτουργία, όπως ο νέος τερματικός σταθμός υγροποιημένου φυσικού αερίου στη Βόρεια Ελλάδα, ο αγωγός Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB), ο αγωγός διασύνδεσης «EuroAsia» μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου και ο EastMed, θα βοηθήσουν την Ευρώπη να εξαρτάται λιγότερο από τον ρωσικό εφοδιασμό.
Η Επίτροπος Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον, που απάντησε εξ ονόματος της Κομισιόν, τόνισε πως τα καθορισμένα έργα κοινού ενδιαφέροντος (ΕΚΕ) θα πρέπει να υλοποιηθούν όσο το δυνατόν πιο σύντομα, σύμφωνα με το σχέδιο RΕPowerEU, στόχος του οποίου είναι η απεξάρτηση της Ευρώπης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα. «Τα ΕΚΕ αποκτούν το καθεστώς της υψηλότερης δυνατής εθνικής σημασίας και αντιμετωπίζονται κατάλληλα στις διαδικασίες αδειοδότησης», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Σε άλλο σημείο της ανακοίνωσης της, υπογράμμισε πως αν οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου της Ένωσης φτάσουν σε πληρότητα 100%, θα μπορούν να αποθηκεύουν ποσότητες που αντιστοιχούν στη μέση κατανάλωση άνω των τριών μηνών. Ωστόσο, οι διακυμάνσεις μεταξύ των κρατών-μελών, θα είναι σημαντικές.
Η απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, διασφαλίζει πως η συμμετοχή της χώρας μας στο σχέδιο της οριστικής ενεργειακής απεξάρτησης της Ευρώπης από την Ρωσία, θα είναι κομβική, με την Ελλάδα να βρίσκεται στο επίκεντρο των ενεργειακών εξελίξεων.
Ακολουθεί το κείμενο της απάντησης της Επιτρόπου Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής:
Η ΕΕ διαθέτει σαφές πλαίσιο για τη διασφάλιση της ασφάλειας εφοδιασμού με αέριο. Το πλαίσιο αυτό ορίζεται ιδίως στον κανονισμό για την ασφάλεια εφοδιασμού με αέριο (1) ο οποίος περιλαμβάνει διατάξεις σχετικά με τη συνεργασία και τον συντονισμό μεταξύ των κρατών μελών και τη θέσπιση ενός μηχανισμού αλληλεγγύης. Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η ΕΕ αντέδρασε με ενωμένο τρόπο, με την ταχεία επίτευξη συμφωνίας σχετικά με το σχέδιο REPowerEU (2) που αποσκοπεί στη σταδιακή κατάργηση των ρωσικών ορυκτών καυσίμων το συντομότερο δυνατόν, και το οποίο συμπληρώθηκε με τον κανονισμό για τη μείωση της ζήτησης αερίου (3) στο πλαίσιο του σχεδίου «Εξοικονόμηση αερίου για έναν ασφαλή χειμώνα» (4) και τον κανονισμό για την αποθήκευση αερίου (5). Βάσει του τελευταίου, τα κράτη μέλη συμφώνησαν να αναπτύξουν έναν μηχανισμό δίκαιου επιμερισμού των βαρών για την εκπλήρωση των νομικών τους υποχρεώσεων.
Με βάση τις προτεραιότητες που καθορίζονται στον πέμπτο κατάλογο έργων κοινού ενδιαφέροντος (ΕΚΕ) (6), η περιφερειακή αξιολόγηση των πρόσθετων αναγκών σε υποδομές αερίου για το REPowerEU δείχνει ότι θα χρειαστούν περιορισμένες πρόσθετες υποδομές αερίου για να αντισταθμιστεί πλήρως η διακοπή των ρωσικών εισαγωγών αερίου έως το 2027 (7).
Τα καθορισμένα έργα θα πρέπει να υλοποιηθούν το συντομότερο δυνατόν σύμφωνα με το REPowerEU (8), κατά περίπτωση, με στήριξη από τον μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη — Ενέργεια» (9) ή από τον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Τα ΕΚΕ αποκτούν το καθεστώς της υψηλότερης δυνατής εθνικής σημασίας και αντιμετωπίζονται κατάλληλα στις διαδικασίες αδειοδότησης.
Οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης αερίου της ΕΕ, εάν πληρωθούν σε ποσοστό 100 %, διαθέτουν ικανότητα αποθήκευσης ποσοτήτων που αντιστοιχούν στη μέση κατανάλωση άνω των 3 μηνών, με μεγάλες διακυμάνσεις μεταξύ των κρατών μελών. Ωστόσο, ορισμένες εγκαταστάσεις αποθήκευσης δεν έχουν μόνο εθνική λειτουργία, αλλά και περιφερειακή. Κατά την εκπόνηση της ανάλυσης σχετικά με την ετοιμότητα της ΕΕ για τον χειμώνα και στο πλαίσιο του κανονισμού για την αποθήκευση, η Επιτροπή πραγματοποίησε διάφορες αξιολογήσεις σχετικά με τον αντίκτυπο της πλήρους διακοπής του ρωσικού εφοδιασμού και παραμένει σε στενή επαφή με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς για την παρακολούθηση της κατάστασης.
Παρατίθεται το κείμενο της ερώτησης της Αντιπροέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Εύας Καϊλή:
Στις 20 Ιουλίου 2022 η Επιτροπή ανακοίνωσε πρόταση για νομοθεσία έκτακτης ανάγκης που θέτει εθελοντικό στόχο μείωσης της χρήσης φυσικού αερίου κατά 15 % για τα κράτη μέλη, με τη δυνατότητα μετατροπής του σε υποχρεωτικό στόχο σε περίπτωση «σημαντικού κινδύνου σοβαρής έλλειψης φυσικού αερίου».
Για να λειτουργήσει ένα τέτοιο σχέδιο, είναι ζωτικής σημασίας τα κράτη μέλη να επιδείξουν ενότητα και συντονισμό όσον αφορά την εξοικονόμηση ενέργειας και την από κοινού χρήση της. Ωστόσο, είναι σημαντικό να βρεθεί επίσης μια λύση που να διασφαλίζει ότι ο επιμερισμός των βαρών μεταξύ των κρατών μελών είναι δίκαιος, ισότιμος και ανάλογος με τις δυνατότητές τους.
2. Ποιο είναι το σχέδιο και το χρονοδιάγραμμα της Επιτροπής για τη διασφάλιση της ενεργειακής απόδοσης μέσω ενωσιακών δικτύων και χωρίς εξάρτηση από τρίτες χώρες για έναν ασφαλή χειμώνα; Ποια είναι τα ενεργειακά έργα προτεραιότητας που θα πρέπει να επιταχύνουμε για την επίτευξη αυτού του στόχου;
3. Έχει εκπονήσει η Επιτροπή μελέτη για να καθορίσει για πόσους μήνες κάθε κράτος μέλος μπορεί να αποθηκεύσει ενέργεια και πώς θα διασφαλιστεί ότι τα δίκτυα θα συμβάλουν σε έναν ασφαλή χειμώνα; Έχει αναθέσει εκτίμηση επιπτώσεων για την περίπτωση που η Ρωσία σταματήσει τις εξαγωγές φυσικού αερίου προς την ΕΕ;
(1) Κανονισμός (ΕΕ) 2017/1938 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2017, σχετικά με τα μέτρα κατοχύρωσης της ασφάλειας εφοδιασμού με φυσικό αέριο και με την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 994/2010
(2) https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/el/IP_22_3131
(3) https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=CELEX%3A32022R1369&qid=1661783106220
(4) https://eur-lex.europa.eu/resource.html?uri=cellar:55edf05c-08d0-11ed-b11c-01aa75ed71a1.0006.02/DOC_1&format=PDF
(5) https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=CELEX%3A32022R1032&qid=1661783310657
(6) Πέμπτος ενωσιακός κατάλογος έργων κοινού ενδιαφέροντος, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=CELEX%3A32022R0564
(7) Κατάλογος έργων διατίθεται στο παράρτημα III του σχεδίου REPowerEU, COM(2022)230, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?qid=1653033742483&uri=COM%3A2022%3A230%3AFIN
(8) Ανακοίνωση για το σχέδιο REPowerEU, COM(2022)230, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?qid=1653033742483&uri=COM%3A2022%3A230%3AFIN
(9) Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1153 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 7ης Ιουλίου 2021, για τη σύσταση του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» και την κατάργηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1316/2013 και (ΕΕ) αριθ. 283/2014 (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ), PE/52/2021/INIT, ΕΕ L 249 της 14.7.2021, σ. 1.