Την παρέμβαση του υπηρεσιακού υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γιώργου Τσακίρη, στην ηγεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τον κοινοτικό Επίτροπο Γεωργίας, προκειμένου να ληφθούν άμεσα μέτρα για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στις καλλιέργειες και το εισόδημα των Ελλήνων αγροτών, ζητά με επιστολή του ο πρώην υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Γιώργος Καρασμάνης, ενόψει του Συμβουλίου υπουργών Γεωργίας της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες.
Οι αλλεπάλληλοι και απρόσμενοι παγετοί του διμήνου Μαρτίου-Απριλίου, καθώς και επανειλημμένες σφοδρές βροχοπτώσεις, χαλαζοπτώσεις και τα έντονα πλημμυρικά φαινόμενα, που σημειώθηκαν τις τελευταίες εβδομάδες, ως απόρροια της κλιματικής αλλαγής, καταστρέφοντας μεγάλες εκτάσεις δενδροκαλλιεργειών, βαμβακοφυτειών, σιτηρών και κηπευτικών, καθιστούν επιβεβλημένη την παρέμβαση της χώρας μας στο Συμβούλιο υπουργών Γεωργίας του Ιουνίου, προκειμένου να αναπληρωθούν οι σημαντικές απώλειες εισοδήματος των Ελλήνων αγροτών, τονίζεται στην επιστολή του κ. Καρασμάνη.
Υπάρχει αδήριτη ανάγκη, επισημαίνεται στην επιστολή, να ενεργοποιηθεί άμεσα και να εκταμιευθούν σημαντικά κονδύλια από το ευρωπαϊκό Ταμείο διαχείρισης κρίσεων – κάτι άλλωστε που ζητούν και οι άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου (Ισπανία, Ιταλία, Γαλλία, Πορτογαλία) – ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει να παρασχεθεί ευελιξία στον τομέα των άμεσων ενισχύσεων της νέας ΚΑΠ και να διατεθεί έστω ένα μικρό ποσοστό τους, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις της κλιματική αλλαγής και να θωρακιστεί το εισόδημα των πληγέντων παραγωγών.
Με δεδομένο ότι, το εθνικό μας ασφαλιστικό σύστημα (ΕΛΓΑ) δεν μπορεί να ανταποκριθεί και να σηκώσει όλο το βάρος για την αποζημίωση των πληγέντων αγροτών από τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, η συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του κοινοτικού προϋπολογισμού στις δαπάνες αυτές είναι επιβεβλημένη, καθώς ούτε τα προγράμματα de minimis ενισχύσεων μπορούν να επουλώσουν στο σύνολό τους τις πληγές, υπογραμμίζει ο κ. Καρασμάνης.
Η κλιματική κρίση είναι εδώ, παρούσα και καθημερινά «δείχνει τα δόντια της». Εάν δεν ληφθούν από τώρα άμεσα και μεσο-μακροπρόθεσμα μέτρα, τόσο σε εθνικό, όσο κυρίως σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τότε πολύ σύντομα ίσως να κινδυνεύσει η διατροφική επάρκεια των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και η υπόσταση της ευρωπαϊκής γεωργίας, υπογραμμίζεται στην επιστολή, καθώς πλέον έχουν στενέψει δραματικά τα χρονικά περιθώρια για εφησυχασμούς και ατέρμονες συζητήσεις.
Το πλήρες κείμενο της επιστολής του κ. Καρασμάνη, προς τον κ. Τσακίρη έχει ως ακολούθως :
Αγαπητέ Υπουργέ,
Πρώτα από όλα σου εύχομαι καλή δύναμη και καλή επιτυχία στα καθήκοντά σου ως υπηρεσιακός υπουργός στο δύσκολο και απαιτητικό Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Όπως πολύ καλά γνωρίζεις, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής τα τελευταία χρόνια στην πρωτογενή παραγωγή είναι πολύ μεγάλες και μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις οι καταστροφές που προκαλούνται είναι ολοσχερείς. Τεράστιες είναι και οι «παράπλευρες απώλειες» όσων δραστηριοποιούνται στην τυποποίηση, μεταποίηση, εμπορία και διακίνηση προϊόντων, στις τοπικές κοινωνίες, αλλά και συνολικά στην εθνική Οικονομία.
Οι Έλληνες αγρότες είναι οι πρώτοι, που τα τελευταία χρόνια κυριολεκτικά βίωσαν και βιώνουν καθημερινά στο πετσί τους τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, με τα ακραία καιρικά φαινόμενα, στις καλλιέργειές τους και το εισόδημά τους. Αγωνιούν για το μέλλον τους και προβληματίζονται έντονα για τις δυνατότητες συνέχισης της επαγγελματικής τους δραστηριότητας. Γι’ αυτό, από το 2014 είχαμε προβλέψει ως χώρα και είχαμε καταρτίσει, επί υπουργίας μου, το Μέτρο Μ17 με 200 εκατ. ευρώ για την ισχυροποίηση του ΕΛΓΑ. Μάλιστα, ο τότε Επίτροπος Γεωργίας, Φιλ Χόγκαν, από το βήμα της βουλής τον Οκτώβριο του 2016 μας «επέπληξε» ότι κακώς δεν αξιοποιήσαμε το εν λόγω πρόγραμμα και χάθηκε μια σημαντική ευκαιρία για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης στον αγροτικό τομέα.
Πρόσφατο παράδειγμα των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στη χώρα μας είναι οι αλλεπάλληλοι και απρόσμενοι παγετοί το δίμηνο Μαρτίου-Απριλίου, καθώς και οι επανειλημμένες σφοδρές βροχοπτώσεις, χαλαζοπτώσεις και τα πλημμυρικά φαινόμενα των τελευταίων εβδομάδων, που κατέστρεψαν σε μεγάλη έκταση δενδροκαλλιέργειες, βαμβακοφυτείες, σιτηρά και κηπευτικά.
Στο Συμβούλιο των Υπουργών Γεωργίας της Ε.Ε. στις 30 Μαΐου 2023 στις Βρυξέλλες τέσσερα κράτη μέλη – η Ισπανία η Πορτογαλία, Γαλλία και η Ιταλία – έθεσαν το θέμα των έντονων καιρικών φαινομένων και της ξηρασίας στις χώρες τους, αλλά και των μεγάλων πλημμυρών που αντιμετωπίζουν ως απόρροια της κλιματικής αλλαγής, με αποτέλεσμα να υπάρχουν απώλειες σε κτηνοτροφία, παραγωγή λαχανικών, στις καλλιέργειες δημητριακών και τα φρούτα.
Επειδή, δεν χρειάζεται να είναι κανείς εξειδικευμένος επιστήμονας για να αντιληφθεί ότι, η κλιματική κρίση είναι εδώ, παρούσα και απειλεί ανά πάσα στιγμή το μόχθο του Έλληνα αγρότη, πιστεύω πως συμφωνείς και εσύ αγαπητέ Υπουργέ πως, δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο. Για τούτο θεωρώ ότι, είναι επιτακτική ανάγκη να παρέμβεις άμεσα στην ηγεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και στον Επίτροπο Γεωργίας, ώστε να εκταμιευθούν κονδύλια για μέτρα ρεαλιστικά και στοχευμένα, που θα στηρίζουν τους πληγέντες αγρότες μας από τις τεράστιες ζημιές που υφίστανται οι παραγωγές τους από την κλιματική αλλαγή, αλλά και από το ρωσικό εμπάργκο και τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Για παράδειγμα, θα μπορούσε να διατεθεί ένα μικρό ποσοστό από τις άμεσες ενισχύσεις για την αντιμετώπιση των συνεπειών από την κλιματική αλλαγή, ως ένα «δίχτυ προστασίας» του αγροτικού εισοδήματος. Κάτι που συνέβη στην περίπτωση των Ελλήνων δενδροκαλλιεργητών, για τις ζημιές λόγω κλιματικών αλλαγών που υπέστησαν το 2020, 2021 και 2022, και η κυβέρνηση στήριξε, για πρώτη φορά από το 2010 μέσω ΕΛΓΑ, το εισόδημά τους με σημαντικά κονδύλια από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Με δεδομένο ότι το εθνικό μας ασφαλιστικό σύστημα (ΕΛΓΑ) αδυνατεί να σηκώσει όλο αυτό το βάρος, και ότι, το πρόγραμμα de minimis έχει εξαντληθεί, κρίνεται αναγκαίο να δοθεί αυτό το ποσοστό από τις άμεσες ενισχύσεις (κοινοτικοί πόροι) για την αντιμετώπιση των συνεπειών από την κλιματική αλλαγή. Ταυτόχρονα θεωρώ πως, πρέπει να υπάρξει πρωτοβουλία από πλευράς Ευρωπαϊκής Επιτροπής για κινητοποίηση ανάλογων κοινοτικών πόρων, από την άμεση ενεργοποίηση του ταμείου διαχείρισης κρίσεων και του αποθεματικού του, για να μη φτάσουμε στο σημείο που θα τεθεί σε κίνδυνο η επισιτιστική επάρκεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ως προς το συνεχιζόμενο ρωσικό εμπάργκο στις εξαγωγές κοινοτικών αγροτικών προϊόντων στη Ρωσία, πιστεύω ότι, θα πρέπει επιτέλους η Ευρωπαϊκή Ένωση να αντιληφθεί ότι οφείλει να αναπληρώσει στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό τις τεράστιες απώλειες του εισοδήματος των παραγωγών μας, που δεν έχουν την παραμικρή ευθύνη για τις πολιτικές ή άλλες επιλογές της Κοινότητας, αλλά απλώς υφίστανται τις καταστροφικές επιπτώσεις τους, έχοντας αποκλειστεί από μια μεγάλη αγορά την οποία όλα αυτά τα χρόνια δεν κατέστη δυνατόν να αναπληρώσουν. Το ρωσικό εμπάργκο έχει θίξει ιδιαίτερα τον τομέα των φρουτολαχανικών, όπου το 65% των εξαγωγών τους κατευθύνονταν προς τη ρωσική αγορά, με τα ροδάκινα να κατέχουν την πρώτη θέση.
Γι’ αυτό λοιπόν, ενόψει του επερχόμενου Συμβουλίου Υπουργών Γεωργίας της Ε.Ε. του Ιουνίου στις Βρυξέλλες, σου απευθύνω έκκληση να παρέμβεις στην ηγεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και στον Επίτροπο Γεωργίας ώστε να εκταμιευθούν κονδύλια από το ταμείο διαχείρισης κρίσεων, αλλά και να υπάρξει ανάλογη ευελιξία μέσα από τις άμεσες ενισχύσεις της νέας ΚΑΠ προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες της κλιματικής κρίσης και να διασφαλιστεί το εισόδημα των πληγέντων παραγωγών μας.
Με εκτίμηση
Γιώργος Καρασμάνης
Πρώην Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
