Με τροπολογία που κατατέθηκε στο σχέδιο νόμου «Κύρωση της Συμφωνίας Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, αφενός, και της Δημοκρατίας του Ιράκ, αφετέρου με τα αναπόσπαστα σε αυτήν Παραρτήματα 1 έως 4, Προσαρτήματα, Πρωτόκολλα, Σημειώσεις και τη Μονομερή Δήλωση της Ε.Ε. σχετικά με το άρθρο 96 της Συμφωνίας», προβλέπονται σημαντικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας αλλά και στις χρεώσεις των διοδίων.
Α. ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ:
Άρθρο…….
Σύστημα Ηλεκτρονικής Διαχείρισης Οδικών Υποδομών – Υπηρεσία Ηλεκτρονικής Διαχείρισης Οδικών Τελών
Με την προτεινόμενη ρύθμιση σκοπείται η γενική εποπτεία και ο εξορθολογισμός του συστήματος χρέωσης τελών διοδίων.
Ειδικότερα:
Με την παράγραφο 1 ορίζεται ότι συνίσταται αυτοτελής υπηρεσία Οδικών Τελών υπαγόμενη στον Υπουργείο Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων αυτοτελής Υπηρεσία Ηλεκτρονικής Διαχείρισης Οδικών Υποδομών με αντικείμενο:
α) την ανάπτυξη και λειτουργία Συστήματος Ηλεκτρονικής Διαχείρισης Οδικών Υποδομών παρακολούθησης και χρέωσης τελών διοδίων οχημάτων, ως καινοτόμος εφαρμογή εποπτείας του αντικειμένου για τη χώρα, όπου η δυνατότητα διέλευσης από τις ηλεκτρονικές λωρίδες όλων των σταθμών διοδίων με ηλεκτρονικά μέσα, όπως κάρτα ή πομποδέκτης ή άλλο ηλεκτρονικό μέσο, ένα συνδρομητικό συμβόλαιο και ένα λογαριασμό, αποτελεί μία σημαντική υπηρεσία προς τους χρήστες του οδικού δικτύου,
β) την ανάπτυξη και λειτουργία Ηλεκτρονικού Συστήματος παρακολούθησης, καταγραφής και επεξεργασίας κυκλοφοριακών φόρτων για τη πληρέστερη εποπτεία τους,
γ) την ανάπτυξη και λειτουργία Ηλεκτρονικού Μητρώου Παρόχων Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Τηλεδιοδίων (Ε.Υ.Τ.), σε εφαρμογή των οδηγιών 2004/52/ΕΚ και της 2009/750/ΕΚ, για την επίτευξη της διαλειτουργικότητας όπως αυτή νοείται στις οδηγίες,
δ) τη διαχείριση του κέντρου παρακολούθησης διοδίων της Υπηρεσίας, με στόχο την επίτευξη του συντονισμού και της οργάνωσης της λειτουργίας του συστήματος διοδίων,
ε) τη σύνταξη προδιαγραφών για ενιαία ηλεκτρονικά αναλογικά διόδια, με στόχο τη δίκαιη κατανομή βαρών στους χρήστες,
στ) τη γνωμοδότηση στον Υπουργό Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων για τη χωροθέτηση των σταθμών είσπραξης – χρέωσης των τελών διοδίων στο οδικό δίκτυο και σε εισόδους της χώρας, ώστε όλα τα είδη των οχημάτων να χρησιμοποιούν το εθνικό οδικό δίκτυο κατά προτεραιότητα και να μην εμφανίζονται φαινόμενα αποκλειστικής χρήσης και κατά συνέπεια καταστροφής, του παράπλευρου οδικού δικτύου, τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά του οποίου δεν ανταποκρίνονται σε τέτοια χρήση, και
ζ) την παρακολούθηση και απόδοση των εσόδων, ώστε να επιτυγχάνεται κεντρική διαχείριση για τον έλεγχο και την ορθολογική κατανομή των εσόδων, σε συνδυασμό το ειδικό νομικό καθεστώς των συμβάσεων παραχώρησης.
Με την παράγραφο 2 εξουσιοδοτείται ο Υπουργός Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων για την έκδοση απόφασης στην οποία καθορίζονται οι κατηγορίες των οχημάτων, βάσει των οποίων, η Υπηρεσία εκδίδει τα ηλεκτρονικά μέσα χρέωσης.
Με την παράγραφο 3 ορίζεται το πεδίο αρμοδιότητας της Υπηρεσίας καθώς και το νομικό καθεστώς που διέπει την κατασκευή και διαχείριση νέων σταθμών τελών διοδίων.
Με την παράγραφο 4 ορίζεται η διαλειτουργική σύνδεση του ηλεκτρονικού συστήματος της Υπηρεσίας με ηλεκτρονικά συστήματα του οδικού δικτύου της χώρας, και όσων διέπονται από το ειδικό νομικό καθεστώς των συμβάσεων παραχώρησης, με σκοπό την εποπτεία του συνόλου των τελών.
Με την παράγραφο 5 ορίζεται η διοίκηση της υπηρεσίας από τον Διοικητή και τον Υποδιοικητή, καθώς και ο τρόπος διορισμού, τα προσόντα, η διάρκεια απασχόλησης και οι αποδοχές τους, που ορίζονται με απόφαση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων. Ακόμη προβλέπεται η έκδοση προεδρικού διατάγματος για το οργανόγραμμα της υπηρεσίας, για τη στελέχωση της και τη σύσταση θέσεων του προσωπικού της. Το κόστος λειτουργίας της υπηρεσίας καλύπτεται από πιστώσεις του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων.
Με την παράγραφο 6 προβλέπεται η σύσταση γνωμοδοτικής επιτροπής και η συγκεκριμένη σύνθεση της. Έχει γνωμοδοτικό χαρακτήρα και υποβοηθά της υπηρεσία στην εκπλήρωση του έργου της.
Με την παράγραφο 7 ορίζεται ότι η αναλογική χρέωση των τελών ανά κατηγορία οχήματος, μπορεί να γίνεται
α) ανά χιλιόμετρο χρήσης του δικτύου και
β) αναλογικά ανά χρονική περίοδο χρήσης του δικτύου, ημερήσια, εβδομαδιαία, μηνιαία, ετήσια κ.α. με την επιφύλαξη του νομικού καθεστώτος που διέπει τις συμβάσεις παραχώρησης.
Προς το σκοπό μη καθολικής εφαρμογής του αναλογικού συστήματος χρεώσεων που αφορά αποκλειστικά στην πραγματική χρήση που κάθε ένα όχημα πραγματοποιεί κατά τη διέλευσή του από το οδικό δίκτυο θεσπίζεται ρητή απαγόρευση για την κατασκευή και λειτουργία νέων κατ’ ουσίαν μετωπικών διοδίων εφόσον δεν εξατομικεύονται οι χρεώσεις αυτές βάσει πραγματικής χρήσης ανά διερχόμενο όχημα.
Με την παράγραφο 8 προβλέπεται η απαγόρευση διέλευσης στο παράπλευρο οδικό δίκτυο, όλων των μηχανημάτων έργου, φορτηγών, οχημάτων αγροτικής χρήσης, επαγγελματικής χρήσης και λοιπών βαρέων οχημάτων.
Επίσης, εξουσιοδοτείται ο Υπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων να καθορίσει τις εξαιρέσεις από κατηγορία οχημάτων, που επιτρέπεται για ειδικούς λόγους η διέλευσή τους από το παράπλευρο οδικό δίκτυο, τους όρους και τις προϋποθέσεις για τη λήψη της σχετικής άδειας διέλευσης, και τον ορισμό της αρμόδιας για τη χορήγησή της, Διεύθυνσης του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων.
Με την παράγραφο 9 εξουσιοδοτείται ο Υπουργός Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων για την έκδοση απόφασης στην οποία καθορίζονται α) τα σημεία ανέγερσης σταθμών διοδίων, β) το ύψος τελών γ) οι καθολικές απαλλαγές υποχρέωσης καταβολής τελών διοδίων δ) η κατάργηση των μετωπικών σταθμών διοδίων.
Με την παράγραφο 10 ορίζεται ότι η συντήρηση και λειτουργία του οδικού δικτύου αρμοδιότητας της Υπηρεσίας παραμένει στους αρμόδιους φορείς σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, για την αποφυγή διοικητικών επικαλύψεων και δημιουργίας γραφειοκρατίας.
Με την παράγραφο 11 εξουσιοδοτείται ο Υπουργός Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων για την έκδοση απόφασης για α) την έκδοση Προπληρωμένης Κάρτας Διόδου για τη χρήση του συνόλου του εθνικού οδικού δικτύου ή τμήματος του, επιλεγόμενης διάρκειας ισχύος με αναλογική χρέωση, με σκοπό την εξυπηρέτηση χρηστών, την αποφυγή επιβάρυνσης λόγω χρήσης του παράπλευρου οδικού δικτύου β) τον προσδιορισμό του τύπου Προπληρωμένης Κάρτας Διόδου, όπως αυτοκόλλητο που τοποθετείται στο όχημα, καθώς και γ) κάθε άλλο σχετικό θέμα με τα ανωτέρω.
Β. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΡΥΘΜΙΣΗ:
Άρθρο …..
Σύστημα Ηλεκτρονικής Διαχείρισης Οδικών Υποδομών – Υπηρεσία Ηλεκτρονικής Διαχείρισης Οδικών Τελών
Συνίσταται στο Υπουργείο Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων αυτοτελής υπηρεσία οδικών τελών, υπαγόμενη απευθείας στον Υπουργό Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, για την ηλεκτρονική διαχείριση των οδικών υποδομών με αντικείμενο: α) την ανάπτυξη και λειτουργία Συστήματος Ηλεκτρονικής Διαχείρισης Οδικών Υποδομών παρακολούθησης και χρέωσης τελών διοδίων οχημάτων, β) την ανάπτυξη και λειτουργία Ηλεκτρονικού Συστήματος παρακολούθησης, καταγραφής και επεξεργασίας κυκλοφοριακών φόρτων, γ) την ανάπτυξη και λειτουργία του Ηλεκτρονικού Μητρώου Παρόχων Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Τηλεδιοδίων (Ε.Υ.Τ.), που έχει συσταθεί στο Υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, δ) τη διαχείριση του κέντρου παρακολούθησης διοδίων, ε) τη σύνταξη και έκδοση προδιαγραφών υποχρεωτικής εφαρμογής για ενιαία ηλεκτρονικά αναλογικά διόδια, σε όλο το οδικό δίκτυο ανεξαρτήτως υπηρεσίας ή φορέα λειτουργίας και εκμετάλλευσης στ) τη γνωμοδότηση στον Υπουργό Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων για τα σημεία ανέγερσης και λειτουργίας των σταθμών τελών διοδίων στο οδικό δίκτυο και σε εισόδους της χώρας και ζ) την παρακολούθηση και απόδοση των εσόδων, εκτός αυτών που αφορούν συμβάσεις παραχώρησης που διέπονται από το Π.Δ/γμα 60/2Θ07 (Α’ 64), όπως ισχύει.
Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων καθορίζονται οι κατηγορίες των οχημάτων, βάσει των οποίων, η υπηρεσία οδικών τελών εκδίδει τα ηλεκτρονικά μέσα χρέωσης της περίπτωσης (α) της παραγράφου 1.
Στην υπηρεσία οδικών τελών υπάγεται το σύνολο του οδικού δικτύου της χώρας. Από την έναρξη ισχύος του παρόντος η κατασκευή και διαχείριση νέων σταθμών τελών διοδίων διέπεται από τις διατάξεις του παρόντος, εκτός των συμβάσεων παραχώρησης που διέπονται από το Π.Δ/γμα 60/2007 (Α’64), όπως ισχύει.
Τα ηλεκτρονικά συστήματα των περιπτώσεων α’, β’, γ’ και δ’της παραγράφου 1 συνδέονται διαλειτουργικά με τα ηλεκτρονικά συστήματα του οδικού δικτύου της χώρας, συμπεριλαμβανομένων σε αυτά και αυτών, που αφορούν σε συμβάσεις παραχώρησης.
Η υπηρεσία οδικών τελών διοικείται από: α) το Διοικητή και β) τον Υποδιοικητή, που ορίζονται με απόφαση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων για τρία (3) έτη με δυνατότητα παράτασης μόνο μία φορά. Ο Διοικητής και Υποδιοικητής πρέπει να είναι πτυχιούχοι Α.Ε.Ι ημεδαπής ή αλλοδαπής Οικονομικών Σχολών ή Τμημάτων, επαγγελμάτων ανάλυσης αγορών, Προγραμματισμού, Διοίκησης Επιχειρήσεων ή Διπλωματούχοι Μηχανικοί, και πρέπει να έχουν τουλάχιστον διετή εμπειρία σε συναφές αντικείμενο με τις ανάγκες οργάνωσης και λειτουργίας της υπηρεσίας. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων καθορίζονται οι μηνιαίες αποδοχές του Διοικητή και Υποδιοικητή, σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 22 του Ν.4354/2015 (Α’176), οι οποίες καλύπτονται από τις πιστώσεις του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων.
Η πλήρωση όλων των θέσεων του τακτικού προσωπικού γίνεται με μετάταξη ή απόσπαση υπαλλήλων μονίμων ή με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, που υπηρετούν στο Δημοσίου, Ν.Π.Δ.Δ, σε Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης α’ και β’ βαθμού ή σε φορείς του ευρύτερου δημοσίου τομέα, όπως αυτός ορίζεται στο άρθρο 51 του Ν.1892/1990 (Α’ 101).
Η μισθοδοσία του απασχολούμενου προσωπικού, καθώς και κάθε άλλη εν γένει δαπάνη που προκύπτει από τη λειτουργία αυτής, βαρύνει τις πιστώσεις του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων.
Με Προεδρικό Διάταγμα που εκδίδεται με πρόταση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων καθορίζονται η οργάνωση, η διάρθρωση των οργανικών μονάδων της υπηρεσίας σε Γενική Διεύθυνση, Διευθύνσεις, Τμήματα και γραφεία, οι αρμοδιότητες αυτών, ο αριθμός των θέσεων του προσωπικού, η κατανομή αυτών σε κλάδους και ειδικότητες, η σύσταση θέσεων προσωπικού και κάθε άλλο θέμα σχετικό με τα ανωτέρω.
Για την υποβοήθηση του έργου της παραγράφου 1, συστήνεται γνωμοδοτική επιτροπή οδικών υποδομών αποτελούμενη από:
1) Τον Διοικητή Υπηρεσίας, ως πρόεδρο, με αναπληρωτή τον Υποδιοικητή Υπηρεσίας.
2) Έναν (1) ανώτερο υπάλληλο κατηγορίας ΠΕ της Υπηρεσίας, με τον αναπληρωτή του.
3) Έναν (1) ανώτερο υπάλληλο κατηγορίας ΠΕ της Γενικής Γραμματείας Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, με τον αναπληρωτή του.
4) Έναν (1) ανώτερο υπάλληλο κατηγορίας ΠΕ Γενικής Γραμματείας Μεταφορών του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, με τον αναπληρωτή του.
5) Έναν (1) ανώτερο υπάλληλο κατηγορίας ΠΕ του Υπουργείου Οικονομικών, με τον αναπληρωτή του.
6) Έναν (1) εκπρόσωπο του συλλόγου ελλήνων συγκοινωνιολόγων με τον αναπληρωτή του και
7) Δύο (2) εκπροσώπους της εταιρίας «Ελληνικές Υποδομές και Οδοί με Διόδια» με τους αναπληρωτές τους.
Η επιτροπή συγκροτείται με απόφαση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων για διάρκεια δύο (2) ετών, που μπορεί να ανανεώνεται μία ή περισσότερες φορές. Οι ιδιώτες – μέλη της επιτροπής δικαιούνται την αποζημίωση της παραγράφου 1 του άρθρου 21 του Ν.4354/2015 (ΑΊ76).
Η χρέωση διοδίων εφαρμόζεται, ανά κατηγορία οχήματος: α) αναλογικά ανά χιλιόμετρο χρήσης του δικτύου αρμοδιότητας της υπηρεσίας οδικών τελών και β) αναλογικά ανά χρονική περίοδο χρήσης του δικτύου αρμοδιότητας της Υπηρεσίας «Οδικά Τέλη», με την επιφύλαξη των συμβάσεων παραχώρησης του διέπονται από το Π.Δ/γμα 60/2007 (Α’64), όπως ισχύει. Από την έναρξη ισχύος του παρόντος, απαγορεύεται η εγκατάσταση και λειτουργία νέων μετωπικών σταθμών διοδίων ανεξαρτήτως αν για αυτούς έχει ακολουθηθεί γενικός τρόπος υπολογισμού χρεώσεων τελών σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, εφόσον αυτή η χρέωση δεν ανταποκρίνεται σε πραγματική χρήση του κάθε ενός οχήματος χωριστά που διέρχεται το οδικό δίκτυο.
Η διέλευση στο παράπλευρο οδικό δίκτυο απαγορεύεται για οχήματα επαγγελματικής χρήσης, βαρέα οχήματα, για μηχανήματα έργων, φορτηγών και λοιπές κατηγορίες οχημάτων, όταν αυτά υπερβαίνουν μικτό βάρος άνω των 3,5 τόνων. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων καθορίζονται εξαιρέσεις από την απαγόρευση του προηγούμενου εδαφίου για ειδικούς λόγους, που αφορούν στην μόνιμη διαμονή του ιδιοκτήτη του οχήματος σε όμορη περιοχή, σε δημότη, σε εκτέλεση δημοσίου ή ιδιωτικού έργου, σε έδρα εγκατάστασης της επιχείρησης, σε ιδιοκτήτες αγροτικής χρήσης οχημάτων και τροχήλατων μηχανημάτων που είναι κύριοι ακινήτου όμορης περιοχής, όταν σε αυτά εξυπηρετούνται αγροτοκτηνοτροφικές δραστηριότητες, σε λεωφορεία ΚΤΕΛ και ρυθμίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις για τη λήψη της σχετικής άδειας διέλευσης, των απαιτούμενων δικαιολογητικών για την υποβολή της αίτησης χορήγησής της, η αρμόδια διεύθυνση του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων για τη χορήγησή της, καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα με τα ανωτέρω.
Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων καθορίζονται: α) τα σημεία ανέγερσης και λειτουργίας σταθμών διοδίων, είτε καθολικά στο σύνολο του οδικού δικτύου, είτε κατά τμήμα αυτού, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του ηλεκτρονικού μέσου παρακολούθησης διοδίων τελών του περίπτωσης (α) της παραγράφου 1 και σε σημεία εισόδων και εξόδων του δικτύου, β) το ύψος τελών ανά κατηγορία οχήματος και ανά διανυόμενο χιλιόμετρο ή χρονική περίοδο χρήσης της παραγράφου 7 του παρόντος, γ) οι απαλλαγές υποχρέωσης καταβολής τελών διοδίων σε ειδικές κατηγορίες και ευάλωτες ομάδες πληθυσμού ιδίως σε άνεργους, ΑμεΑ, κατοίκους όμορης του δικτύου περιοχής, καθώς και σε οχήματα εξυπηρέτησης εκτάκτων αναγκών όπως οχήματα Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, Ελληνικής Αστυνομίας, ασθενοφόρα κ.α. και δ) η κατάργηση των μετωπικών σταθμών διοδίων ανάλογα με την τμηματική εφαρμογή του συστήματος της παραγράφου 1.
Η συντήρηση και λειτουργία του οδικού δικτύου αρμοδιότητας της Υπηρεσίας παραμένει στους αρμόδιους φορείς σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
Με Απόφαση του Υπουργού Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων καθορίζονται: α) η υπηρεσία έκδοσης της Προπληρωμένης Κάρτας Διόδου για τη χρήση του συνόλου του εθνικού οδικού δικτύου ή τμήματος του, επιλεγόμενης διάρκειας ισχύος με αναλογική χρέωση και οι λοιπές λεπτομέρειες έκδοσής της, β) ο τόπος της Προπληρωμένης Κάρτας Διόδου, (π.χ. αυτοκόλλητο), που τοποθετείται στο όχημα και γ) κάθε άλλο σχετικό θέμα με τα ανωτέρω.
Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΥΠΟΔΟΜΩΝ
ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΩΝ
